Так яна паспрабавала свае сілы ў іншых рэдакцыях, але цяпер вырашыла стварыць выданне для жанчын. Яе новы ўласны праект называецца «Супернова» і ставіць мэтай аб’яднаць беларусак, якіх раскідала па свеце.
Пагутарылі з Настассяй пра планы на новае медыя, сыход з моднай індустрыі, эміграцыю і адчуванне сябе беларускай упершыню за 28 гадоў.
Настасся Карасёва. Фота Веранікі Губкінай
«Я хацела проста пісаць, і каб мне пры гэтым ніхто не затыкаў рот»
«Наша Ніва»: Калі ты з’ехала з Беларусі і чаму?
Настасся Карасёва: У верасні 2020-га. За жнівень мне хапіла таго, што я ўбачыла і адчула. Я зразумела, што больш не магу жыць у Беларусі, як бы яе ні любіла.
Быў яшчэ і працоўны момант. Пасля першых дзён пратэстаў, калі ўжо з’явіўся інтэрнэт і я ўбачыла, што адбылося, колькі маіх знаёмых пацярпела, я зразумела, што не змагу працягваць пісаць пра туфлі і сукенкі, нібыта нічога не здарылася.
І я захацела зрабіць у часопісе фотапраект з дзяўчатамі, якія пацярпелі ад дзеянняў сілавікоў. Якія аказаліся першымі ахвярамі, затрыманымі і збітымі пасля выбараў.
Я знайшла некалькі гераінь. Мы спісваліся з імі ў сацсетках, адна з дзяўчын папярэдзіла, што яе могуць праслухоўваць і чытаць. А я на той момант нават не думала, што праз тое, што ты хочаш на такую тэму напісаць, могуць быць нейкія праблемы.
Па выніку сустрэцца з той гераіняй мы так і не паспелі (яна з’ехала з краіны), іншыя дзяўчыны пабаяліся расказваць пра перажытае — часопіс з фотапраектам так і не выйшаў. Ды і мне б усё роўна не дазволілі закранаць такую тэму.
«НН»: А што стала галоўным трыгерам, каб прыняць рашэнне з’ехаць?
НК: Галоўнае — тое, што я галасавала за Ціханоўскую, а калі ты за яе, ты супраць палітыкі партыі. Усе, хто супраць, — ворагі. А я не хачу каб да мяне так ставіліся, бо я не вораг сваёй краіны і свайго народа ні ў якім разе.
Першы час, як і многія, я разлічвала, што вельмі хутка вярнуся. Але, пажыўшы ў эміграцыі, пачала асэнсоўваць, што не вельмі хачу вяртацца туды, дзе не патрэбная.
Фота з асабістага архіва гераіні
«НН»: У цябе быў план, чым ты будзеш займацца за мяжой?
НК: Я хацела працягваць працаваць у журналістыцы, але не ведала, што з гэтага атрымаецца. Хацела проста пісаць, і каб мне пры гэтым ніхто не звязваў рукі і не затыкаў рот.
Журналісты, якія засталіся і застаюцца ў Беларусі і працягваюць пісаць праўду, нягледзячы ні на што, для мяне героі. Тое, што яны робяць у такіх умовах, вартае захаплення.
«НН»: Таму ты прыйшла ў рэдакцыю тэлеграм-канала Сцяпана Пуцілы?
НК: Такі раздзел у маім жыцці быў, ён у мінулым.
Пазнака «экстрэміст», канечне, даўно стала знакам якасці. Тым не менш гэта не дае працаваць спакойна і быць у бяспецы, калі ты навідавоку.
«Мы жылі ў нейкай бурбалцы, і падавалася, што гэта жыццё»
«НН»: Наколькі ўвогуле складана пайсці зусім у новую тэму са сферы, дзе ты ўжо эксперт, маеш кола кантактаў?
НК: Многія мае знаёмыя былі ў шоку: пісалі, што я не на сваім месцы. Але, насамрэч, я цудоўна сябе адчуваю.
Калі толькі паступала на журфак, мяне папярэджвалі: калі ласка, толькі не пішы пра палітыку, трымайся падалей ад гэтага ўсяго. І я тады думала: «А я і не збіраюся, я мару стаць фэшн-журналістам».
Але паступова мае каштоўнасці змяняліся. Літаральна пару гадоў таму я пачала задумвацца: окей, у модных часопісах мы нясём прыгажосць, але мы славім кансьюмерызм. Узнікла думка: «Можа, я працую на цёмным баку?»
Мода, адзенне працягваюць цікавіць мяне і сёння, але ў куды меншым аб’ёме. Гэта не прыярытэт. І я не лічу, што гэта можа быць карысна людзям, калі ў краіне разгортваюцца такія падзеі.
Я абсалютна арганічная ў пераменах, мне не цяжка было перастроіцца. Так, да 2020 года я і маё атачэнне не цікавіліся палітыкай. Мы жылі ў нейкай бурбалцы, будавалі свой класны свет з прэзентацыямі і кавай у кавярнях. І падавалася, што гэта жыццё. Але гэта была яго ілюзія. Я радая, што гэтая бурбалка лопнула, і мы зразумелі: калі ты не цікавішся палітыкай, то яна пачне цікавіцца табой. Варта паглядзець на жаночыя пратэсты супраць забароны на аборты ў Польшчы. На іх прыкладзе відавочна, што палітыка можа залезці вам нават «туды».
