Bunt u 2020-m, ucioki źniavolenych. Čym viadoma kałonija ŭ Babrujsku — samaja vialikaja ŭ Biełarusi

Z 2400 źniavolenych — 107 palityčnyja

Papraŭčaja kalonija № 2 raźmiaščajecca na ŭskrainie Babrujsku. Pabudavali jaje 59 hadoŭ tamu. Z usich papraŭčych ustanovaŭ Biełarusi jana samaja vialikaja, tam trymajuć kala 2400 źniavolenych. Heta tak zvanyja «pieršachodki», ludzi, asudžanyja pa ekanamičnych artykułach, šmat — pa narkatyčnych. I 107 palitźniavolenych — «žaŭtabiračnikaŭ».

U Babrujskaj PK-2 raniej siadzieli palitviaźni Andrej Pratasienia, Siarhiej Kazakoŭ, Andrej Kim, Eduard Łobaŭ (za padziei Płoščy 2010 hodu), pravaabaronca Andrej Bandarenka, «čałaviek-majka» Jury Rubcoŭ.

U 2012—2014 hadach u Babrujskaj kalonii adbyvaŭ pakarańnie ciapierašni Nobeleŭski laŭreat Aleś Bialacki.

Aprača ludziej, u kalonii «siadziać» vyjavy babroŭ — symbal Babrujsku. Aleś Bialacki niekali naličyŭ try fihurki hetych žyvioł: adna ŭ karantynie ŭ turemnaj kiepcy, druhaja kala štabu, treciaja «siadzić» na hazonie ŭ pramysłovaj zonie.

Pa ŭsioj terytoryi raźviešanyja šyldy: «Za karmleńnie ptušak — 10 sutak ŠYZA».

Ciapier ź viadomych palitviaźniaŭ u Babrujsku trymajuć kiraŭnika niezaležnaha prafsajuzu Hienadzia Fiadyniča, błohieraŭ Andreja Kazłova («Šery kot») i Paŭła Śpiryna, chirurha Andreja Lubieckaha, žurnalista Paŭła Mažejku, syna Viktara Babaryki, kiraŭnika jahonaha vybarčaha štabu Eduarda Babaryku.

Budaŭnictva Babrujsku

U 1960-ja mienavita źniavolenyja ŭzvodzili Babrujski šynny kambinat, jaki byŭ abvieščany Ŭsiesajuznaj kamsamolskaj budoŭlaj. Daroh z kalonii ŭ horad tady nie było, štoranicy kalony pa 200 čałaviek vychodzili pieššu z bramy pad nahladam kanvoju i słužbovych sabak, a ŭviečary viartalisia nazad u zonu. Chtości jechaŭ budavać šynny kambinat pa kamsamolskaj pucioŭcy, nu, a chtości — pa prakurorskaj.

«Pieršuju masavuju šynu vypuścili za kalučym drotam. Pryvieźli ŭ kaloniju stanki, navučyli źniavolenych — i napierad. Detali vypuskali na šynnym, a źbirali šyny za kratami až da kanca 1972 hodu. Źniavolenyja pracavali dobra, šmat kamu heta navat dapamahło daterminova vyjści na volu», — uzhadvaŭ pieršy hiendyrektar «Biełšyny» Anatol Chudziakoŭ.

Budavali babrujskija źniavolenyja i «Biełaruśhumatechniku», zavod traktarnych detalaŭ i ahrehataŭ, «Babrujskahramaš», skurkambinat, CEC-2, pałac kultury «Šyńnik», tak zvanyja «čyrvonyja internaty» na vulicy 50 hadoŭ VŁKSM, 14-paviarchovyja damy-piramidy na vulicy Ŭljanaŭskaj, niekalki dzieviacipaviarchovikaŭ.

«Čyrvonaja» zona

U babrujskaj «dvojcy» — 25 atradaŭ. Usie atrady i sektary pad numarami, ale niekatoryja majuć jašče i mianuški.

«Jość «Tytanik», jość «drakonka». Tak zaviecca sektar kala stałovaj. Ale heta nie tamu, što tam žyvuć cmoki, a tamu, što ich najčaściej «drakoniać» (praviarajuć)», — tłumačyć były palitviazień Ivan takuju dziŭnuju nazvu.

