Vajna6

ZŠA zajavili ab pastaŭkach Ukrainie snaradaŭ sa źbiednienym uranam. U čym ich admietnaść i jakuju niebiaśpieku jany niasuć?

Na hetym tydni Złučanyja Štaty Amieryki abviaścili, što pastaviać Ukrainie 120-milimietrovyja tankavyja bojeprypasy sa źbiednienym uranam. U sakaviku ab pastaŭkach takich snaradaŭ zajaviła Vialikabrytanija. Ekśpierty źviartajuć uvahu na ich niebiaśpiečnaść dla zdaroŭja.

uranium rounds snarady sa źbiednienaha ŭranu snariady iz obiednionnoho urana
Paškodžanyja snarady sa źbiednienym uranam na armiejskim składzie VPS ZŠA. Fota: Staff Sgt. Nicholas Perez / U.S. Air National Guard via AP

Jak piša The Washington Post, źbiednieny ŭran jość pabočnym praduktam pracesu stvareńnia ŭzbahačanaha ŭranu i cikavy ŭ pieršuju čarhu svajoj nadzvyčajnaj ščylnaściu, jakaja robić jaho karysnym dla vyrabu brani i bojeprypasaŭ. Naprykład, u apošniaj madyfikacyi tankaŭ Abrams vypusku paśla 1998 hoda elemienty abarony piarednich častak korpusa i viežy vyrablenyja sa źbiednienaha ŭranu.

Čym admietny źbiednieny ŭran

Ščylnaść źbiednienaha ŭranu na 67% vyšejšaja za ščylnaść śvincu. U vyniku dyjamietr braniabojnaha stryžnia ź jaho mienšy za ekvivalentny pa masie stryžań z amal luboha inšaha mietału. Adpaviedna mienšaje jaho aeradynamičnaje supraciŭleńnie i bolšaje hłybinia praniknieńnia ŭ pieraškodu.

snarad sa źbiednienaha uranu snariad iz obiedniennoho urana shell from depleted uranium

U krainach z raźvitoj atamnaj pramysłovaściu, jakija majuć nazapašanyja zapasy źbiednienaha ŭranu, jaho vykarystańnie ŭ bojeprypasach abychodzicca adnosna tańniej, čym vykarystańnie inšych materyjałaŭ.

Złučanyja Štaty pačali raspracoŭku supraćtankavych snaradaŭ z vykarystańniem źbiednienaha ŭranu ŭ 1970-yja hady. Uzbrojenyja siły hetaj krainy vykarystoŭvali zbroju sa źbiednienym uranam u Piersidskim zalivie ŭ 1991 hodzie, u Kosavie ŭ 1999 hodzie, pry ŭvarvańni ŭ Irak u 2003 hodzie, pavietranych nalotach na «Isłamskuju dziaržavu» ŭ Siryi ŭ 2015 hodzie.

Źbiednieny ŭran taksama vykarystoŭvajecca ŭ nievajennych metach, naprykład, u jakaści ŭciažarvalnika ŭ kilach paruśnikaŭ, supraćvahi i hruziłaŭ na naftavych stancyjach.

Čamu jaho vykarystańnie vyklikaje sprečki

Nie isnuje mižnarodnaj damovy, jakaja prama zabaraniała b vykarystańnie źbiednienaha ŭranu, ale heta pytańnie daŭno vyklikaje zaniepakojenaść. Pavodle acenak, źbiednieny ŭran na 40% mienš radyjeaktyŭny, čym pryrodny ŭran. Vialikaja častka jaho vypramieńvańnia — heta alfa-vypramieńvańnie, jakoje nie moža praniknuć praz skuru čałavieka.

Ale bolš surjoznaj prablemaj za mahčymyja nastupstvy radyjeaktyŭnaści ličycca chimičnaja taksičnaść źbiednienaha ŭranu. Ekśpierty kažuć, što jon moža nanieści škodu čałavieku pry ŭdychańni abo traplańni ŭnutr.

Jak adznačaje vydańnie, vykarystańnie źbiednienaha ŭranu vyklikała asablivyja sprečki padčas vajny ŭ Piersidskim zalivie 1991 hoda, paśla jakoj irakski ŭrad źviazaŭ sotni tysiač snaradaŭ, vypuščanych pa krainie, z rostam kolkaści pryrodžanych parokaŭ i inšych prablem sa zdaroŭjem. Bambavańnie Kosava NATA ŭ 1999 hodzie pryviało da anałahičnych skarhaŭ, a Italija paźniej rasśledavała patencyjnyja suviazi chvarob svaich sałdat ź ich słužbaju na Bałkanach.

