Škłoŭskaja kałonija — taja samaja, dzie ŭ mai 2021 hoda zahinuŭ palitviazień Vitold Ašurak. Pavodle aficyjnaj viersii, jon nibyta pamior ad spynieńnia serca, ale rodnyja palitviaźnia i raśledavalniki pierakananyja ŭ hvałtoŭnym charaktary jaho śmierci.
PK-17 pryznačana dla ludziej, jakija ŭpieršyniu adbyvajuć pakarańnie. Pa infarmacyi «Viasny», tam ciapier znachodzicca nie mienš za 72 palitviaźni. Siarod ich — palityk Pavieł Sieviaryniec, fiłosaf Uładzimir Mackievič, barabanščyk z maršaŭ Alaksiej Sančuk.
U PK-17 jość ułasny hramadski fond, na jaki asudžany (akramia tych, na kim visiać vypłaty pa pazovach) moža achviaravać lubyja sumy. Hetyja hrošy pryznačanyja dla ramontu atradaŭ.
Jak raskazavajuć byłyja palitviaźni, tyja, chto rehularna adličvaje ŭ fond, atrymlivajuć u kałonii bolš pryvilejaŭ: dadatkovyja zvanki, pieradačy, lepšyja pakoi padčas praciahłych spatkańniaŭ, bolš častyja atavarki i nielimitavanuju tratu hrošaj na ich (niepublična), harantavana stanoŭčaje rašeńnie kamisii pa daterminovym vyzvaleńni (kali nadydzie termin UDV), bolš miesca ŭ chaładzilniku, pryjarytetnaje prava karystacca pultam ad atradnaha televizara i vybirać filmy dla prahladu.
Samyja ščodryja mohuć «kupić» mahčymaść uvohule nie chadzić na pramzonu.
Akramia taho, takim miecenatam dazvalajuć niekalki razoŭ na tydzień nočču paśla adboju hladzieć futboł na televizary zamiest snu. Administracyja kałonii paatradna składaje śpisy tych, kamu heta dazvolena. Tamu hetych miecenataŭ taksama žartaŭliva nazyvajuć «futbalistami».
Dapamahać prapanujuć nie tolki hrašyma, ale i, naprykład, budaŭničymi materyjałami ci instrumientami.
«Asudžany piša na imia načalnika zajavu, što choča dapamahčy kałonii, naprykład, piaćciu kubamietrami doški. Kab takaja dapamoha nie vyhladała chabaram, i patrebnaja zajava. Akramia taho, takaja chitraja schiema patrebnaja administracyi, kab adreahavać na pretenzii samoha asudžanaha, jaki nie atrymaje čakanych im bonusaŭ za dapamohu. Jamu pakažuć zajavu, u jakoj napisana, što jon dobraachvotna dapamoh», — tłumačyć były źniavoleny ŭ hetaj kałonii Piatro.
PK-17 u Škłovie. Fota: «Viasna»
Kali asudžany rezka pierastanie pieravodzić hrošy z pryčyny taho, što srodki skončylisia abo ŭ jaho chutka padychodzić termin UDV, i tamu biessensoŭna praciahvać finansavańnie, to administracyja kałonii moža pačać pomścić. Admović va UDV, zrabić niekalki parušeńniaŭ, pasadzić u ŠIZA, prybrać paznaku «staŭ na šlach vypraŭleńnia».
Piatro kaža, što ŭ atradzie viedajuć, chto maje hrošy, a tamu, kali sabranych srodkaŭ niedastatkova, nasiadajuć na zamožnych siadzielcaŭ.
«Kali admaŭleniec pry hrašach, to na jaho znojduć upravu. Buduć kidać u štrafny izalatar ci nie addavać pasyłki. Potym prapanujuć dapamahčy, vypišuć padziaku i zapeŭniać, što pahavorać z načalnikam kałonii, kab jon źlitavaŭsia. Takija manipulacyi pracujuć, bo kałonija — heta terytoryja kryvadušša. U joj adnoj rukoj dajuć, a druhoj zabirajuć», — tłumačyć Piatro.
U škłoŭskaj kałonii nie tak šmat bahatych asudžanych, zdolnych rehularna ŭnosić «padatki», miarkuje inšy były palitviazień Alaksiej. Mnohija ŭ atradach majuć vialikija iski, što zabaraniaje im achviaravać u fond kałonii da momantu vypłaty doŭhu, a płaciežazdolnych bieź iskaŭ na kožny atrad usiaho niekalki čałaviek — 5-10.
(hartajcie nižej, kab pračytać praciah)
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Tamu administracyja kałonii sprabuje pryciahvać palitviaźniaŭ, bo jany ŭ asnoŭnym materyjalna padtrymlivajucca rodnymi i, pa mahčymaści, salidarnymi ludźmi razam z roznymi arhanizacyjami.
Ale robiać heta tajemna: supracoŭniki kałonii kazali viaźniam, što z asudžanych, jakija na prafuliku jak schilnyja da ekstremizmu i inšych destruktyŭnych dziejańniaŭ, im zabaroniena brać hrošy.
Jak ža heta adbyvajecca?
Praź niekatory čas paśla raźmierkavańnia palitviaźnia ŭ atrad da jaho padychodzić «zahadčyk haspadarki» (ci prosta «starejšy dniavalny», hałoŭny aktyvist u atradzie) i kliča na asabistuju razmovu ŭ atradnym pakoi zachoŭvańnia rečaŭ.
Tam aktyvist źviartaje ŭvahu na toj fakt, što ŭ atradzie i ŭvohule ŭ kałonii iduć ramonty i nibyta nie chapaje hrošaj, a sami terminy na realizacyju ramontaŭ pavinny chutka skončycca.
