Panaramny vid Staŭbcoŭ.
80-kvaterny dom žyllova-budaŭničaha spažyvieckaha kaapieratyva «Stoŭbcy-2» płanavali zdać u ekspłuatacyju ŭ mai sioleta. Ale na miescy doma pakul tolki padmurak. Heta nie adzinaja prablema, ź jakoj sutyknulisia siabry ŽBSK.
Kaapieratyŭ byŭ zasnavany ŭ mai 2010 rašeńniem Staŭbcoŭskaha rajvykankama.Jaho ŭdzielniki adnosiacca da katehoryi małazabiaśpiečanych, tamu kredytavańnie budaŭnictva musiła ažyćciaŭlacca zhodna z ukazam Alaksandra Łukašenki ad 14 krasavika 2000 № 185 «Ab pradastaŭleńni hramadzianam ilhotnych kredytaŭ i adnarazovych subsidyj na budaŭnictva (rekanstrukcyju) abo nabyćcio žyłych pamiaškańniaŭ».
U lipieni 2011 rajvykankam zaćvierdziŭ śpisy, ludzi pačali zaklučać z «Biełarusbankam» kredytnyja damovy.
Adnak u kastryčniku taho ž hoda bank prypyniŭ kredytavańnie lhotnaha budaŭnictva zhodna z rašeńniem Saŭminu — da «vyznačeńnia abjomu finansavańnia budaŭnictva na 2012 hod».
Na toj momant 22 siabry kaapieratyva «Stoŭbcy-2» nie paśpieli zaklučyć kredytnyja damovy. Ciapier na ich raspaŭsiudžvajucca normy ŭkaza №13 ad 6 studzienia 2012 h. «Ab niekatorych pytańniach pradstaŭleńnia hramadzianam dziaržaŭnaj padtrymki pry budaŭnictvie (rekanstrukcyi) abo nabyćci žyłych pamiaškańniaŭ».
Što aznačajuć dla ich takija źmieny? Pavodle ŭkaza №13 im daviadziecca płacić startavy ŭniosak u pamiery 10% ad ahulnaj sumy ŭłasnymi hrašyma.Ukaz №185 hetaha nie praduhledžvaŭ. Akramia taho, termin pahašeńnia kredytu skaraciŭsia z 40 hadoŭ da 20, a płacić pa kredycie daviadziecca kala 4%, a nie 1%, jak u vypadku z ukazam №185.
«My razam stvarali kaapieratyŭ, byli ŭ adnym śpisie. A ciapier vychodzić, što my budziem płacić u dva razy bolš», — aburajucca siabry kaapieratyva, jakija nie paśpieli atrymać kredyt na raniejšych umovach. Jany ličać, što majuć nie mienšyja pravy na lhotnyja ŭmovy, čym ich 58 bolš ščaślivych susiedziaŭ. «U našu situacyju moh trapić luby sa śpisa, prosta tak skłałasia čarha», — kažuć pakryŭdžanyja siabry kaapieratyva. Jany źviartalisia ŭ Administracyju prezidenta z prośbaj vydzielić im lhotny kredyt na raniejšych umovach. Svaju prośbu ludzi matyvavali tym, što trapili ŭ składanuju situacyju nie pa svajoj vinie.
Zvarot z Administracyi pieraadrasavali va Upraŭleńnie ŽKH Minabłvykankama. Adtul pryjšoŭ adkaz: kredytavańnie rešty siabroŭ kaapieratyva budzie adbyvacca na ŭmovach ukaza №13.
«My źmirylisia i budziem budavacca pa novych umovach — žyć ža treba niedzie. Ale kryŭda ŭsio adno zastajecca. Kali ŭsio pačynałasia, to šmat razmovaŭ było pra lhotnyja ŭmovy dla žycharoŭ maleńkich haradoŭ. Ciapier ža tut amal niemahčyma pabudavacca», — kaža adzin ź siabroŭ kaapieratyva «Stoŭbcy-2».
Situacyja z kaapieratyvam u Stoŭbcach nie ŭnikalnaja. Naprykład, u Ščučynie ŭkaz №13 padzialiŭ udzielnikaŭ adrazu niekalkich kaapieratyvaŭ. Va ŭmovach skaračeńnia pamieru realnych zarobkaŭ, mnohija siemji ŭ rehijonach apynulisia niazdolnymi apłacić kredyt pa novych umovach.
***
- Zhodna z ukazam №13, prava na lhotny kredyt majuć žychary nasielenych punktaŭ da 20 tysiač čałaviek. Maksimalny pamier kredytu nie pieravyšaje 90% ad koštu žylla, što budujecca. Takija kredyty vydajucca na 20 hod pad 10% staŭki refinansavańnia Nacbanka, jakaja dziejničaje na datu zaćviardžeńnia śpisaŭ na lhotnaje kredytavańnie, ale nie mienš za 3%. Dla šmatdzietnych siemjaŭ kredyt vydajecca na 40 hod pad 1% hadavych. Pamier kredytu — 100% ad koštu žylla.