Karejskija rataŭniki vypraŭlajucca na dapamohu da tureckich kaleh. Fota: AP Photo / Ahn Young-joon
Pierad ziemlatrusam
Prahnoz ziemlatrusaŭ pakul što zastajecca nie nadta dakładnaj spravaj. Tym nie mienš, u siejsmaniebiaśpiečnych zonach isnujuć śpiecyjalnyja prahramy, jakija mohuć pasyłać papiaredžańni pra nadychodziačy ziemlatrus.
Kali vy žyviacie tam, dzie moža zdarycca ziemlatrus, vyvučycie płany biaśpieki na jaho vypadak u škole ci na pracoŭnym miescy, a taksama ŭpeŭniciesia, što viedajecie praviły pieršaj dapamohi i sardečna-lohačnaj reanimacyi, taksama jak i numary ekstranych słužbaŭ. Daviedajciesia, jak u vašym domie vyklučać elektryčnaść, haz i vadu, a taksama damoŭciesia z čalcami vašaj siamji, dzie vy sustrenieciesia paśla mierkavanaha ziemlatrusa. Možna navat vybrać siabra abo svajaka, jaki žyvie ŭ bolš biaśpiečnaj zonie i ź jakim vy ŭsie źviažaciesia, kali apynieciesia ŭ biaśpiecy.
Ciažkuju meblu nakštałt šafaŭ ci łožkaŭ i masiŭnyja pradmiety, takija jak televizary ci vodnahravalniki, varta prymacavać da ścien ci padłohi. Praviercie, ci jość u vas doma zapas ježy i vady, vohnietušylnik, aptečka dla pieršaj dapamohi, radyjo na akumulatary, lichtaryk i dadatkovyja akumulatary.
Narešcie, nie pakidajcie na palicach ciažkija pradmiety, bo padčas ziemlatrusu jany ŭpaduć. Pavieście ciažkija pradmiety nakštałt karcin abo lusterak daloka ad łožkaŭ, kanapaŭ i inšych miescaŭ, dzie jany mohuć patencyjna ŭpaści na čałavieka. I, kali majecie doma lohkazapalnyja ci inšyja niebiaśpiečnyja dla zdaroŭja vadkaści, pieramiaścicie ich u šafu ci na nižniuju palicu.
Padčas ziemlatrusa
Pieršaje i samaje hałoŭnaje praviła — zachoŭvać spakoj.
Kali vy na vulicy, nie zachodźcie ŭ budynki. Trymajciesia daloka ad linij elektrapieradač i inšych abjektaŭ, što mohuć upaści. Nie padychodźcie blizka da budynkaŭ, bo jany ci niejkija pradmiety ź ich mohuć abvalicca na vas. Lažycie na ziamli, pakul nie spynicca ziemlatrus. Kali vy ŭ harach, pamiatajcie pra mahčymaść abvałaŭ.
Kali vy ŭ mašynie, jak maha chutčej spyniciesia i nie vychodźcie ź jaje da zakančeńnia ziemlatrusa. Lepš nie spyniajciesia pad estakadami, mastami, la budynkaŭ ci inšych abjektaŭ, što mohuć upaści, a taksama pryhniciesia, kab znachodzicca nižej za ŭzrovień voknaŭ u mašynie.
Vyklučycie ruchavik i ŭklučycie radyjo, vykonvajcie instrukcyi, jakija mohuć pa im pieradavać. Kali na mašynu ŭpali linii elektrapieradač, nie vychodźcie ź jaje i nie dakranajciesia da mietału, čakajcie dapamohi. Kali ž pa niejkaj pryčynie vy musicie pakinuć mašynu, chutka pieramiaściciesia na adkrytuju miascovaść.
Kali vy znachodziciesia ŭ budynku, schavajciesia nasuprać ściany kala centra budynka, možna zapaŭźci pad ciažkuju meblu — naprykład, pad stoł. Trymajciesia daloka ad cahlanych kaminaŭ, šklanych ścien, voknaŭ i dźviarej vonki, asabliva kali hetyja dźviery šklanyja, taksama nie vykarystoŭvajcie lifty, bo jany mohuć spynicca i vy zachraśniecie.