Pavodle surazmoŭcy, kalonija ŭ Babrujsku — typovaja pakazalnaja papraŭčaja ŭstanova, kudy časta jeduć pravierki z MUS.

«Heta tak zvanaja «čyrvonaja» kalonija, u jakoj paradki vyklučna milicejskija, a kryminalniki tut nia majuć nijakaha ŭpłyvu. Jość u kalonii akcyi, pakazalnyja dla svajakoŭ, kštałtu «Dnia adčynienych dźviarej». Viadoma, heta pakazucha, ale źniavolenym usio ž padabajecca, što da ich niechta pryjaždžaje. Haściam pakazvajuć pamiaškańni, jakija zahadzia adramantavali. Maŭlaŭ, hrošy na ramont, što źbirali z baćkoŭ «narkamanaŭ» i ad «ekanamičnych», nie raskradzienyja. Praŭda, u abodvuch atradach, dzie ja siadzieŭ, u prybiralniach narmalnych unitazaŭ tak i nie pastavili, praciahvajuć karystacca starymi dzirkami ŭ padłozie. A na čas naviedvańnia viaźniaŭ pieravodziać u klub, kab nie traplali na vočy naviednikam, bo mała što», — kaža Ivan.

Palityčnych u zonie — bolš za 100 čałaviek. Jak i ŭ inšych kalonijach, ich vielmi časta źmiaščajuć u ŠYZA, PKT, pazbaŭlajuć spatkańniaŭ sa svajakami, telefanavańniaŭ i pieradač.

Skryni dla zbroi, humovyja dručki

Na terytoryi kalonii asudžanyja pracujuć na drevaapracoŭcy, «humie», šviejnaj vytvorčaści. Vyrablajuć skryni dla vybuchovych prystasavańniaŭ, racyj i pryboraŭ načnoha bačańnia, a taksama meblu dla Ministerstva ŭnutranych spraŭ i biełaruskich sanatoryjaŭ.

Ale ŭ asnoŭnym źbivajuć paddony. U knizie «Svaboda ŭ turmach» čytajem uspaminy byłoha viaźnia:

«Umovaŭ dla pracy tam nie było nijakich. Stajali dźvie piłaramy 1818 hodu (śmiajecca). Heta byŭ nie varštat, a žach. Piać čałaviek było na biarvionach. Jany skočvali, padavali. Troje čałaviek absłuhoŭvali toj stary varštat. Układańniaŭ nijakich, a addačy ad našaj pracy — pa try-čatyry fury adjaždžali, nahružanyja paddonami. Zarobak asudžanaha za miesiac — na paŭbloka cyharet. Dla taho kab zarabić na tyja samyja cyharety, ludzi padpracoŭvali. Vykonvali pracu za kahości jašče. Zamiest piatnaccaci paddonaŭ rabili tryccać. Heta dazvalałasia. Jak jašče možna było zarabić?»

Taksama šyjuć u kalonii i specvopratku (ciełahrejki, rukavicy), broniekamizelki, pahony, šaŭrony, vympieły, našyŭki dla siłavych struktur. Darečy, mienavita na šyćci rukavic pracavaŭ niekali budučy nobeleŭski laŭreat Aleś Bialacki.

«U asnoŭnym vyvaročvajem i pakujem pracoŭnyja rukavicy, ale časam i pracoŭnyja roby, chałaty, berety i navat milicejskija pahony. Praca fizyčna niaciažkaja, ale «niatvorčaja»…» — pisaŭ Aleś pra ŭmovy ŭ kalonii.

Jość jašče praca na tak zvanaj «humie». Raniej vyrablali humovyja płaściny dla Ŭkrainy, dručki dla supracoŭnikaŭ kalonii. Jak raskazvali viaźni, usiaredzinu dručkoŭ zahaniali ebanitavy stryžań.

Z šynnaha kambinatu ŭ kaloniju pryvoziać staryja pakryški, brakavanyja šyny, ź jakich treba vydzirać «kord» (metaličny drot), kab humu puścić u pierapracoŭku.

Pa słovach byłoha viaźnia Aleha Kulešy, jaki adbyvaŭ pakarańnie ŭ 2022 hodzie, ludzi pracujuć u pamiaškańni, u jakim kala 200 čałaviek, u pavietry ŭvieś čas visić čorny pył. Za nievykanańnie planu administracyja karaje źniavolenych.

