1 cniežnia adbyłasia narada ŭ Administracyi prezydenta pa pytańni pabudovy ŭ našaj krainie atamnaj elektrastancyi. Navukoŭcy-technary z Nacyjanalnaj akademii navuk vykazalisia za pabudovu ŭ Biełarusi takoj stancyi adzinahałosna. Byŭ uchvaleny dakument, jaki praduhledžvaje pačatak budaŭnictva ŭžo z kanca hetaha hodu -- tempy prosta ŭražvajuć.
Na naradzie prysutničaŭ kiraŭnik dziaržavy Alaksandar Łukašenka, jaki čarhovy raz zajaviŭ, što pabudova AES – heta ledźvie nie adziny šlach, jaki dazvolić zachavać u krainie enerhietyčnuju biaśpieku. «Ceny na enerharesursy, jakija ŭvieś čas rastuć, nastojliva prymušajuć nas šukać novyja aptymalnyja varyjanty raźvićcia biełaruskaj enerhietyki», – skazaŭ A.Łukašenka.
Letaś Biełaruś była vymušanaja zapłacić za zamiežnyja enerharesursy bolš za 5 miljardaŭ dalaraŭ ZŠA. Heta składaje amal piatuju častku VUP krainy. Naleta, z rostam cenaŭ na rasiejski haz, sytuacyja ŭskładnicca. Dola impartavanych enerharesursaŭ składaje 85%. Pabudova ŭłasnaj AES mahutnaściu 2 kVt dazvolić Biełaruś štohod ekanomić kala 4,5 młrd kubametraŭ hazu.
A.Łukašenka skazaŭ, što pieršyja enerhabloki atamnaj stancyi musiać być uźviedzienyja jašče ŭ 2013 hodzie, chacia raniej havorka viałasia pra 2015 hod. Miescam dla pabudovy biełaruskaj AES abranaja Krasnapalanskaja placoŭka ŭ Čavuskim rajonie, što na Mahiloŭščynie. Adnak kančatkovaje rašeńnie pra raźmiaščeńnie budzie pryniataje pa vynikach dadatkovych hiealahičnych i ekalahičnych dośledaŭ, sejśmičnych i tektaničnych pakaźnikaŭ.
«Heta arhumentavanaja i ŭzhodnienaja pazycyja. Navukoŭcy hladzieli nia tolki z našych unutranych patrebaŭ u enerhii, ale skarystali ŭvieś suśvietny dośvied, jaki śviedčyć, što ŭ budučyni jadziernaja enerhietyka stanie asnoŭnym srodkam pieraadoleńnia hlabalnaha enerhietyčnaha kryzisu», – padaje słovy A.Łukašenki ahienctva BiełTA.
A.Łukašenka ŭpeŭnieny, što pry naležnym infarmavańni pa pytańni enerhabiaśpieki i atamnaj enerhietyki biełaruski narod adkinie ŭbok usie svaje fobii, što datyčyć AES, i zhodzicca na jaje pabudovu. Raniej Łukašenka kazaŭ, što rašeńnie ab pabudovie atamnaj ES budzie pryniataje tolki sa zhody nasielnictva, praz referendum, adnak ciapier vyhladaje, što nijakaha referendumu nia budzie.
Supracoŭnica ministerstva ekanomiki Biełarusi Nina Tahanovič kaža, što pabudovu ŭ Biełarusi AES varta razhladać z dvuch bakoŭ. Stanoŭčaha i admoŭnaha.
Da stanoŭčaha, na dumku N.Tahanovič, adnosiacca vyciaśnieńnie arhaničnaha paliva ŭ balansie enerharesursaŭ i dyversyfikacyja impartu enerharesursaŭ ŭ raźlik zakupki jadziernaha paliva ŭ druhich krainach, a nie ŭ Rasiei. Da admoŭnych ža, vysokaja kapitałajomkaść abjektu, tendencyja rostu cenaŭ na jadziernaje paliva, źjaŭleńnie ŭ krainie abjektu z pavyšanaj patencyjnaj niebiaśpiekaj dla navakolnaha asiarodździa.
