Letaś u Kaŭnasie ŭpieršyniu adbyŭsia kanhres daśledčykaŭ Biełarusi — tady navukoŭcy z roznych krainaŭ, jakija zajmajucca biełaruskim pytańniem, atrymali šaniec sustrecca. Sioleta adbudziecca druhi kanhres, jaki pa maštabach značna pieraŭzychodzić papiaredni — arhanizatary atrymali kala 400 zajavak ad navukoŭcaŭ ź dzieviatnaccaci roznych krain.
«Naša Niva» parazmaŭlała z adnym z arhanizataraŭ kanhresa Alaksiejem Łastoŭskim.
«Minułahodni kanhres byŭ amal całkam pryśviečany sacyjalnym navukam. — raskazvaje spadar Alaksiej. — Sioleta vialiki ŭpor robicca na humanitarnyja navuki, daśledavańni ŭ halinie mastactva: budzie, naprykład, siekcyja kinaznaŭstva.Da taho ž, padčas kanhresa buduć pracavać ekanamičnyja siekcyi — heta balučaje pytańnie dla Biełarusi, ale na abmierkavańnie jano vynosicca redka».
«Kaniečnie, dla nas hałoŭnaje — dać słova biełaruskim udzielnikam, — kaža Łastoŭski. — Adnak mahčymaściaŭ sustrakacca z zamiežnymi kalehami ŭ našych navukoŭcaŭ mała. U vyniku siarod zamiežnych haściej u nas nie tolki biełarusy, jakija pracujuć u zamiežžy, adnak i navukoŭcy, jakija nie majučy biełaruskich karanioŭ, zajmajucca biełaruskim pytańniem. Naprykład, u kanhresie voźmie udzieł japonski daśledčyk, jaki sioleta prezientuje dakład, pryśviečany Branisłavu Taraškieviču».
Z zamiežnych zorak na kanhres zavitajuć ajciec Alaksandr Nadsan, słavist Arnold Makmilin i staršyniaAnha-biełaruskaha tavarystva Vialikabrytanii Džym Dynhli. Z Rasii pryjeduć Alaksiej Miler, jaki śpiecyjalizujecca na historyi Uschodniaj Jeŭropy, i znany historyk Michaił Dźmitryjeŭ. Biełaruś buduć pradstaŭlać jaskravyja navukoŭcy i praktyki ad Valera Karbaleviča i Andreja Kazakieviča da Hienadzia Sahanoviča i Andreja Kudzinienki.
«Vyjšła tak, što sioleta my achopim usiu biełaruskuju historyju, — raskazvaje Łastoŭski. — Našy historyki, i heta vielmi zaŭvažana pa dakładach, całkam uklučanyja ŭ sučasny histaryčny praces. Adnak naš kanhres, chaj heta prahučyć niaścipła, zastajecca adzinaj placoŭkaj, dzie jany mohuć sustrecca. Kali Akademija navuk nie zajmajecca arhanizacyjaj takich mierapryjemstvaŭ, to niechta musić heta rabić».
