Paet, pierakładčyk, prazaik, redaktar pračynaŭsia a 5—6 hadzinie ranicy i adrazu išoŭ na špacyr u park imia Horkaha.
A ŭ Kisłavodsk jeździŭ razam sa svaim kumiram (mienavita tak!) Jankam Kupałam. Małaznajomyja fakty z žyćcia kłasika biełaruskaj litaratury karespandentu Minsk-Navinaŭ raspaviała staršy navukovy supracoŭnik Litaraturnaha muzieja Pietrusia Broŭki Karyna Kuščanka.
Toj jašče frant
Naradziŭsia Piatruś Broŭka ŭ vioscy Puciłkavičy na Ušaččynie. Jak paet, jon pačaŭ drukavacca ŭ Połacku, a ŭ Minsku atrymaŭ vyšejšuju adukacyju i pražyŭ tut usio žyćcio. Takija źviestki pra našaha litaratara možna znajści ŭ amal kožnym bijahrafičnym daviedniku, mianie ž cikaviła toje, pra što tam zvyčajna nie pišuć. Asabistyja rečy, zapisy, listy, dziońniki, fotazdymki… Mienavita jany dapamahajuć raskryć sutnaść tvorčaj asoby.
U nievialikim pakojčyku, dzie raniej znachodziłasia spalnia haspadaroŭ kvatery, haściej muzieja sustrakajuć maŭklivyja kapialuš, parason i čamadan. Asabista dla mianie hetyja rečy simvalizujuć vandroŭki, šlachi, ślady… Pobač baču čorny frenč. Nie ź plača Broŭki: jon uziaty z fondaŭ Dziaržaŭnaha muzieja historyi biełaruskaj litaratury. Hety frenč cudoŭna ilustruje modu 1930-ch hadoŭ. U kišeniu supracoŭniki muzieja pakłali jašče i knihu «Tak pačynałasia maładość» — adzinaje poŭnaje vydańnie paemy. Piatruś Broŭka byŭ u maładości jašče tym frantam!
— Zachaplacca modaj pačaŭ adrazu, kali pierajechaŭ u Minsk. Broŭka zaŭsiody apranaŭsia elehantna. Byli ŭ jaho harnitury, vyšyvanki…
Na kopii fotazdymka z dypłoma za 1931 hod jon z paholenaj hałavoj. Nahadvaje Uładzimira Majakoŭskaha — adnaho sa svaich lubimych paetaŭ. Paśla śmierci rasijskaha paeta-futurysta Broŭka navat pačaŭ apranacca, jak jon. A jašče ŭ toj čas chłopcy zvyčajna imknulisia kryšačku skryvić nabok halštuk. Heta aznačała, što pierad vami hienij, — uśmichajecca Karyna Kuščanka.
Chutčej za ŭsio, elehantnaść pieradałasia Pietrusiu ad maci. Alena Ściapanaŭna była lepšaj kraŭčychaj u vioscy: jana nie tolki sama šyła i ŭpryhožvała adzieńnie, a jašče i prydumvała dyzajn. Na svaim «Zinhiery» žančyna šyła adzieńnie i na zakaz, zarablajučy takim čynam hrošy.
Litaraturny rytuał
U chatniaj biblijatecy biełaruskaha kłasika sustrakajucca knihi Teadora Drajziera, Džeka Łondana, Hanny Achmatavaj, pierakłady z karejskaj i japonskaj moŭ, a taksama tut možna ŭbačyć tomiki jašče šmat jakich aŭtaraŭ z roznych krain. I, kaniečnie, biełaruskich kłasikaŭ.
— Ź dziacinstva chłopiec cikaviŭsia tvorčaściu Janki Kupały i Jakuba Kołasa. Kali b nie było hetych vybitnych tvorcaŭ, to, mahčyma, nie było b i Pietrusia Broŭki. Jon šmat čytaŭ, lubiŭ nie tolki biełaruskuju, ale i zarubiežnuju litaraturu, historyju litaratury, sačyŭ za navinkami. Zaŭsiody pryvoziŭ knihi z vandrovak. Jaho cikaviła i knižnaja kultura: pačynajučy z dyzajnu vokładki i zakančvajučy popytam. Nabyćcio knih było dla Pietrusia Broŭki sapraŭdny rytuałam. A jaho siabra Piatro Hlebka navat kalekcyjaniravaŭ ich.