«Pryjaždžaje MAZ i pryvozić 20 ton šyn, viaźni pavinny zdavać pa adnym kilahramie čystaj syroj humy za źmienu. Ale da «palityčnych» — asablivyja patrabavańni: kab nie apynucca ŭ štrafnym izalatary, treba zdać na 300 hramaŭ bolš. Praŭda, u ŠYZA adpraŭlajuć i tych, chto vykanaŭ plan. Da pracy «na humie» pryciahvajuć i tych źniavolenych, u jakich jość prablemy sa zdaroŭjem. Kali ŭ čałavieka šunt u sercy, ci rak, ci chvaroba nyrak, jaho ŭsio adno nakiroŭvajuć na humu vydzirać drot z šyn», — kaža jašče adzin były viazień.

«Kaho adpravić na pracu, zaležyć ad načalnicy sančastki Darji Łaskaŭnievaj. Chvorych palitviaźniaŭ jana z zadavalnieńniem adpraŭlaje na pracu», — raspaviadaje Aleh Kuleša.

Jość u kalonii i mastackaja majsternia — zvyčajna z zony vybirali pa 10—15 čałaviek, jakija zajmalisia raźboj pa drevie, malavali karciny.

«Zieka śbiežała! Zieka śbiežała!»

Viadoma pra niekalki sprobaŭ uciokaŭ z Babrujskaj PK-2. Veteran kryminalna-papraŭčaj systemy Ivan Micula, jaki słužyŭ tam z dnia zasnavańnia kalonii, uzhadvaje dva vypadki ŭciokaŭ. Pra ich jon raskazvaŭ babrujskamu «Kommierčieskomu kuŕjeru» ŭ 2015 hodzie, kali adznačali 50-hadovy jubilej PK.

Adna sproba była jašče pry budaŭnictvie šynnaha kambinatu ŭ kancy 1960-ch, kali źniavolenych z kalonii vadzili na budoŭlu. Achoŭnik, pryzvany na słužbu ź Siaredniaj Azii, havaryć pa-rasiejsku tołkam nie ŭmieŭ. Jak zaviedzieny, paŭtaraŭ: «Zieka śbiežała! Zieka śbiežała!» Vyśvietliłasia, što adzin sa źniavolenych adciahnuŭ uvahu achovy, a druhi skarystaŭsia hetym i ŭciok u les. Aharodžy ž nie było, terytoryja šynnaha navat tady była vializnaja.

Pa tryvozie tut ža padniali ŭsie słužby, uzmacnili ŭsie milicejskija pasty. Kala vioski Syčkova milicyjanty ŭbačyli dziŭnaha čałavieka, jaki hałasuje na darozie. Spynilisia. Toj paprasiŭ «padkinuć» da Miensku. Jaho zatrymali.

U 2006 hodzie z PK-2 uciok asudžany na vialiki termin za zabojstva žychar Miensku. Toj ža veteran Ivan Micula kaža, što ŭcioki nahadvali film «Džentelmeny ŭdačy».

«Tolki zamiest smurodnaj substancyi naš uciakač vykarystoŭvaŭ adkidy vytvorčaści draŭniny. Na voli jon hulaŭ niadoŭha. Razasłanyja pa ŭsich adździaleńniach milicyi aryjenciroŭki, uzmocnieny režym niasieńnia słužby i padvyšanaja pilnaść zrabili svaju spravu: praz sutki ŭciakač byŭ zatrymany ŭ Miensku, u kvatery svajoj znajomaj», — raskazvaŭ były supracoŭnik kalonii.

U ŚMI pisali pra sprobu ŭciokaŭ letam 2022 hodu. Nibyta palitviazień, jaki tolki što adbyŭ karantyn, zrabiŭ niejki specyjalny instrument, uziaŭ viaroŭku i paŭtara bochana chleba i ŭźlez na dach stałovaj. Tam jon «loh i staŭ čakać viertalot», raskazaŭ viazień, jaki siadzieŭ u toj čas u Babrujsku. «Uciekača» chucieńka źniali z dachu, a na nastupny dzień administracyja zavaryła łaz, praź jaki viazień vylez na dach. Źniavolenamu pavialičyli termin pakarańnia, paviesili čyrvonuju birku (jana adznačaje «schilny da ŭciokaŭ») — na pramzonu jaho nia vodziać.

