Aleś Arkuš. Biełaruś biez kamunistaŭ

 Biełaruś biez kamunistaŭ

U srodkach masavaj infarmacyi Biełarusi amal ničoha ciapier nie havorycca pra kamunistyčny ruch u krainie. I pry hetym Biełaruś skroź nazyvajuć “čyrvonaj”. Paradoks. A sprava ŭ tym, što za apošniaje piacihodździe adbyłosia nievierahodnaje: Łukašenka, jaskravy pradukt kamunistyčna-idealahičnaha zambavańnia, jaki aktyŭna vykarystoŭvaje ŭ svajoj palitycy lozunhi kamunistyčna-sacyjalnaha papulizmu (dastatkova zhadać jahonaje paraŭnańnie siabie z Mašeravym), hety samy Łukašenka praktyčna źniščyŭ u Biełarusi kamunistyčny ruch jak arhanizavanuju palityčnuju siłu. Abiedźvie kampartyi (i kalakinskaja, i čykinskaja) siońnia — marhinalnyja struktury, užo niazdatnyja naładzić navat jubilejny mitynh, nia kažučy ŭžo pra jakujuś demanstracyju pratestu. Łukašenka bačyŭ u kamunistach kankurentaŭ i zrabiŭ usio, kab zmahary za ŭjaŭnuju sacyjalnuju roŭnaść i spraviadlivaść pieratvarylisia ŭ kuchonnych palitykaŭ.

Cikavaja transfarmacyja adbyłasia z kamunistami na Połaččynie. Pa-pieršaje, tut tak i nie paŭstali struktury čykinskaj kišennaj partyi, jakaja abviaściła, što ŭva ŭsim padtrymlivaje Łukašenku. Pa-druhoje, siarod usich, chto balatavaŭsia na sioletnich parlamenckich vybarach, tolki kamunisty ŭ svaich pieradvybarčych prahramach adkryta krytykavali Łukašenku i choć krychu zhadvali pra nacyjanalnuju kulturu i biełaruskuju movu. A dziakujučy kamunistu Ivanu Burakovu, jaki byŭ namieśnikam staršyni kamisii vybarčaha ŭčastka №9, razhareŭsia skandał z pryčyny nachabnaj falsyfikacyi vybaraŭ u Navapołacku. Padčas padliku hałasoŭ Burakoŭ zajaviŭ, što nia choča być adkaznym za vidavočnaje parušeńnie zakanadaŭstva, i demanstratyŭna pakinuŭ vybarčy ŭčastak. Taki mužny ŭčynak u historyi horada adbyŭsia ŭpieršyniu. Da taho ž Burakoŭ — nie jaki-niebudź pensijaner abo pradstaŭnik navapołackaha praletaryjatu, jon — vykładčyk historyi Połackaha ŭniversytetu, były dyrektar navapołackaj SŠ №11, i jamu było što hublać, akramia svaich łancuhoŭ. Jašče cikaviej było ź lideram navapołackich kamunistaŭ Viačasłavam Kryštalovym. Sioleta jon staŭ aktyŭnym čalcom pravaabarončaj arhanizacyi “Hielsynski kamitet”. Praŭda, nieŭzabavie jon vyjšaŭ z BHK, ale tolki dziela taho, kab stać u šerah zasnavalnikaŭ novaj pravaabarončaj arhanizacyi — “Hielsynki-XXI”.

Niekali, naprykancy 80-ch hadoŭ, vykazvałasia ideja stvareńnia nacyjanalnaj kampartyi. Navat nazyvałasia imia lidera — paeta Niła Hileviča. Nacyjanał-kamunisty vielmi lohka pierajšli b na rejki sacyjał-demakratyi. Pry słaboj nacyjanalnaj identyčnaści, kvołaj intelihiencyi i poŭnaj adsutnaści ŭ Biełarusi nacyjanalnaj palityčnaj i biznesovaj elity ciažka było čakać stanoŭčych vynikaŭ ad dziejnaści pravych nacyjanał-demakrataŭ. Što i atrymałasia ŭ žyćci. Biełarusy pavieryli ŭ Łukašenku. Hety palityk byŭ im bolš zrazumieły j blizki. A Łukašenka, jaki nie naležyć ni da nacyjanał-kamunistaŭ, ni da nacyjanał-demakrataŭ, tak i nia zdoleŭ stvaryć paŭnavartasnuju krainu.

Vielmi prosta źvinavacić narod u tupaści. Značna bolš składana ŭvaści ŭ davier da ludziej, adčuć ich patreby j žadańni. Nie narod isnuje dziela palityki, a palityki isnujuć dziela narodu.

Aleś Arkuš