Juryj Haraŭski. Archiŭny zdymak DW
Sud nad eks-bajcom biełaruskaha śpiecyjalnaha atrada chutkaha reahavańnia (SACHR) Juryjem Haraŭskim, jaki ŭ 2019 hodzie publična zajaviŭ ab svajoj datyčnaści da vykradańnia apazicyjnych palitykaŭ, pačniecca ŭ vieraśni.
Praces projdzie ŭ adnym z kantonaŭ Šviejcaryi. Haraŭskaha buduć sudzić u ramkach suśvietnaj jurysdykcyi — jaho abvinavačvajuć pa artykule ab źniknieńni ludziej. Zhodna sa šviejcarskim zakanadaŭstvam za heta jamu moža pahražać ad 1 hoda da 20 hadoŭ pazbaŭleńnia svabody. Sam Juryj Haraŭski raźličvaje na ŭmoŭny termin.
Chto inicyjavaŭ sud nad Haraŭskim?
Viasnoj i vosieńniu 1999 hoda ŭ Biełarusi źnikli ministr unutranych spraŭ Juryj Zacharanka, eks-kiraŭnik Centrvybarkama Viktar Hančar i biznesmien Anatolij Krasoŭski.
Aficyjnaje rasśledavańnie vynikaŭ nie dało, praz 20 hadoŭ jaho spynili. Choć jašče ŭ 2004 hodzie śpiecdakładčyk Parłamienckaj asamblei Savieta Jeŭropy (PASIE) Chrystas Purhurydes, vyjaviŭšy ŭsie abstaviny, pryjšoŭ da vysnovy, što Zacharanku, Hančara i Krasoŭskaha vykrali i źniščyli bajcy SACHRa pad kamandavańniem padpałkoŭnika Dźmitryja Paŭličenki ź viedama kiraŭnictva krainy. Takuju viersiju padzialajuć i rodnyja źnikłych palitykaŭ, ale dakazać jaje pakul nie ŭdałosia.
Adnym ź mierkavanych udzielnikaŭ vykradańniaŭ byŭ Juryj Haraŭski, pra što jon publična zajaviŭ u 2019 hodzie ŭ intervju Deutsche Welle. Jon u padrabiaznaściach raspavioŭ, jak u mai 1999-ha prykłaŭ ruku da źniknieńnia ministra ŭnutranych spraŭ Juryja Zacharanki, adnaho z hałoŭnych krytykaŭ Alaksandra Łukašenki. Pavodle słoŭ Haraŭskaha, u vieraśni taho ž hoda jon udzielničaŭ u vykradańni eks-kiraŭnika CVK Hančara i pradprymalnika Krasoŭskaha.
Intervju, jakoje vyjšła ŭ śniežni 2019 hoda, lahło ŭ asnovu spravy, jakuju inicyjavała pravaachoŭnaja arhanizacyja Trial International, raspaviadaje jaje jurydyčny kansultant Bienua Miejstre.
«U svaim intervju Juryj Haraŭski zhadaŭ, što znachodzicca ŭ Alpach. Heta vyklikała naš intares, bo heta mahło aznačać, što da jaho moža być prymieniena ŭniviersalnaja jurysdykcyja, — kaža Miejstre. — Maje kalehii praviali nievialikaje rasśledavańnie i ŭstanavili, što jon sapraŭdy znachodzicca ŭ Šviejcaryi. Uličvajučy skazanaje im publična, my vyrašyli, što hetaha dastatkova, kab skłaści isk».
Paśla taho jak pravaabaroncy sabrali dadatkovyja materyjały, jany źviazalisia z rodnymi źnikłych palitykami. U vyniku ŭ prakuraturu adnaho z kantonaŭ Šviejcaryi było padadziena adrazu try zajavy — ad Aleny Zacharanka, dački zahinułaha eks-kiraŭnika MUS Biełarusi, Valeryi Krasoŭskaj, dački źnikłaha biznesmiena, a taksama ad Trial International i jaje partnioraŭ.
Čamu takoje abvinavačvańnie?
Rasśledavańnie spravy prakuror zaviaršyŭ prykładna za hod. Dla padobnych vypadkaŭ heta nievialiki termin, padkreślivaje Bienua Miejstre, bo było sabrana šmat materyjałaŭ i sam padazravany byŭ hatovy havaryć. «Paśle było zroblena abvinavaŭčaje zaklučeńnie, sprava pieradałasia ŭ sud. Padrychtoŭka da pracesu zaniała jašče niekatory čas».
U vyniku suprać Juryja Haraŭskaha vystavili abvinavačvańnie ŭ datyčnaści da šmatlikich źniknieńniaŭ ludziej.
Što mienavita adbyłosia z Zacharankam, Hančarom i Krasoŭskim paśla pachavańnia, da hetaj pary zastajecca nieprajaśnienym, ich cieły tak i nie byli znojdzienyja.
