Čamu adny ludzi zarablajuć bolej, a druhija mieniej?

Zarpłata zaležyć šmat ad jakich faktaraŭ.

Čym bolej ty pracuješ, čym bolš składanaja, abo ciažkaja ci niepryjemnaja, abo niebiaśpiečnaja, abo adkaznaja praca, tym bolej ty za jaje atrymlivaješ.

Ale heta nie ŭsia praŭda. Čamu za adnolkavuju pracu ŭ roznych krainach płociać pa-roznamu? Čamu francuzki prafiesar atrymlivaje našmat bolej biełaruskaha, a niamiecki rabočy, chaj sabie jon i turak pa nacyjanalnaści, atrymlivaje za pryblizna tuju ž pracu našmat bolej za kitajca abo karejca. Pry hetym my viedajem, što i kitajcy i karejcy pracujuć šmat, adkazna i jakasna. Čamu ž takaja roźnica ŭ zarpłatach?

U rynkavaj ekanomikie zarpłata zaležyć nie tolki ad taho, jak ty pracuješ. Šmat jašče zaležyć ad taho, što ty robiš. Voźmiem, naprykład, samalot. Vielmi mała chto ŭmieje kanstrujavać sučasnyja samaloty, vielmi składanaja hetaja mašyna. Toj, chto ŭmieje kanstrujavać samaloty, zarablaje šmat hrošaj. Sabrany samalot kaštuje ŭ 5–10 razoŭ bolej, čym detali, ź jakich jaho sabrali. Detali samalota padzialajucca na bolš važnyja i mieńš važnyja. Vielmi važnyja kryły, ruchavik, roznyja navihacyjnyja prybory i inšaje elektronnyja načyńnie, taksama važnyja šaśsi, tarmazy i h.d. Tyja firmy, katoryja ich vyrablajuć, zvyčajna majuć vuzkuju śpiecyjalizacyju, vysokuju rentabielnaść i vysokija zarobki. Raźmieščanyja jany zvyčajna ŭ Jeŭropie, Amierykie i Japonii. Hetyja pradpryjemstvy nichto na ŭschod nie pieravozić. A taksama ŭ samalocie jość šmat niavažnych detalej. Dyvanki ŭ kalidorach, firanački na iluminatarach, kresły, padnosy i h.d. Bolšaść takoj pradukcyi kaštuje vielmi tanna, vyrablajecca ŭ Kitai, i firmy, jakija ich pastaŭlajuć, zarablajuć za košt masavaści, bo rentabielnaść u ich nizkaja. Čamu ŭ ich takaja nizkaja rentabielnaść? Tamu što pradukcyja nieskładanaja, ich šmat chto moža vyrablać, tamu ich šmat chto vyrablaje, jany kankurujuć pamiž saboj na rynkie — u jaho nie kuplaj, u mianie kupi — i, takim čynam, źbivajuć adzin adnamu ceny i tamu ŭ ich takaja nizkaja rentabielnaść.

Takim čynam, kali ty vałodaješ niejkimi ŭnikalnymi ŭłaścivaściami i tałantami, kali ty ŭmieješ rabić toje, što mała chto ŭmieje, ty budzieš zarablać vielmi šmat.

Jeŭrapiejcy žyvuć bahata i šmat zarablajuć nie za košt ekspłuatacyi inšych narodaŭ, jak ab hetym pišuć nieadukavanyja prychilniki biazhłuzdaj i prafanskaj teoryi «załatoha miljarda». Jany žyvuć tak bahata, tamu što ŭ ich žyvie i pracuje šmat talentaŭ, stvaralnikaŭ novaha, a taksama vopytnych i aŭtarytetnych prafiesijanałaŭ z vuzkaj śpiecyjalizacyjaj. Za košt ich bolš vysokija zarobki i ŭ astatnich jeŭrapiejcaŭ. Taksist abo aficyjantka, katoryja absłuhoŭvajuć zorak abo vopytnych prafiesijanałaŭ, buduć zarablać bolej, čym taksist i aficyjantka, absłuhoŭvajučyja rabočych z kanviejera, bo ŭ pieršych našmat bolej hrošaj, čym u apošnich. Mienavita tamu taksist i aficyjantka ŭ Jeŭropie zarablajuć bolej za tuju ž samuju pracu, čym u Azii.

Kab być bahataj, Amieryka aktyŭna zavablivaje da siabie lepšyja talenty sa ŭsiaho śvietu. Kab być bahataj, Jeŭropa kštałcuje instytuty, padtrymlivajučyja vysokuju jakaść svaich śpiecyjalistaŭ.

Aproč rynkavaj sistemy jość jašče hramadstva i dziaržava, jakija zajmajucca, aproč usiaho inšaha, taksama i pieraraźmierkavańniem zaroblenych hrošaj. Tamu zarobki zaležyć jašče i ad hetaha. Zakony dziaržavy i kulturnyja normy hramadstva jość krynicaju dachodaŭ invalidaŭ, prafiesijnych žabrakoŭ i čynoŭnikaŭ. Abaviazkovaje vykarystańnie adzinaj taryfnaj sietki pryvodzić da «uraŭniłaŭki» u zarpłatach, naprykład.

Čamu ŭ sučasnaj Biełarusi zvyčajnyja rabočyja, katoryja ŭkładvajuć brukavanku na vulicy, zarablajuć bolej, čym nastaŭniki i miedyki? Takaja sacyjalnaja palityka našaj dziaržavy.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0