«НН»: Ты неяк агучвала, што 28 гадоў не адчувала сябе беларускай, што змянілася? І што для цябе значыць сёння быць беларускай?
НК: Раней складана было апісаць беларуса: які ён? Стэрэатыпы пра памяркоўнасць і іншае — бяссэнсіца. Калі пра нашых жанчын, то толькі, што яны прыгожыя. Складана ідэнтыфікаваць сябе з тымі, пра каго мала ведаеш.
А тут я даведалася. Я ўбачыла, наколькі беларускі смелыя, самаахвярныя. Гатовыя на ўсё дзеля сваіх перакананняў і прынцыпаў. Усе гераіні, з якімі мы пазнаёміліся (тая ж Марыя Калеснікава, Святлана Ціханоўская), яны проста перакулілі мой свет.
Для мяне беларускі нерэальна натхняльныя. Я ўпэўненая, што пра іх знімуць яшчэ не адзін фільм і напішуць не адну кнігу.
Фота з асабістага архіва гераіні
«Сваім праектам мы хочам абняць усіх жанчын у Беларусі»
«НН»: Навошта табе і беларускам асобнае жаночае медыя?
НК: Канкрэтна сёння ў Беларусі няма ніводнага паўнавартаснага, дзейснага, сучаснага медыя для жанчын. Мы хочам быць менавіта медыя — з прысутнасцю ва ўсіх сацыяльных сетках, з відэакантэнтам.
Сваім праектам мы хочам абняць усіх жанчын у Беларусі. Стварыць вялікае кам’юніці і паказаць, што ва ўсіх жанчын, няважна адкуль яны — з Мінска, Жабінкі ці Сан-Францыска, па сутнасці, аднолькавыя праблемы. Хочацца, каб у беларусак было месца, дзе яны могуць збірацца, абменьвацца меркаваннямі і досведам, падтрымліваць адна адну.
«НН»: Ты кажаш: «Мы хочам», у праекта ўжо ёсць каманда?
НК: Насамрэч, каманды пакуль амаль няма, але я яе набіраю. Яна не будзе вялікай. Цяпер мы ў працэсе станаўлення і, спадзяюся, хутка будзем функцыянаваць як нармальная рэдакцыя здаровага чалавека. З заробкамі. Пакуль усё на паўваланцёрскіх пачатках, але мы будзем рабіць усё, каб наша медыя зарабляла на сябе, хоць гэта і складана цяпер.
«НН»: Якія тэмы будуць у прыярытэце?
НК: Топ тэм: гендарная няроўнасць, нізкія заробкі, нябачная праца, хатні гвалт, аб’юз, харасмент, аб’ектывацыя жанчын і іх правы, мацярынства і жаночае здароўе — ментальнае і фізічнае. Мы хочам натхняць жанчын, але не будзем пісаць выключна пра паспяховы поспех і ідэальнасць.
Наша гераіня — і доктарка, якая ратуе жыццё і змагаецца з кавідам. І шматдзетная маці. І жыхарка правінцыі, якая цягне на сабе побыт. Мы хочам паказаць, што ўсе жанчыны — вельмі крутыя. Хочацца дадаць больш голасу тым, хто рэдка трапляе ў поле зроку СМІ і грамадскасці.
Вітальнае слова рэдактаркі
У адрозненне ад «Вандэрзіна», мы паставілі мэту прыцягнуць максімальна шырокую жаночую аўдыторыю, у тым ліку з кансерватыўнымі каштоўнасцямі. І па першых выніках працы, па фідбэку, я разумею, што рух ідзе ў правільным кірунку. У тэлеграме нас чытаюць нават бабулі.
Фота з асабістага архіва гераіні
«НН»: Ваша цэнтральная рэдакцыя будзе ў Вільнюсе. Няма страху быць адарванымі ад беларускіх рэалій?
НК: Я, безумоўна, думала пра гэта: калі ты не знаходзішся ў краіне, то не можаш да канца зразумець, што там адбываецца. Але я спадзяюся, што мы зможам працаваць і з дзяўчынамі з Беларусі: крута, каб яны сталі нашымі пазаштатнымі аўтаркамі.
Агулам, спадзяюся, «Супернова» стане праектам, які дасць голас усім беларускам, дзе б яны ні знаходзіліся. У нас у тым і галоўны канцэпт: мы вяшчаем з розных куткоў зямнога шара.
«НН»: Ці ёсць планы вярнуцца ў Беларусь?
НК: Як бы сумна ні гучала, я ўжо за мяжой адчуваю сябе як дома. Але гэта не значыць, што я не хачу вярнуцца назад. Проста ўсё настолькі змянілася, што, калі я і вярнуся, зноў прыйдзецца ўсё пачынаць з нуля, будаваць жыццё нанова. Паглядзім.
Мяне не пакідаюць думкі пра вяртанне, тым больш у Беларусі застаецца мая сям’я, я па ёй вельмі сумую. І, вядома, было б крута, каб наша рэдакцыя працавала з Беларусі. Мы ж хочам пазнаёміць беларусак паміж сабой, а для гэтага важна знаходзіцца ў Беларусі.
