Astravieckaja AES u Hrodzienskaj vobłaści. Fota: Naša Niva
Kamanda byłych navukoŭcaŭ ź Jeŭrapiejskaj arhanizacyi pa atamnych daśledavańniach (CERN) raspracavała novy praryŭny mietad apracoŭki jadziernaha paliva, jaki moža skaracić abjom amal usich mahčymych jadziernych adkidaŭ z usich AES na 80% i pamienšyć čas, na praciahu jakoha jany zastajucca radyjeaktyŭnymi, da mienš čym 500 hadoŭ.
Dla paraŭnańnia, pieryjad paŭraspadu adkidaŭ ad takich standartnych dla AES vidaŭ jadziernaha paliva, jak uran i płutonij, składaje ad dziasiatkaŭ tysiač da niekalkich miljardaŭ hadoŭ. I heta tolki niapoŭny raspad.
Revalucyjnaja technałohija, nad jakoj pracavali byłyja supracoŭniki CERN, była prezientavana pryvatnaj šviejcarskaj kampanijaj Transmutex i prajšła paśpiachovy šmatmiesiačny test z boku Nagra, dziaržaŭnaha orhana Šviejcaryi pa ŭtylizacyi jadziernych adchodaŭ, paviedamlaje bujnoje vydańnie Swissinfo.
«Sutnaść technałohii składajecca ŭ transmutacyi elemientaŭ — pieraŭtvareńni adnaho elemienta ŭ jaho izatop (u adnu z raznavidnaściaŭ hetaha elemienta) abo ŭvohule ŭ inšy elemient. Heta ŭvasableńnie mary ałchimikaŭ, jakija ŭ minułym biespaśpiachova sprabavali pieratvaryć kalarovyja mietały ŭ zołata.
Ciapier heta stała mahčymym dziakujučy paskaralnikam čaścic, padobnym da Vialikaha adronnaha kałajdara, ale mienšaha pa pamiery. Paskaralnik čaścic, złučany z reaktaram AES, zmoža transmuciravać słabaradyjeaktyŭny elemient, taki jak toryj, u izatop uranu i adrazu pierapracavać jaho ŭ enierhiju.
U adroźnieńnie ad tradycyjnaha ŭranu, jaki vykarystoŭvajecca na sučasnych AES, uran, atrymany z toryju, nie budzie vyrablać płutonij abo inšyja vysokaaktyŭnyja adkidy», — adznačaje Swissinfo.
Ilustracyja novaj technałohii šviejcarskaj kampanii Transmutex, jakaja maje na ŭvazie pramoje złučeńnie paskaralnika čaścic z reaktaram Atamnaj elektrastancyi. Krynica: Transmutex.
Vydańnie dadaje, što novy praryŭny mietad moža być vykarystany na 99% suśvietnych jadziernych adkidaŭ. Pry hetym AES, złučanyja z paskaralnikami čaścic pa technałohii kampanii Transmutex, u avaryjnych vypadkach zmohuć być całkam spynienyja «za biesprecedentnyja dźvie milisiekundy».
Budaŭnictva i złučeńnie adnaho takoha paskaralnika z AES (pa technałohii taksama treba budzie stvarać asablivaj kamplektacyi jadzierny reaktar) budzie kaštavać ad 4-5 miljardaŭ jeŭra.
Nahadajem, što budaŭnictva adzinaj biełaruskaj AES u Astravieckim rajonie aficyjna kaštavała 5 miljardaŭ dalaraŭ, a pa acenkach ekśpiertaŭ-ekołahaŭ z supolnaści «Zialonaja Biełaruś» košt uźviadzieńnia stancyi ŭvohule składaŭ amal 7 miljardaŭ.
Usie hetyja hrošy ŭ ramkach kredytu byli vydzielenyja Rasijaj, jakaja ŭ svaju čarhu nie śpiašajecca prymać u siabie radyjeaktyŭnyja adkidy z Astravieckaj AES, staviačy režym Łukašenki pierad surjoznaj ekałahičnaj prablemaj zachavańnia hetych adkidaŭ u samoj Biełarusi.
Čytajcie taksama:
«Rasatam» vyjaviŭ zahadkavuju prablemu Astravieckaj AES. A Biełaruś kaža, što katastrofy niama
