9--13 кастрычніка ў Таліне адбылася канфэрэнцыя, якая сабрала разам экспэртаў ААН па тапаніміцы з Эстоніі, Латвіі, Літвы, Расеі, Альжыру, Ізраілю, Францыі, Вялікабрытаніі і ЗША. Па выніках канфэрэнцыі было прынятае рашэньне аб тым, што беларускія тапонімы ў лацінскім шрыфце будуць захоўваць асаблівасьці беларускай арфаэпіі.
Галоўны спэцыяліст сэктару картаграфіі Белдзяржкаммаёмасьці Натальля Аўраменка паведаміла, што інструкцыю па транслітарацыі стваралі на аснове беларускай лацінкі, распрацаванай Тарашкевічам. Па яе словах, цяпер на міжнародных мапах ня будзе больш Byelorussia’ў ды Weisrussland’aў, а толькі Belarus’.
Мовазнаўца Зьміцер Саўка выказвае аптымізм з нагоды рашэньня. Праблему ён бачыць у першую чаргу ў саміх беларусах: “На форуме сайту “Камсамолкі” разгарэлася сур’ёзная спрэчка. Самае прыкрае, што многія нашыя грамадзяне ня бачаць розьніцы між сапраўдай назвай і каляніяльным назовам савецкіх часоў”. Сп.Саўка ўзгадвае, як праз называньне нашай краіны White Russia многія людзі на Захадзе доўгі час думалі, што Беларусь – гэта дзяржава на захадзе Расеі, утвораная белагвардзейцамі.
Яшчэ ў 2000 г. Савет Міністраў прыняў інструкцыю па трансьлітарацыі геаграфічных назваў Беларусі лацінскім альфабэтам. Аднак шырока пра гэта не паведамлялася.
Аляксандар Навіцкі, адзін з каардынатараў сайту Lacinka.org, бачыць пазытыўны момант у тым, што на міжнародным форуме зацьверджаная беларускамоўная вэрсія геаграфічных назваў. Аднак лацінку, распрацаваную для ААНаўскіх мапаў, ён лічыць непасьлядоўнай. На ягоную думку, няма сэнсу пераконваць замежнікаў вымаўляць назву краіны згодна зь яе беларускім гучаньнем. “Гэта як у пачатку 90-х палякам прапаноўвалі казаць не Białoruś, a Biełaruś. І чым гэта скончылася? Нічым”. Гэта тое самае, каб ад беларусаў патрабаваць называць Нямеччыну Deutschland’aм, -- кажа сп.Навіцкі.
Сп. Навіцкі выказвае зьдзіўленьне адсутнасьцю ў новай лацінцы ŭ кароткага, а таксама прысутнасьцю апостарфных s’ i c’ замест ś i ć. Напрыканцы свайго камэнтару Zołak падсумоўвае: “Яны вынайшлі ровар. Ім прыемна. Але наш аптымізм дастаткова стрыманы”.
Сапраўды, лацінка, зацьверджаная тапанімістамі не да канца пасьлядоўная. Тым ня менш, калі яна паслужыцца да таго, каб нашу краіну пачалі ўспрымаць як цалкам самастойную, а ня нейкую там “Белую Расею”, гэта ўжо будзе мець сэнс.
❏
Цалкам камэнтар ад Łacinka.org можна глядзець тут тут.