Aktyvistaŭ atrada zvyčajna vybirajuć ź liku pakaranych na praciahłyja terminy za surjoznyja złačynstvy, naprykład, zabojstvy. Hetyja ludzi supracoŭničajuć z administracyjaj.
«Ad palityčnaha zvyčajna patrabujuć ad niekalkich sotniaŭ da niekalkich tysiač jeŭra — u jakaści razavaha płaciažu dla pačatku. Za heta abiacajuć prosta nie tuzać i nie sadžać u ŠIZA.
Pryvilei «ekstremistam» nie prapanujuć, prapanujuć tolki pakinuć ciabie ŭ spakoi na peŭny čas da nastupnaha płaciažu. Kali admaŭlaješsia adrazu, to tady jany heta zapaminajuć i rehularna ładziać tabie pravakacyi», — dzielicca Alaksiej.
Nary ŭ ŠIZA PK-17
Kolki z kaho paprasić, vyrašajuć u zaležnaści ad uzroŭniu dachodaŭ svajakoŭ.
Były palitviazień Mikałaj ź ciskam praz hrošy ŭ svaim atradzie nie sutykaŭsia, ale padobnyja prośby hučali.
«Prosta čas ad času «zahadčyk haspadarki» kaža: «Vy ž razumiejecie, kali my nie vykanajem taho, što abiacali, to ŭ kiraŭnictva kałonii buduć pytańni, a ci vam heta patrebna, tamu davajcie vyrašać».
Mikałaj taksama śviedčyć pra toje, što palityčnym zabaroniena pieraličvać hrošy ŭ fond u adkrytuju, ale jamu niekalki razoŭ heta ŭdavałasia zrabić u abychod.
Kab hrošy nie pieravodzilisia ŭ fond ad imia palitviaźnia, prapanujuć nastupnuju schiemu. Padčas praciahłaha spatkańnia palitviazień daje svaim rodnym kantakt siabra «zahadčyka haspadarki» kałonii na voli, kab pieraličyli jamu abumoŭlenuju sumu, a toj užo zakidvaje hetyja hrošy na rachunak zahadčyka ŭ kałonii dla nastupnaha ich pieraličeńnia ŭ fond kałonii.
Pry hetym palityčnamu kažuć, što kateharyčna nielha afišavać jaho proźvišča ŭ finansavych apieracyjach. Heta značyć, što
pieraličvać hrošy siabru aktyvista atrada pavinien mienavita toj svajak, jaki nie maje proźvišča asudžanaha za palityku. U advarotnym vypadku pahražajuć prablemami.
Były palitviazień Piatro raskazvaje, što zamiest pieravodu hrošaj mahli prapanavać kupić u kramie švabru, ščotku, viadro, myjnyja srodki, papieru dla atrada.
Adnak, pavodle jaho, z vosieni 2021 hoda ŭdzieł palityčnych u papaŭnieńni fondu atrada stali abmiažoŭvać. Vyklučeńni rabilisia dla tych, chto ŭmieŭ, naprykład, malavać, moh zrabić naściennuju hazietu ci hatovy byŭ niešta ramantavać, ale takaja praca nie musiła być źviazanaja ź finansavańniem.
«Zastavałasia mahčymaść praź niekaha kłaści hrošy ŭ fond, i heta nieaficyjna ŭličvałasia. Adnak u kožnym atradzie jość infarmatary, jakija dakładvajuć administracyi, što adbyvajecca ŭ im», — dzielicca Piotr.
Kali pačałasia vajna va Ukrainie, staŭleńnie administracyi da palityčnych stała jašče bolš žorstkim, kaža jon. Administracyja nie zvažała, ci dapamahaŭ chto ź ich hrašyma kałonii, i adpraŭlała ŭ izalatar.
«Navat kali palityčny hatovy byŭ dapamahčy atradu, «zahadčyk haspadarki» adkazvaŭ, što jamu prablemy nie patrebnyja, maŭlaŭ, načalnik daviedajecca — i jamu pierapadzie. Kazali, što načalnik vyrašyŭ naohuł nie prymać dapamohi ad palityčnych», — kaža Piatro.
U zonu rehularna pryjazdžajuć kamisii z Departamienta vykanańnia pakarańniaŭ, prakuratury i inšyja. Jany ŭ tym liku praviarajuć vykanańnie biudžetu na ramont i abnaŭleńnie kałonii.
«Kali atradnyja aktyvisty nie spraŭlajucca z zadačaj pryciahnieńnia srodkaŭ i nie spraŭlajucca z ramontam u termin, to dla ŭsiaho atrada nadychodzić kalektyŭnaja adkaznaść. Ad štodzionnych maštabnych pieratrusaŭ i pravakacyj da pasadak u ŠIZA i admoŭ pa zamienie adbyvańnia pakarańnia na bolš miakkaje razam z admienaj UDV», — dzielicca Alaksiej.
Jon ličyć, što heta adbyvajecca z dazvołu administracyi.
Viadoma pra vypadki, kali niekatoryja palityčnyja praź cisk pahadžalisia pieravodzić hrošy rehularna (naprykład, niekalki dziasiatkaŭ rubloŭ štomiesiac).
Adzin z palitviaźniaŭ kaža, što pieraličyć hrošy było jaho inicyjatyvaj.
«Mnie ŭdavałasia znachodzić abychodnyja šlachi, kab nie zaŭvažyła administracyja. Heta moža hučyć niepraŭdapadobna, ale ŭ mianie była niepryjemnaja situacyja, i treba było zrabić takoje achviaravańnie. U mianie nie było čakańnia pryvilejaŭ, prosta raźličvaŭ na narmalnaje ludskaje staŭleńnie da siabie».
Były viazień škłoŭskaj kałonii raskazaŭ, chto moža być datyčny da hibieli Vitolda Ašurka
