«Ciapier spravy iduć značna lepš». Jakija biznesy raskvitnieli na fonie vajny i sankcyj
Vajna i sankcyi ŭ cełym niehatyŭna adbivajucca na biznesie, ale jość asobnyja nišy, dzie składanaja ekanamičnaja situacyja naadvarot pryniesła plusy.
Unutrany turyzm bje rekordy
Praz składanaści z padarožžami ŭ Jeŭropu, u Biełarusi nabiraje papularnaść unutrany turyzm, a taksama pryjazdžaje šmat turystaŭ z Rasii.
Pa stanie na pačatak lipienia, napaŭnialnaść biełaruskich sanatoryjaŭ składała 91%. Dla paraŭnańnia, letam 2015 hoda hety pakazčyk składaŭ kala 80%, a ŭ hady pandemii apuskaŭsia da 70%.
Kali ŭ dakavidnym 2019 hodzie ŭ miežach krainy padarožničali 1 młn 107 tysiač turystaŭ, to ŭ 2022-m — 1 młn 530 tysiač, tendencyja na rost praciahvajecca i ŭ 2023 hodzie.
U siaredzinie leta 2023 hoda biełaruskija hateli byli zahružanyja na 70%, takim čynam jany vyjšli na pakazčyki dakavidnaha 2019 hoda.
Kolki rasijan užo naviedała Biełaruś?
Pa vynikach pieršaha paŭhodździa ekspart turystyčnych pasłuh vyras na 35% u paraŭnańni z anałahičnym pieryjadam 2022 hoda. Jakimi akažucca vynikovyja ličby, pakul nie viadoma. Mahčyma, 2023 hod zmoža nie tolki maksimalna nablizicca da pikavych pakazčykaŭ dakavidnaha pieryjadu, ale i pieraadoleć ich.
Pa našaj krainie padarožničaje šmat rasijan. U top-5 haradoŭ, u jakija hramadzianie RF źbirajucca vypraŭlacca na Novy hod, try biełaruskija. Minsk znachodzicca na pieršym miescy, a Brest i Hrodna na trecim i čaćviortym adpaviedna.
U lipieni dyrektarka departamienta pa turyźmie Ministerstva sportu i turyzmu Biełarusi Iryna Varanovič paviedamlała, što kolkaść rasijskich turystaŭ, jakija sa studzienia pa maj naviedali Biełaruś, vyrasła na 173% u paraŭnańni z anałahičnym pakazčykam 2022 hoda.
Za 10 miesiacaŭ 2023 hoda Biełaruś užo naviedała bolš za 4 młn rasijskich turystaŭ.
«Turystaŭ jedzie vielmi i vielmi šmat»
Pavieličeńnie dachodaŭ nazirajuć i tyja, chto zdaje kvatery na sutki. Asabliva ŭ centry takich haradoŭ, jak Minsk, Hrodna i Brest.
Jak my pisali raniej, praz napłyŭ turystaŭ kvatery ŭ centry Hrodna ŭ letni pieryjad zdavali i pa 100 dalaraŭ za sutki.
Biznesmien, znajomy ź situacyjaj u turystyčnaj śfiery, raspavioŭ «Našaj Nivie», što pavialičeńnie turpatoku sioleta sapraŭdy vielmi istotnaje.
«Turystaŭ jedzie vielmi i vielmi šmat. Siarod zamiežnikaŭ, kaniešnie, u asnoŭnym heta rasijanie. Turystyčny i haściničny biznes ciapier adčuvaje siabie vielmi dobra. Adpaviedna niabłaha iduć spravy i ŭ hramadcharču. Ustanovy, jakija 1—2 hady tamu ledź stočvali kancy z kancami, sioleta vyjšli ŭ dobry plus», — kaža surazmoŭca.
Karyść ad turystyčnaha bumu atrymlivajuć nie tolki ułaśniki hatelej, arendnych kvater, kaviarniaŭ i restaranaŭ. Chapaje pracy i ekskursavodam.
Aŭtabiznes: «Nikoli nie zarablali tak šmat»
Kali razhladać aŭtamabilny biznes praź ličby, jakija ahučvajuć aficyjnyja dylery, to možna pryjści da vysnovy, što ŭ hetaj halinie ŭsie vielmi sumna.
Navat z ulikam taho, što prodažy novych aŭto za 10 miesiacaŭ biahučaha hoda na 27,8% bolšyja za anałahičny pieryjad minułaha hoda, heta ŭsio adno našmat mienš, čym u davajenny pieryjad, bo ŭ 2022 hodzie padzieńnie skłała minus 63,2%.
Ale abvał prodažu aficyjnymi dylerami źviazany ŭ pieršuju čarhu nie z rezkim padzieńniem popytu na aŭto, a z zychodam z Rasii suśvietnych aŭtavytvorcaŭ, sankcyjami, rostam cen na reštki i skaračeńniem asartymientu.
Ciapier bałam pravić šery impart. Kali dylery za hod pradali na 30 tysiač aŭto mienš, čym u 2021-m, to impart aŭto fizasobami letaś pavialičyŭsia na 45 tysiač.
