***
14 лістапада ў Вашынгтоне адбылася арганізаваная па ініцыятыве шэрагу кангрэсмэнаў і сэнатараў канфэрэнцыя, на якой разглядалася сытуацыя ў Беларусі.
Акрамя амэрыканскіх палітыкаў і ўрадавых чыноўнікаў, на канфэрэнцыі прысутнічалі прадстаўнікі беларускай апазыцыі.
Рашэньне пра яе правядзеньне было прынятае каля двух тыдняў таму, а сама канфэрэнцыя прайшла на фоне трох скандалаў. Спачатку стала вядома пра настойлівае жаданьне Аляксандра Лукашэнкі патрапіць на саміт NATO ў Празе. Пасьля спэцслужбы затрымалі Анатоля Лябедзьку на выхадзе з амэрыканскай амбасады, дзе ён меў сустрэчу ў справе будучай канфэрэнцыі. Нарэшце, “Газпрам” зьменшыў падачу газу ў Беларусь, што выклікала далейшае пагаршэньне беларуска-расейскіх адносінаў.
Як паведаміла радыё “Свабода”, у аўторак сустаршыня Хельсінскай камісіі Кангрэсу ЗША Крыстафэр Сьміт выступіў у ніжняй палаце амэрыканскага парлямэнту з рэзкай заявай адносна сытуацыі ў Беларусі. Прычынай яе было нядаўняе затрыманьне супрацоўнікамі КДБ лідэра Аб’яднанай грамадзянскай партыі Анатоля Лябедзькі. Рэспубліканец Сьміт, у прыватнасьці, назваў у сваёй заяве акружэньне Лукашэнкі “злачынцамі” і зазначыў, што беларускі народ варты лепшага жыцьця.
Нагадаем, што менавіта Сьміт у пачатку лета прапанаваў ніжняй палаце парлямэнту ЗША на разгляд тэкст праекту “Акту аб дэмакратыі ў Беларусі”. Акрамя жорсткіх санкцый у дачыненьні да афіцыйнага Менску, ён прадугледжвае і фінансавую дапамогу незалежнаму беларускаму грамадзтву (40 млн. даляраў на 2003—2004 г.). Выдзяленьне такой дапамогі азначала б, што чуткі аб тым, нібыта ЗША пагадзіліся на ўваходжаньне Беларусі ў “расейскую зону ўплыву”, трохі перабольшаныя.
Пытаньне пра лёс “Акту аб дэмакратыі ў Беларусі” і стаяла на канфэрэнцыі, адным з ініцыятараў якой быў кангрэсмэн Крыстафэр Сьміт. Сярод іншых тэмаў сустрэчы называліся стан рэлігійных свабод у Беларусі ды гандаль зброяй рэжыму Лукашэнкі. Удзельнікі канфэрэнцыі шукалі адказу на пытаньне, якой павінна быць новая палітыка самай магутнай краіны сьвету ў дачыненьні да Беларусі ў сытуацыі, калі менскія ўлады ўжо робяць няўклюдныя жэсты, арыентаваныя на паляпшэньне адносінаў з Захадам, але яшчэ не ажыцьцявілі ніводнага кроку, накіраванага на дэмакратызацыю і павелічэньне адкрытасьці грамадзтва.
У вашынгтонскай канфэрэнцыі бралі ўдзел лідэр Партыі БНФ Вінцук Вячорка, кіраўнік АГП Анатоль Лябедзька, старшыня БСДГ Станіслаў Шушкевіч, каардынатар “Хартыі’97” Андрэй Саньнікаў. Сярод знаных удзельнікаў з амэрыканскага боку — кангрэсмэн Гейдэнсан, продкі якога паходзяць зь Беларусі, і МакКейн, былы кандыдат у прэзыдэнты ЗША ад рэспубліканцаў.
Алег Тачоны
