Архіў

Юлія Андрэева. Уваход вольны (Фэстываль “Залатагорская ліра”)

№ 16 (225), 16 — 23 красавіка 2001 г.


 Уваход вольны

Фэстываль “Залатагорская ліра”

 

Залатая Горка заўжды была месцам, прыцягальным і для Бога, і для людзей. Цяперашні залатагорскі касьцёл быў збудаваны ў 1861 г. Гісторыя захавала імёны людзей, якія зрабілі найбольшыя ахвяраваньні на будоўлю: Сымон Леановіч, Ігнат Лясковіч і Антаніна Камінская. Іхнымі намаганьнямі паўстаў храм, а для званіцы адлілі чатыры званы: “Браніславу” (вагою 1 пуд), “Стэфана” (8 пудоў), “Леанарда” (53 пуды) і звон з надпісам “Року Панскага 1799” (80 пудоў). У касьцёле было чатыры алтары (адзін зь іх – сьв.Роха з драўлянай цудатворнай статуяй), а інтэр’ер быў вытрыманы ў стылі нэаготыкі. Галоўным упрыгожаньнем былі 14 выяваў з мазаічнае масы, ахвяраваныя ў 1905 г. мужам і жонкай Янчэўскімі. У тым жа годзе намаганьнямі кс.Гашынскага ў касьцёле былі ўсталяваныя паўстажковыя арганы зь дзьвюма клявіятурамі і пэдалямі. Той інструмэнт быў зроблены на замову ў віленскай фірме Астрамецкага, меў 18 галасоў ды 7 рэгістраў, а аформлены быў у гатычным стылі. Куды падзеліся тыя арганы ў страшныя гады бальшавіцкага тэрору, невядома. Як і начыньне, абразы і статуі. Растрыбушылі і труны фундатараў і дабрадзеяў храму: Сымона і Юзэфы Леановічаў, Барбары Сабецкай, Ігната Лясковіча, Стэфаніі Гашынскай, спадароў Пацейкі, Нарэйкі ды Марцінкевіча — што былі пахаваныя ў сутарэньнях. Спляжылі бульдозэрам надгробкі на храмавых могілках… Аднак, нягледзячы на гэта, касьцёл поўніў сваю місію да 1937 г. Падчас апошняе вайны ў ім згарэў дах, але вернікі сваімі сіламі аднавілі старую сьвятыню. Але савецкая ўлада забрала яе ў іх, і касьцёл паціху разбураўся.

Адное шчасьце, што на савецкіх абшарах запанавала нечаканая мода на арганныя канцэрты. На пачатку 1980-х Міністэрства культуры з надзвычайнай энэргіяй узялося за рэстаўрацыю касьцёлу, усталявала навюткія арганы чэскае вытворчасьці, а ў сутарэньнях, дзе раней спачывалі труны, пабудавала гардэроб для слухачоў.
1 чэрвеня 1984 г. у былой сьвятыні адчынілася заля арганнай і камэрнай музыкі. А з пачаткам распаду бальшавіцкае імпэрыі вернікі адваявалі сьвятыню сабе. Але каталікі ўлічылі інтарэсы Філярмоніі, якая па-ранейшаму ладзіць тут канцэрты.

Зрэшты, ня так даўно ў касьцёле паўстала, так бы мовіць, собская філярмонія. А спрычыніўся да гэтага малады арганіст, таленавіты кампазытар з кансэрваторскай адукацыяй Віктар Кісьцень. Музычнае таварыства “Ліра” пры касьцёле Найсьвятой Тройцы – бадай, адзіная ў горадзе цалкам дабрачынная канцэртавая арганізацыя. Аднак, нягледзячы на свой сьціплы статус, яна двойчы ў год – на Хрыстовае Нараджэньне і на Вялікдзень – ладзіць у памяшканьні касьцёлу прыгожыя музычныя фэсты. Велікодны фэстываль, які сёлета адбываецца ўжо другі раз, носіць назву “Залатагорская ліра”. Праўду кажучы, назва гэтая крыху дзіўнаватая для фэстывалю духоўнае музыкі. Бо ліра – у тым выглядзе, як яна намаляваная на эмблеме таварыства – інструмэнт паганскі, прыналежны Арфэю дый Апалёну. Аднак існуе яшчэ й беларуская ліра – сяброўка і спадарожніца сьляпых жабракоў, што бадзяліся зь вёскі ў вёску, прапаведуючы Эвангельле і сьпяваючы псальмы. Гук той ліры быў тужлівы і працяглы, як палявы шлях. А ігралі на ёй, варочаючы дзяржальну, якая запускала ў дзеяньне адмысловы колавы мэханізм. Калі верыць нашаму паэту Ўладзіславу Сыракомлю, дык вясковыя лірнікі былі людзьмі бескарысьлівымі ды пабожнымі, зусім як цяперашнія “фэстывальшчыкі”.

Адметнасьцю фэсту, які распачынаецца сёньня і доўжыцца да 29 красавіка, будзе нязмушанае суіснаваньне каталіцкае, пратэстанцкае і праваслаўнае музыкі. Каталіцкая і праваслаўная музычныя стыхіі будуць суседнічаць нават у межах той самай імпрэзы, бо амаль у кожным канцэрце будзе ўдзельнічаць некалькі музычных калектываў – прафэсійных і аматарскіх, касьцельных і сьвецкіх. Галоўныя імпрэзы фэстывалю пройдуць 16 ды 18 красавіка а 19-й, 22 ды 29 красавіка а 16-й. Уваход, зразумела ж, вольны.

Юлія Андрэева


Каментары

Як мінімум 14 чалавек затрыманыя за палітыку ў рабочым пасёлку Ялізава2

Як мінімум 14 чалавек затрыманыя за палітыку ў рабочым пасёлку Ялізава

Усе навіны →
Усе навіны

Дыпламаты краін ЕС наведалі Курапаты ФОТЫ10

Выкладчыца журфака БДУ: Многія маладыя людзі пераходзяць на беларускую мову, калі няма чаго сказаць арыгінальнага24

Рыжанкоў заявіў, што самаабарона Захаду ад Расіі і Беларусі «мяжуе з генацыдам»6

Сілавікі ўчора зноў затрымлівалі Ніну Багінскую4

Канапацкая падала дакументы на рэгістрацыю ініцыятыўнай групы12

Пенсіянер адправіў 18 тысяч рублёў дзяўчыне, а гэта аказаўся хлопец1

Лукашэнка сцвярджае, што ЗША пагражалі Беларусі вайной9

Рэспубліканец Арнольд Шварцэнегер падтрымаў Камалу Харыс5

На старажытнай карце вучоныя знайшлі шлях да Ноевага каўчэга1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Як мінімум 14 чалавек затрыманыя за палітыку ў рабочым пасёлку Ялізава2

Як мінімум 14 чалавек затрыманыя за палітыку ў рабочым пасёлку Ялізава

Галоўнае
Усе навіны →