«Hety čałaviek paśla vielmi časta byŭ u ŠYZA i PKT. Dziŭnaja sproba, bo ŭciakać z hetaha dachu nie było kudy, stałoŭka znachodzicca pasiarod kalonii», — kaža palitviazień, jaki adbyvaŭ pakarańnie ŭ Babrujsku ŭ toj čas.

Bunt u žniŭni 2020-ha

U noč na 13 žniŭnia 2020 hodu na adnym ź lakalnych učastkaŭ kalonii adbyŭsia mitynh — bolš za 500 źniavolenych vyjšli va ŭnutrany dvor vykazać svoj pratest. Mitynh praciahvaŭsia ŭsiu noč — ludzi stajali, vykrykvali lozunhi.

«Heta było stychijna, nijakaha ahulnaha planu nie było, adbyŭsia efekt natoŭpu, — uspaminaje adzin z byłych kryminalnikaŭ Ihar, jaki adbyvaŭ pakarańnie pa ekanamičnym artykule ŭ toj čas.

Bunt byŭ vielmi mocny. Ludzi kryčali «Žyvie Biełaruś!», vyviešvali samarobnyja bieł-čyrvona-biełyja ściahi ŭ akiencach. Nichto nia spaŭ paśla adboju, łožki vynosili na vulicy.

Ale praz peŭny čas ludzi z kalonii pačali źnikać. Viedaju, što šeść čałaviek, jakija nibyta ŭznačalvali hety pratest, byli pieraviedzienyja na «krytku» da kanca terminu. Raniej na terytoryi nie było płatoŭ, viaźni chadzili jak chacieli. A paśla buntu pastavili pamiž lakacyjami płaty z kalučym drotam, elektronnyja zamki i kamery videanazirańnia», — uzhadvaje były viazień.

Adnym z udzielnikaŭ pratestu ŭ PK № 2 byŭ Uładzisłaŭ Vakulčyk. U krasaviku 2019 hodu jaho asudzili na 9 hadoŭ pavodle 328 artykuła KK — za dzikarosłyja kanopli na dačnym učastku. Paśla termin źnizili da 7 hadoŭ.

Vakulčyk skłaŭ manifest, ź inšymi źniavolenymi jany ad ruki napisali ŭlotki i raspaŭsiudzili pa ŭsioj zonie. Zaklikaŭ da hvałtu ŭ ulotkach nie było.

«Heta nie turemny bunt. Heta hramadzki pratest. Akt mirnaha hramadzianskaha niepadparadkavańnia. Nie — hvałtu! Nie — destrukcyi. Patrabavańnie: Łukašenka pakidaje post prezydenta. Meta — hramadzki rezanans. Administracyja lahiera — NIA vorah. NIE paddavacca pravakacyi», — było napisana va ŭlotkach, jakija raspaŭsiudžvalisia siarod źniavolenych. Ciaham čatyroch dzion — z 13 pa 16 žniŭnia — u kalonii praciahvalisia chvalavańni. Administracyja spačatku razhubilisia i nia viedała, što rabić.

«Pobač užo stajali vajskoŭcy sa zbrojaj, hatovyja na zahad uvarvacca i pačać stralaninu. I tady ŭžo b nie raźbirali, chto vinavaty, a chto ni pry čym. Chacia pryježdžali pradstaŭniki Departamentu vykanańnia pakarańniaŭ, źbirali ludziej i zapałochvali ich. Ale načalnik kalonii Bubič skazaŭ nie bajacca. I ŭ vyniku niejak «spuścili na tarmazach». Pakolki buntu ŭ čystym vyhladzie nie było, tamu i ŭnutranych vojskaŭ nia ŭvodzili», — uzhadvaje viazień Andrej, jaki siadzieŭ u toj čas pa ekanamičnym artykule.

Jak raskazvała žonka Ŭładzisłava Vakulčyka Volha sa słoŭ svajho muža, mienavita načalnik kalonii Bubič nie puściŭ u kaloniju vajskoŭcaŭ, jakija ŭžo stajali pad płotam i hatovyja byli zadušyć «paŭstańnie». A voś načalstva ź Miensku akazałasia nie takim lajalnym. Vakulčyka jašče ź niekalkimi źniavolenymi 14 žniŭnia izalavali ad usich astatnich.