Jość taksama źviestki, što pieršymi biełaruskimi paetami, jakija pačali čytać svaje vieršy na telebačańni, byli mienavita Piatro Hlebka i Piatruś Broŭka. Siońnia Karyna Kuščanka šukaje adpaviednyja zapisy ŭ archivach.
Harezy
A dzie lubiŭ adpačyvać aŭtar libreta opier «Michaś Padhorny» i «Alesia»? Kaniešnie, na pryrodzie. U Ždanovičach znachodziłasia lubimaje lecišča piśmieńnika. Unučka Kandrata Krapivy Alena Atrachovič zhadvała, što Broŭka, Hlebka i Krapiva, niahledziačy na svoj užo stały ŭzrost, nahadvali sapraŭdnych hareźlivych chłapčukoŭ. Zrabili kožny ŭ svaim płocie łaz i tak chadzili adzin da adnaho ŭ hości. A jašče spaborničali ŭ pasadcy roznych dekaratyŭnych dreŭcaŭ, hulali ŭ prefierans, a Hlebka i Krapiva jašče i ładzili šachmatnyja turniry.
Śviedkami zachapleńnia Pietrusiom Broŭkaj pryhažościu biełaruskich piejzažaŭ źjaŭlajucca i karciny ŭ jaho biblijatecy i kabiniecie.
Adna ź ich — liryčnaja «Cišynia» ŭ vochrysta-zialonych adcieńniach, napisanaja ŭ 1954 hodzie narodnym mastakom BSSR Vitalem Ćvirkam. Cikava, a jakija ž pačućci vyklikaŭ tvor Ćvirki ŭ samoha paeta? Ab čym dumaŭ jon i pra što ŭspaminaŭ, hledziačy na žyvapisnaje pałatno?
Časta adpačyvaŭ Piatruś Broŭka i ŭ sanatoryi. U Kisłavodsk časta jeździŭ ź Jankam Kupałam, byvaŭ i ŭ Minieralnych Vodach.
— Z kožnaj krainy ci horada abaviazkova chočacca pryvieźci štości na pamiać, i Broŭka — nie vyklučeńnie. Jon, u pryvatnaści, źbiraŭ kamieńčyki: ja vypadkova zaŭvažyła ich na paddonie pad šafaj. Pryjemna dumać, što amal 45 hadoŭ tamu da ich dakranalisia ruki paeta. Ja, darečy, taksama, znachodziačysia za miežami stalicy, šukaju kamieńčyki. Bo vieru: jany zachoŭvajuć u sabie ŭsio, što bačać.
Miesca siły
U 2016 hodzie ŭźnik prajekt «1.1.1». Jon pryśviečany trom tvorcam Ušaččyny: Pietrusiu Broŭku, Vasilu Bykavu i Ryhoru Baradulinu.
— Na praciahu adnaho dnia supracoŭniki muzieja razam z usimi žadajučymi naviedvajuć niekalki miaścin Viciebskaj vobłaści — radzimu Ryhora Baradulina haradski pasiołak Ušačy, viosku Byčki, dzie znachodzicca muziej Vasila Bykava, i chatu-muziej Pietrusia Broŭki ŭ Puciłkavičach. Prajekt «1.1.1» ušanoŭvaje takim čynam pamiać hetych vydatnych tvorcaŭ i pryciahvaje ŭvahu da biełaruskaj litaratury i vandrovak pa rodnaj krainie, — adznačaje Karyna Kuščanka.
U hetym hodzie litaraturnaja vandroŭka adbyłasia 23 červienia.
Minskaja nastaŭnica zvolniłasia sa škoły za 3 miesiacy da kanca adpracoŭki. Kolki pryjšłosia zapłacić?26
Kamientary