Adstaŭku Navickaha, źjaŭleńnie Sidorskaha, padrychtoŭku ŭłady da novaj palityčnaj kampanii kamentuje były ministar zamiežnych spravaŭ Piatro Kraŭčanka.
«NN»: Što ž rychtuje hetaja źmiena premjera?
Piatro Kraŭčanka: Rychtujucca surjoznyja palityčnyja akcyi. Nie vyklučaju, što heta budzie referendum. Ja vałodaju infarmacyjaj pra padrychtoŭku zakryćcia praktyčna ŭsich apazycyjnych hazetaŭ. Łukašenka, pa sutnaści, pravodzić taktyku «vypalenaj ziamli».
«NN»: Čamu jon tak upeŭniena pačuvajecca ŭ siońniašniaj sytuacyi?
P.K.: Łukašenka nia źviazany nijakimi maralnymi abaviazkami na Zachadzie, a ciapier i na Ŭschodzie. Biełaruś pakinuta sama sabie. Tamu Łukašenka vyrašyŭ prosta hulać va-bank: utrymać uładu lubym sposabam, niahledziačy ni na jakija akaličnaści i składanaści.
«NN»: Adstaŭka premjera Navickaha i inšyja źmieny va ŭradzie vyklikanyja padrychtoŭkaj palityčnaj akcyi ci isnujuć niejkija inšyja pryčyny?
P.K.: Toje, što adbyvajecca, — heta čarhovy palityčny spektakl. Takich premjer-ministraŭ, jakija jość u nas, možna mianiać u luby čas i na lubym etapie. U Biełarusi realny kiraŭnik uradu — prezydent. Tamu kamanda premjera — heta chłopčyki dla bićcia, jakija realna ni za što nie adkazvajuć i ničoha nie vyznačajuć. Paśla vybaraŭ 1994 h. Kiebič zapytaŭsia ŭ Łukašenki: «Saša, jak ty budzieš kiravać? Ty ž nia zmožaš kiravać krainaj!» Toj adkazaŭ: «Ničoha, ja štohod budu mianiać premjera».
Ciapier u Łukašenki niama času dla maneŭru, dy jahonyja rezervy nie takija mocnyja, jak zdajecca. Centralizacyja dasiahnuła svajho apahieju. I kali abjektyŭna aceńvać vyniki dziejnaści ŭradu Navickaha, to jany nie adpaviadajuć nadziejam ludziej. Voś ciapier, pierad važnymi palityčnymi akcyjami, Łukašenka pojdzie na varyjant z čałaviekam bolš žorstkim, rašučym. Na moj pohlad, chutčej za ŭsio, premjer-ministram budzie Siarhiej Sidorski.
«NN»: Jak by Vy acanili palityčnyja perspektyvy Sidorskaha?
P.K.: Sidorski — heta čałaviek, jaki nia maje nijakich maralnych padstavaŭ uznačalvać urad. U jaho niama dośviedu, jon nie prajšoŭ usich namenklaturnych prystupak, pakiravaŭ tolki Homielskaj svabodnaj ekanamičnaj zonaj. Heta hruby, žorstki, biestaktoŭny čałaviek, jaki nikoli nia budzie zadumvacca nad tym, vykonvać peŭnaje daručeńnie ci nie vykonvać. Takim čynam, na źmienu dastatkova liberalnamu i miakkamu Navickamu prychodzić upraŭleniec, jaki stylem najbolš adpaviadaje pohladam, padychodam Łukašenki. Ale «žorstki i rašučy» zusim nie aznačaje «bolš kvalifikavany i prafesijny».
Ja viedaju, jak Sidorski raspraŭlaŭsia z mnohimi ludźmi ŭ aparacie Savietu ministraŭ. Adnaho viadučaha kiraŭnika ŭpraŭleńnia jon vykinuŭ na pensiju litaralna za miesiac da taho, jak jamu spoŭniłasia 60 hadoŭ. Mienavita z padačy Sidorskaha zdymalisia niekalki ministraŭ letaś u krasaviku, litaralna na pasiedžańni prezydyjumu ŭradu. Ale, kolki b ni łamaŭ losaŭ Sidorski, u krainie ničoha nie mianiajecca. Tamu što treba łamać systemu. Treba mianiać padychody. Nieabchodna zrabić tak, kab ludzi byli zacikaŭlenyja ŭ stvaralnaj pracy.
Z usich premjeraŭ najbolš padrychtavanym i kvalifikavanym byŭ Uładzimier Jarmošyn. A tyja ludzi, jakija prychodziać ciapier, — heta navat nie druhi ešalon, a treci.
«NN»: Ci isnujuć siońnia namenklaturnyja kłany, jakija stajać u pryncypovaj apazycyi?
P.K.: Takija kłany, paviazanyja svajackimi, rehijanalnymi i inšymi suviaziami, isnujuć. Ale jany čakajuć raźvićcia padziejaŭ i nie pradprymajuć aktyŭnaj dziejnaści.
«NN»: Vielmi pesymistyčnuju karcinu malujecie. Ci značyć heta, što Vy ŭžo rasčaravalisia ŭ mahčymaści palityčnaj baraćby za ŭładu ŭ Biełarusi?
P.K.: Absalutna nie. Ja dobra ŭśviedamlaŭ, što ŭ 2003—2004 hadach buduć «zakručvacca hajki», što parlament nia budzie adyhryvać nijakaj značnaj roli. Urešcie, usio vyznačaje finišnaja stadyja.
«NN»: Varta čakać novaj chvali represijaŭ?
P.K.: Kali ruki ŭ čałavieka raźviazanyja i supraćstajać jamu niama kamu, viadoma, tut mohuć być roznyja abstaviny. Ale ja spadziajusia, što na represiŭnyja dziejańni, jakija byli ŭ 1999—2000 hadach, Łukašenka nia pojdzie.
«NN»: U apošni miesiac źjaŭlałasia infarmacyja, što režym imkniecca znajści parazumieńnie na Zachadzie, u pryvatnaści ŭ ZŠA…
P.K.: Heta pijaraŭskaja kampanija ŭładnych strukturaŭ, jakija zapuścili plotku ŭ druk. Jana nia maje ničoha supolnaha ź biełaruska-amerykanskimi adnosinami. Ja ŭ hetym pierakanany. Peŭnyja sproby vieści palityčny zandaž robić Martynaŭ. Ale na Zachadzie dobra razumiejuć, što adziny ministar zamiežnych spravaŭ Biełarusi — heta Łukašenka.
Zapisaŭ Siarhiej Jorš
Łukašenka pamiłavaŭ eks-kiraŭnika svajoj achovy Uciuryna6
Kamientary