Supracoŭniki Departamentu vykanańnia pakarańniaŭ telefanavali baćkam viaźniaŭ i prasili ich pryjechać u Babrujsk i sucišyć dziaciej. Abiacali, što sa źniavolenymi ŭsio budzie dobra. Baćki pryjechali, pahutaryli ź dziećmi — maŭlaŭ, nikoha karać nia buduć, raskazaŭ były viazień. Adnak potym «razbor palotaŭ» usio roŭna praviali. U kalonii pačaŭsia cisk: administracyja źbirała pakazańni, masava vyklikała asudžanych na dopyty. U vyniku šmat udzielnikaŭ chvalavańniaŭ asudzili pa artykułach 410 (dziejańni, jakija dezarhanizujuć pracu papraŭčaj ustanovy) i 411 KK (złosnaje niepadparadkavańnie patrabavańniam administracyi) i dadali pa niekalki hadoŭ źniavoleńnia.

U kancy traŭnia 2021 hodu zavadataru pratestaŭ Uładzisłavu Vakulčyku dadali jašče paŭtara hoda i pieraviali spačatku ŭ Navapołackuju, a paźniej u Horackuju kaloniju. Astatnim aktyŭnym udzielnikam buntu taksama padoŭžyli terminy.

Śmierci, samahubstvy i chvaroby

20 lutaha 2024 hodu ŭ Mienskaj rajonnaj lakarni pamior 63-hadovy palitviazień Ihar Lednik, jaki adbyvaŭ pakarańnie ŭ Babrujskaj kalonii № 2. Lednik mieŭ 2-ju hrupu invalidnaści praz chvarobu serca, inšyja chraničnyja zachvorvańni, niadaŭna pieranios składanuju aperacyju na kišečniku, fizyčna adčuvaŭ siabie drenna. Vielmi pavolna chadziŭ, była zadyška.

Były palitviazień Alaksiej Hałoŭkin, jaki ŭvosień 2023 hodu vyzvaliŭsia z Babrujsku, śćviardžaje, što tolki pry im było bolš za dziesiać śmierciaŭ viaźniaŭ.

«Sardečnyja prystupy, rak, zapaleńnie lohkich. Čałaviek pastajanna skardziŭsia na serca, jaho vadzili ŭ sančastku, davali tabletki. Potym pakłali tudy. Trochi lepš stała — vypisali. Vychodzić z sančastki i padaje, prosta na parozie. Pamior. Pažyły viazień schadziŭ u kramu, viartajecca z torbaj i padaje pad aknom. Pamior. U druhoha pačalisia prablemy z nahami. Adnu adrezali, druhuju. Paśla druhoj amputacyi pamior u sančastcy. Jašče adzin byŭ u atradzie, nočču jorzaŭ i stahnaŭ. Ranicaj užo nia dychaŭ. Jašče adnaho adpuścili dachaty na apošniaj stadyi ankalohii. Praz paru dzion pamior, doma», — pieraličyŭ vypadki śmierci były viazień.

Alaksiej raskazaŭ, što ŭ kalonii jość admysłovy 16-y atrad dla invalidaŭ, dzie trymajuć kala 100 čałaviek.

«Palityčnych u hetym atradzie było ŭ rozny čas ad 5 da 10 čałaviek. Tam siadzić Uładzimier Hundar, asudžany pa «spravie Aŭtuchoviča», u jakoha niama nahi. U staršyni niezaležnaha prafsajuzu Hienadzia Fiadyniča prablemy z sercam, zadyška, jon vielmi drenna chodzić. 67-hadovaha chvoraha čałavieka prymušajuć uvieś čas chadzić ź miatłoj i padmiatać terytoryju. Takoj pracaj usie biez vyklučeńnia palitviaźni zajmajucca. Palitviazień Alaksandar Sakałoŭski tam siadzić, dyk u jaho infarkt byŭ padčas źniavoleńnia», — raskazvaje Alaksiej.

U lipieni 2023 hodu Źmicier Arłoŭ, asudžany pavodle častki 4 artykuła 328 KK (niezakonny abarot narkatyčnych srodkaŭ) na 13 hadoŭ pazbaŭleńnia voli, skončyŭ žyćcio samahubstvam: vykinuŭsia ŭniz hałavoj z akna čaćviortaha pavierchu samaha vysokaha korpusu VK-2 (tak zvanaha «Tytanika», dzie raźmiaščajecca 6 atrad). U jaho zastalisia troje dziaciej. Sam jon ros siratoj.