Lepš za ŭsio jak maha chutčej lehčy, sieści abo stać na kaleni, taksama abaraniajcie hałavu i cieła ad padajučych pradmietaŭ. Zastavajciesia tam, dzie vy znachodziciesia, pakul ziemlatrus nie skončycca, a kali ŭsio ścichnie, spačatku pradumajcie płan dziejańniaŭ i tolki potym vychodźcie.
Paśla ziemlatrusu
Praviercie, ci niama ŭ vas i ludziej vakoł vas ranieńniaŭ. Kali patrebna, akažycie im pieršuju dapamohu. Nie pieramiaščajcie ciažka paranienych ludziej, kali na tym miescy, dzie jany znachodziacca, im ničoha nie pahražaje. Nie vykarystoŭvajcie telefon biez patreby — niezrazumieła, kali vy nastupny raz zdolejecie jaho zaradzić.
Kali vy trapili pad zavał, pastarajciesia prykryć rot, nos i vočy ad pyłu. Dašlicie paviedamleńnie ź infarmacyjaj pra toje, dzie vy, i pastarajciesia praz šum danieści da rataŭnikoŭ, dzie vy znachodziciesia.
Vybirajciesia z razburanych budynkaŭ, kali heta mahčyma, i trymajciesia daloka ad mocna paškodžanych zon. Nie padychodźcie da plažaŭ, bo za ziemlatrusami časam iduć cunami.
Uklučycie radyjo i praviercie, ci nie paškodžanyja ŭ vas doma linii voda— i hazazabieśpiačeńnia, a taksama elektrapravodka. U vypadku paškodžańniaŭ adklučycie adpaviedna padaču hazu, vady ci elektryčnaści. Kali adčuvajecie doma pach hazu, adčynicie ŭsie vokny i dźviery, nieadkładna pakińcie dom i paviedamicie pra pach hazu uładam.
Aścierahajciesia dymavych kominaŭ, bo jany mohuć upaści na vas, a taksama askiepkaŭ škła i abłomkaŭ śmiećcia na ziamli. Uvažliva hladzicie pad nohi i nasicie boty ci luby abutak ź ćviordaj padešvaj, kab abaranić svaje nohi ad parezaŭ. Vam taksama mohuć spatrebicca palčatki.
Nie zabyvajciesia, što paśla mahutnych ziemlatrusaŭ zaŭsiody byvajuć afteršoki — paŭtornyja šturški mienšaj siły. Budźcie hatovyja da ich. Nie vykarystoŭvajcie transpartnyja srodki bieź vialikaj nieabchodnaści i nie zastaŭlajcie vulicu la svajho doma, bo jana moža spatrebicca dla śpiectranspartu.
Praviercie budynak, dzie vy znachodziciesia, na najaŭnaść treščyn i paškodžańniaŭ (u tym liku na dachu, kominach i ŭ fundamiencie). Kali nieabchodna, vybierycie dla siabie inšy prytułak. Kali vy byli padčas ziemlatrusu nie doma, viartajciesia dachaty, tolki kali heta dazvolać ułady. Kali adrazu paśla ziemlatrusu dastupnaja vadapravodnaja vada, zrabicie jaje zapasy.
Čaho NIE rabić
Pakul ziamla ŭsio jašče trasiecca, nie pierabiahajcie z pakoja ŭ pakoj. Nie chavajciesia ŭ dźviarnych prajomach, bo jany nie abaroniać vas ad padzieńnia pradmietaŭ.
Paśla ziemlatrusu nie vykarystoŭvajcie zapałki ci zapalnicy kala plity ci inšych hazavych pryład, pakul nie budziecie ŭpeŭnienyja, što ŭ domie niama ŭciečak hazu. Narešcie, nie telefanujcie pa numarach ekstranych słužbaŭ, kali vam nie treba terminovaja dapamoha, kab nie adciahvać śpiecyjalistaŭ ad pracy.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Urahany i hłabalnaje paciapleńnie ŭsio čaściej pryvodziać da raspaŭsiudžvańnia śmiarotnych bakteryj. Što z hetym rabić?
«Piać dzion paśla katastrofy» — sieryjał pra toje, jak dziaržava nie vyratavała padčas kataklizmu
Ekałahičnaja katastrofa na Paleśsi — apustyńvańnie hleby i pyłavyja bury