U intervju Juryj Haraŭski śćviardžaŭ, što jany byli zabityja ź pistaleta. Jak tłumačyć advakat, jaki pradstaŭlaje intaresy Aleny Zacharanka i Valeryi Krasoŭskaj (juryst prasiŭ nie nazyvać jaho imia, jaho danyja jość u DW), na dadzieny momant niama pramych dokazaŭ, što Juryj Haraŭski byŭ datyčny mienavita da zabojstva źnikłych. Pavodle šviejcarskaha kryminalnaha prava dziejańni byłoha siłavika padpadajuć pad artykuł ab hvałtoŭnym źniknieńni ludziej, dla hetaha «vykananyja» dźvie ŭmovy: udzieł u vykradańni i ŭtojvańnie hetaj infarmacyi ad svajakoŭ. Adsiul — takoje abvinavaŭčaje zaklučeńnie.
Pavodle słoŭ advakata, jaho klijenty i jon buduć nastojvać na abvinavaŭčym prysudzie dla Juryja Haraŭskaha. Za heta pa zakanadaŭstvie Šviejcaryi eks-bajcu SACHRa pahražaje ad 1 da 20 hadoŭ pazbaŭleńnia voli.
Haraŭski raźličvaje na ŭmoŭny termin
Sam Juryj Haraŭski raźličvaje na ŭmoŭny termin, a taksama na toje, što jaho mohuć pryznać śviedkam pa spravie. «Čym jon (sud — Red.) moža zakončycca, ja nie viedaju. Chutčej za ŭsio, umoŭnym terminam. Jak mnie skazaŭ prakuror, departacyi sto pracentaŭ nie budzie. Ale ŭsio zaležyć ad rašeńnia suda», — skazaŭ mužčyna ŭ kamientary DW.
Pavodle słoŭ Juryja Haraŭskaha, ab pracesie jon daviedaŭsia ŭ pačatku leta 2023 hoda. Jon upeŭnieny, što heta «budzie pakazalny sud, kab Jeŭrasajuz skazaŭ, što my hetych ludziej sudzim». «Ja ŭžo svajo adbajaŭsia, mnie chvalavacca niama čaho. Mnie dakładna było skazana: «Rychtujsia, na ciabie budzie abjaŭlena cichaje palavańnie». Choć śmierci ja bajusia, ja narmalny čałaviek, ale chadzić i razhladacca na baki, bajacca ŭsiaho vakoł psichałahična składana».
«Heta precedent»
Razhlad spravy ab vykradańni biełaruskich apazicyjnych palitykaŭ budzie pieršym padobnym vypadkam u Šviejcaryi, padkreślivaje jurydyčny kansultant Bienua Miejstre. Dahetul spravy ab hvałtoŭnym źniknieńni ŭ krainie nie razhladalisia. «Heta budzie precedentam», — kaža Miejstre.
Sprava ŭnikalnaja dla šviejcarskaj pravavoj sistemy jašče i ŭ tym, što heta pieršaje złačynstva, jakoje było ździejśniena ŭ Biełarusi, ale daśledavana i razhledžana ŭ ramkach univiersalnaj jurysdykcyi ŭ Šviejcaryi. «Rašeńnie, pryniataje ŭ Šviejcaryi, moža stać prykładam dla raźbiralnictva ŭ inšych krainach, — ličyć juryst. — Kali zaŭtra takaja sprava budzie razhladacca ŭ Francyi, francuzski sud moža ŭličvać šviejcarski praces, rašeńnie suda, pabudovu abvinavačańnia i hetak dalej», — kaža Miejstre.
Jak adznačaje advakat Aleny Zacharanka i Valeryi Krasoŭskaj, praces suprać Juryja Haraŭskaha stanie pieršym u historyi, kali źnikłyja bieź viestak palityki stanuć temaj sudovaha raźbiralnictva i budzie pryniata rašeńnie, jakoje ŭ budučyni moža inicyjavać novyja pracesy.
Čytajcie taksama:
Jak vyhladaje miesca mahčymaha zabojstva Hančara i Krasoŭskaha pad Biahomlem FOTA
«Mašyna była na hłybini adnaho mietra». Jak u 2001 hodzie raskapali džyp Krasoŭskaha
Eks-śpiecnazaviec Juryj Haraŭski adkazaŭ na abvinavačvańni ad Paŭličenki ŭ chłuśni
Dźmitryj Paŭličenka vystupiŭ z aficyjnaj zajavaj nakont abvinavačvańniaŭ u zabojstvach palitykaŭ
«Ja nie davaŭ takoj kamandy». Łukašenka prakamientavaŭ spravu źnikłych palitykaŭ
«Jany stralali ŭ śpinu»: dačka Zacharanki sustrełasia z eks-bajcom śpiecnazu Juryjem Haraŭskim