Chto kiruje PK-2

Načalnik Babrujskaj kalonii № 2 — pałkoŭnik unutranaj słužby Jaŭhien Bubič. Naradziŭsia 3 červienia 1989 hodu, skončyŭ Mahiloŭskuju akademiju MUS.

Pavodle infarmacyi Belpol, Bubič pačynaŭ šarahovym aperatyŭnikam i pastupova dasłužyŭsia da načalnika aperatyŭnaha adździełu. U 2019 hodzie byŭ pryznačany načalnikam kalonii. 13 lutaha 2020 hodu pavodle ŭkazu Łukašenki jon atrymaŭ zvańnie pałkoŭnika milicyi, pahony jamu ŭručaŭ tahačasny ministar MUS Jury Karajeŭ. Bubič tady vystupiŭ z pramovaj:

«Spraŭlacca ź nialohkimi zadačami dapamahajuć kalehi-prafesijanały, na ich va ŭsim možna spadziavacca. Imknusia prysłuchoŭvacca da dumki padnačalenych. Nie zastajusia abyjakavym da prablem asudžanych i ich svajakoŭ».

Za čas słužby Bubič atrymaŭ šeść spahnańniaŭ ad načalstva: za nizkuju vykanaŭčuju dyscyplinu; za niepryniaćcie mier i adsutnaść usiebakovaha vyśviatleńnia abstavinaŭ, u jakich źniavoleny atrymaŭ traŭmu; za paviarchoŭnuju pracu pa aperatyŭna-vyšukovaj prafilaktycy (źniavoleny ździejśniŭ złačynstva — nanios ciažkija cialesnyja paškodžańni inšamu viaźniu); za nizkija pakazčyki ŭ aperatyŭna-słužbovaj dziejnaści; za słabuju aperatyŭnuju daśviedčanaść ab pracesach, što adbyvajucca ŭ asiarodździ źniavolenych; za niepryniaćcie mier pa zdabyčy infarmacyi.

U vieraśni 2020 hodu Jaŭhienu Bubiču Departament vykanańnia pakarańniaŭ Mahiloŭskaj vobłaści vynies vymovu «za nienaležnaje vykanańnie słužbovaj instrukcyi, niedastatkovy kantrol». Vierahodna, za sprobu buntu viaźniaŭ paśla prezydenckich vybaraŭ.

Medyčnuju častku kalonii ŭznačalvaje major unutranaj słužby 42-hadovaja Darja Łaskaŭnieva. Jana ŭradženka horadu Nikiel Murmanskaj vobłaści. Hramadzianstva Biełarusi atrymała ŭ 2009 hodzie. Muž načmeda taksama pracuje ŭ penitencyjarnaj systemie, paviedamlaje BelPol.

Łaskaŭnieva pastupiła na słužbu ŭ 2010 hodzie na pasadu ŭrača-terapeŭta. Za 7 hadoŭ jana ź lejtenanta dasłužyłasia da majora ŭnutranaj słužby, što byvaje vielmi redka. Mienavita jana admaŭlaje ŭ abśledavańniach stanu zdaroŭja palityčnym źniavolenym, dazvalaje pryciahvać chvorych palitviaźniaŭ da ciažkaj fizyčnaj pracy, a taksama źmiaščać ich u ŠYZA i PKT. Były palitźniavoleny Aleh Kuleša tak acharaktaryzavaŭ načmeda: «Hetaja žančyna — vialikaja prychilnica Łukašenki i vyklučnaja sadystka».

Na pačatku lutaha z kalonii zvolnili načalnika pramysłovaj vytvorčaści pałkoŭnika ŭnutranaj słužby Siarhieja Nazarava. Pavodle aficyjnaha paviedamleńnia, jon dapuściŭ šerah «parušeńniaŭ zakanadaŭstva ŭ častcy vykarystańnia majomaści i srodkaŭ pradpryjemstva», što paciahnuła za saboj pryčynieńnie škody ŭ pamiery 74 500 rubloŭ. Dobraachvotna pakryć škodu Nazaraŭ admoviŭsia, jaho čakaje sud, piša BelPol.

• 4
• 0
• 1
• 1
• 2
• 2
• 19
• 0