Takim čynam ahulny abjom prodažaŭ aŭto ŭ Biełarusi praz vajnu i sankcyi nie tolki nie skaraciŭsia, ale i značna vyras. Hałoŭnaja pryčyna — popyt z boku rasijan.
Čałaviek, jaki zajmajecca pieraprodažam aŭto ź Jeŭropy, adznačaje, što minuły hod byŭ, badaj, najlepšym u płanie zarobkaŭ.
«Sioleta situacyja z popytam na śviežapryhnanyja aŭto ź Jeŭropy i ZŠA dalokaja ad taho, što my nazirali z kanca viasny minułaha hoda, ale ŭsio adno ciapier spravy iduć značna lepš, čym da vajny», — kaža mužčyna.
Ź jaho słoŭ, vyras nie tolki popyt na aŭtamabili, ale i maržynalnaść samaho biznesu.
«Raniej nikoli nie było takich padjemaŭ na aŭtamabilach, jak ciapier i asabliva hod tamu. Pryčym zarablać lepiej stali nie tolki tyja chto niepasredna handluje mašynami. Naprykład, taryfy na dastaŭku aŭto ź Jeŭropy ciapier u razy bolšyja, čym byli dva hady tamu.
Tak, vydatki ŭ pieravozčykaŭ vyraśli, ale nieparaŭnalna tamu, jak vyras taryf. Pieravozčyki ŭ pryncypie sami nie admaŭlajuć, što ciapier zarablajuć na dastaŭcy aŭto bolš, čym kali-niebudź raniej», — kaža aŭtabiznesmien.
Šery impart nie znojdzie adlustravańnia ŭ aficyjnaj statystycy, ale heta nie admaŭlaje taho, što mnohim hulcam aŭtabiznesu vajna pryniesła nie straty, a dadatkovy prybytak.
«U Rasii adkryłasia šmat niš»
Pa nazirańniach biznesmienaŭ, ź jakimi daviałosia pahavaryć, aproč turystyčnaha i aŭtamabilnaha biznesu, akreślić inšyja śfiery, dzie vajna pryniesła dadatkovy prybytak, davoli składana.
«Tyja, chto zajmaŭsia ekspartam i impartam u kirunku Biełaruś-Jeŭropa ŭ bolšaści svajoj stracili», — pryznajecca biznesmien.
Pa jaho słovach, sankcyi, składanaści z raźlikami, značna padaražełaja łahistyka i štučnaje rehulavańnie cen prynieśli šmat prablem u śfiery handlu.
«Naprykład, kali brać budaŭničyja i azdobnyja materyjały, jakija išli da nas z krain Jeŭropy, to popyt na ich upaŭ. Vyraśli zakupačnyja ceny ŭ Jeŭropie, dastaŭka stała bolš darahoj i praciahłaj pa časie. U ludziej zarobki zastajucca pryblizna na tym ža ŭzroŭni, što da vajny. Adpaviedna pakupnickaja zdolnaść padaje, heta niehatyŭna adbivajecca na ŭsich biznesach, jakija zajmajucca prodažam impartnych tavaraŭ», — tłumačyć biznesmien.
Sa słoŭ surazmoŭcy, niahledziačy na toje, što ŭ cełym situacyja dla biznesu pahoršała, niekatorym udałosia chutka pieraaryjentavacca i pavialičyć prybytak u paraŭnańni z davajennym pieryjadam.
U pryvatnaści, vializnyja mahčymaści adkrylisia i dla biełaruskaha vajskova-pramysłovaha kompleksu i pradpryjemstvaŭ, jakija vyrablajuć pradukcyju dvajnoha pryznačeńnia. U chodzie bajavych dziejańniaŭ Rasija straciła tysiačy adzinak samaj roznaj techniki i dziasiatki tysiač adzinak roznych uzbrajeńniaŭ. U vyniku raśćviŭ «biznes na kryvi». Załaty doždž rasijskich zakazaŭ dla patreb rasijskaj armii i VPK RF praliŭsia nie tolki na zavody, jakija pracavali ŭ hetaj nišy, ale i, naprykład, na «Homsielmaš».
«Adbyłosia peŭnaje pierafarmiravańnie rynkaŭ, praz sychod zachodnich kampanij u Rasii adkryłasia šmat niš. Niekatorym udałosia ŭčasna pracisnucca na hety rynak. Biełaruskija biznesy, jakija zdoleli tam zamacavacca — ciapier zarablajuć dobryja hrošy. Biełaruski rynak nieparaŭnalna mały i davoli biedny, a tam (u RF. — NN) usio adno hrošaj krucicca našmat bolš», — padsumoŭvaje surazmoŭca «Našaj Nivy».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ«Damokłaŭ Mieč». Kanał «Biełorusskij siłovik» nastolki prarasijski, što mnohija mierkavali, što heta rasijanie jaho viaduć. Nie, za im staić supierahient Łukašenki13
Kamientary