"Pry vybary krainy, jakaja budzie hetu stancyju budavać, my pavinny pastavić u hetym planie samuju žorstkuju ŭmovu", -- padkreśliŭ A.Łukašenka. Najbolš imaviernym vyhladaje, što pabudovaj AES zojmiecca rasiejski, francuski ci niamiecki bok, raniej taksama razhladaŭsia iranski varyjant, ale ad jaho pakul vyrašana było admovicca. Rasiejski varyjant tańniejšy, ale mienš nadziejny.
Kaštavać pabudova stancyi dla Biełarusi budzie ŭ miežach 2,5-5 młrd dalaraŭ, kančatkovy kaštarys jašče nia padličany. Zabiaśpiečvać enerhijaj AES zmoža 25% terytoryi Biełarusi.
Varta adznačyć, što biełaruskaje hramadztva pa siońnia nieadnaznačna ŭsprymaje ideju pabudovy ŭ našaj krainie AES, bo jašče nia ściorlisia ŭspaminy ad strašnaj katastrofy, što adbyłasia na Čarnobylskaj stancyi ŭ 1986 hodzie, kali radyjacyjaj byli zaražany dziesiatki biełaruskich rajonaŭ.
Suprać budaŭnictva atamnaj stancyi ŭ Biełarusi kateharyčna vykazvajecca trochrazovy alimpijski čempijon u viesłavańni, były deputat pałaty pradstaŭnikoŭ Uładzimier Parfianovič. «Ja ŭvohule suprać atamnaj enerhietyki, a ŭ biełaruskich umovach jana niebiaśpiečnaja ŭdvaja, – kaža U.Parfianovič. – Biełaruś užo pieražyła Čarnobyl, tamu na druhuju takuju ryzyku my nia majem prava. Jašče adzin punkt: zaraz my budujem atamnuju stancyi, paśla zachočam zajmieć atamnuju bombu».
Referendumy pa pytańni pabudovy AES Uładzimier Parfianovič ličyć biessensoŭnymi, bo našy ŭłady na dumku eks-čempijona, «napišuć usio adno tyja ličby, jakija zachočuć».
Atamnyja stancyja majuć taksama sumiežnyja ź Biełaruśsiu krainy – Rasieja, Ukraina, pryniataje rašeńnie pra pabudovu AES u Polščy, a prybałtyjskija krainy vyrašyli raspačać budaŭnictva adnoj AES na try krainy na bazie byłoj Ihnalinskaj u Litvie.
U śviecie tendencyja na budaŭnictva AES u cełym nie źnižajecca. Prahramy atamnaha budaŭnictva razhortvajuć Kitaj i Francyja. Ličycca, što sumarnaja škoda ad vykidaŭ ź ciepłavych elektrastancyj bolšaja, čym ad atamnych.
U metach enerhietyčnaj biaśpieki AES dla Biełarusi sapraŭdy patrebna. Nijakich alternatyŭnych krynicaŭ enerhii ŭ krainie nie prahladajecca.
Z historyi atamnaj stancyj u Biełarusi
U 1983 u Biełarusi pačali budaŭnictva elektrastancyi na jadziernym palivie – Mienskaj ACEC. Adnačasova viałasia havorka pra pabudovu asobnaj atamnaj stancyi mahutnaściu 6 młn kVt, adnak paśla Čarnobylu hetyja pracesy zamarozili. U 2001 urad Navickaha mierkavaŭ ukłaści hrošy ŭ dabudovu Smalenskaj AES, jakaja mahła b pastaŭlać enerhiju ŭ Biełaruś. Tym samym mielisia zabić dvuch zajcoŭ: atrymać enerhiju i ŭniknuć pabudovy stancyi za miežami krainy.