U spravazdačy Ekałahičnaj prahramy AAN za 2022 hod ab ekałahičnaj ryzycy kanfliktu va Ukrainie papiaredžvajecca, što pył ad źbiednienaha ŭranu, jaki vykarystoŭvajecca ŭ snaradach, moža patrapić u arhanizm, a taksama moža pryvieści da łakalnaha zabrudžvańnia hleby.

Adznačajecca, što ŭzrovień taksičnaści šmat u čym zaležyć ad kolkaści, jakaja patrapiła ŭ arhanizm, ale asabliva niebiaśpiečny źbiednieny ŭran dla piečani.

Reakcyja Rasii

Paśla taho jak u sakaviku Vialikabrytanija abviaściła, što adpravić Ukrainie snarady sa źbiednienym uranam dla vykarystańnia ŭ bajavych tankach «Čelendžer-2», Pucin paraŭnaŭ hetyja bojeprypasy ź jadziernaj zbrojaj, i pryhraziŭ adkazać tym ža.

Adnak Rasija sama praciahvaje vykarystoŭvać snarady sa źbiednienym uranam, madernizavaŭšy svoj bajavy tank T-80BV. Pra hety ŭ 2018 hodzie paviedamlała dziaržaŭnaje infarmacyjnaje ahienctva TASS. Pakul nieviadoma, ci vykarystoŭvała Rasija hetyja bojeprypasy va Ukrainie.

Čytajcie jašče:

ZŠA aficyjna abviaścili ab nadańni Ukrainie snaradaŭ sa źbiednienym uranam

Brytanija pieradaść Ukrainie braniabojnyja bojeprypasy sa źbiednienym uranam

Kamientary6

  • Josik
    08.09.2023
    A heta abaviazkova raskazvać na ŭvieś śviet? Ci jość niejkija damoŭlenaści pamiž dziaržavami, ci kab sałaŭjoŭ, miad́źvied́zieŭ, zacharava, kisialoŭ usialakuju bzduru nieśli?
  • Hy
    08.09.2023
    Forma snaradaŭ jak raz dla rašysckich srak
  • Usie heta ŭžo marna
    08.09.2023
    Josik, jakaja roźnicy heta ŭžo nie dapamoža pieramahčy ardu, ruskija vielmi mocna ŭzmacnili svaju armiju i ciapier pieramoha Ukrainie ŭžo nia śviecić. Chiba što kali im sapraŭdy daduć tysiač piać rakiet dalnabojnaściu 300 km.

Čamu kiraŭnikom svajoj Administracyi Łukašenka pastaviŭ Dźmitryja Krutoha? Jon moža stać pierajemnikam?3

Čamu kiraŭnikom svajoj Administracyi Łukašenka pastaviŭ Dźmitryja Krutoha? Jon moža stać pierajemnikam?

Usie naviny →
Usie naviny

U centry Homiela zładzili honki pad čyrvona-zialonym ściaham, DAI pakul nie reahuje5

Hrošy na madernizacyju «Hrodna Azota» daść Rasija1

Ukrainskija chakiery vyjavili hałoŭnaha śpičrajtara Miadźviedzieva4

Stołtenbierh: Rasija nie zdatnaja na «značnyja praryvy» va Ukrainie3

Zialenski: «Upeŭnieny, što buduć pryniatyja rašeńni adnosna Biełarusi»25

«Demakratyi chlabnuła, para viartacca damoŭ». Łukašenka daŭ nakaz Piatkievič16

U Minsku vystavili na aŭkcyjon žyvoha krakadziła3

Piać faktaŭ pra Natallu Piatkievič — samuju ŭpłyvovuju čynoŭnicu Biełarusi da źjaŭleńnia Kačanavaj i Ejsmant30

Rasijanie źniščyli antyčny Chiersanies i pastavili na jaho miescy navabud6

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Čamu kiraŭnikom svajoj Administracyi Łukašenka pastaviŭ Dźmitryja Krutoha? Jon moža stać pierajemnikam?3

Čamu kiraŭnikom svajoj Administracyi Łukašenka pastaviŭ Dźmitryja Krutoha? Jon moža stać pierajemnikam?

Hałoŭnaje
Usie naviny →