U novym vypusku TOKu viadomaja jurystka, kolišniaja zahadčyca kafiedry mižnarodnaha prava fakulteta mižnarodnych adnosin BDU Kaciaryna Dziajkała acaniła šancy Alaksandra Łukašenki pradstać pierad sudom.
Zaraz jość try treki, pa jakich Alaksandra Łukašenku sprabujuć pryciahnuć da adkaznaści praź Mižnarodny kryminalny sud.
Pieršy źviazany z materyjałami, jakija padała Litva, — ab tym, što niepažadanych biełarusaŭ vypichvajuć z krainy. Druhi trek utrymlivaje śviedčańni ab udziele ŭładaŭ Biełarusi ŭ prymusovym vyvazie ŭkrainskich dziaciej. Jaho padrychtavała hrupa razam z Paŭłam Łatuškam. Treci ŭklučaje materyjały, jakija sabrali «Reparciory bieź miežaŭ», — ab tym, što ŭ Biełarusi całkam kryminalizavana prafiesija žurnalista.
Jak adznačaje ekśpiert, toje, što padrychtavali «Reparciory bieź miežaŭ», ni ŭ jakim razie nielha nazyvać ni iskam, jak heta padajecca ŭ presie, ni skarhaj (complaint) jak u aryhinale.
«Adbyłasia prosta pieradača infarmacyi ab peŭnych złačynstvach da viedama prakuroru pa artykule 15 Rymskaha statuta. (…) Budziem kazać ščyra, prakuror, u pryncypie, moža ŭvohule nie źviarnuć uvahi na hetuju infarmacyju, a moža i źviarnuć», —
tłumačyć Dziajkała i dadaje, što dobraja navina zaklučajecca ŭ tym, što pa refierale, padadzienym Litvoj, užo raspačałasia papiaredniaje rasśledavańnie.
Da hetaj spravy, zaŭvažaje jurystka-mižnarodnica, mohuć dałučyć infarmacyju, jakuju pieradali «Reparciory bieź miežaŭ», kali jana relevantnaja.
Kali havaryć ab materyjałach, jakija datyčać vyvazu ŭkrainskich dziaciej, to nieabchodna viedać, jakija z realnych vypadkaŭ mohuć być adniesieny da vajennych złačynstvaŭ. Nieabchodny dokazy niepasrednaj datyčnaści Łukašenki, bo, jak padkreślivaje ekśpiert, «indyvidualnaja kryminalnaja adkaznaść budujecca na pryncypie asabistaj viny».
Tamu, jak zaŭvažaje Dziajkała, «realny niejki vypadak — heta refierał Litvy (…) Tut pa-lubomu budzie adkaz: tak ci nie».
Adnak nielha ličyć, što navat u vypadku vydačy ordara na aryšt Łukašenki jon budzie sapraŭdy aryštavany.
«Nakolki heta vyljecca ŭ jurydyčnuju realnuju praceduru, nieviadoma», — zaŭvažaje Dziajkała i tłumačyć, što abvinavačańnie Łukašenki pa troch roznych błokach (saŭdzieł u vajennaj ahresii suprać Ukrainy, vyvaz ukrainskich dziaciej, represii suprać biełarusaŭ) patrabuje asobnaha raźbiralnictva:
«Adkaznaść za ŭsie hetyja rečy nikoli nie moža adbyvacca ŭ adnym sudzie ci trybunale. Heta roznyja rečy. I heta zaležyć ad taho, jakaja struktura, jakim čynam instytucyjna heta budzie arhanizavana. I bolš za toje, Łukašenka nie moža rastraicca i adkazać za ŭsio».
Akramia hetaha, jak adznačaje jurystka, «naša situacyja (…) nie ciahnie na mižnarodny trybunał, kali my pahladzim, u suviazi ź jakimi situacyjami stvaralisia mižnarodnyja trybunały. (…) Akramia hetaha, heta vielmi doraha. Na trybunał pa Juhasłavii da dvuchsot ź niečym miljonaŭ za hod traciłasia».
Jurystka adznačaje, što ŭ ideale pavinien być stvorany źmiašany trybunał — heta sud, jaki ŭklučaje jak nacyjanalnych, tak i mižnarodnych sudździaŭ, prakuroraŭ i ekśpiertaŭ, časova ŭbudavanych u nacyjanalnuju sudovuju sistemu dla razhladu peŭnych złačynstvaŭ u adpaviednaści z nacyjanalnym i mižnarodnym pravam.
«Nam važna, kab nie ŭ Haazie hety praces byŭ, a doma, u Minsku. Tamu što heta taksama budzie kazać pra toje, što ŭsio ž jašče choć niejkaja dziaržava zastałasia. Bo kali pahladzieć, kaho sudziać u Haazie, pahladzieć na toje, što adbyvajecca ŭ hetych dziaržavach, to heta naadvarot pakazčyk taho, što jość poŭny, absalutny pravał dziaržavy».
Ad taho, nakolki hety praces dobra projdzie, zaŭvažaje ekśpiertka, budzie zaležyć toje, nakolki dobra hramadstva vyvučyć urok.
Hladzicie całkam:
Litva pieradała ŭ Mižnarodny sud u Haazie dakumienty pa złačynstvach režymu Łukašenki
«Reparciory bieź miežaŭ» padali na Łukašenku ŭ Mižnarodny kryminalny sud
Čamu ŭ Haazie nie buduć rasśledavać katavańni i zabojstvy ŭ Biełarusi? Tłumačyć Łatuška i deputat Jeŭraparłamienta ad Litvy
Ci vydaść sud u Haazie pastanovu ab aryšcie Łukašenki i jak heta paŭpłyvaje na jaho palityku i atačeńnie? Razvažaje Frydman
Kamientary
Vot tolko po diejstvujuŝiej konstitucii Łukašienko možno priedať sudu poka on javlajetsia diejstvujuŝim «priezidientom», tak kak pośle słožienija połnomočij vstupajut v siłu juridičieskije harantii byvšiemu priezidientu i členam jeho sieḿji.
Chotia pri žiełanii vsio dostatočno lehko budiet vyruliť, no pridiotsia łavirovat, v tom čiśle ischodiť iz principov nieotvratimosti nakazanija, ravienstva vsiech pieried zakonom, narod javlajetsia jedinstviennym istočnikom hosudarstviennoj vłasti v stranie... I kak on riešit, tak i budut sudiť poślednieho diktatora.