Vialikuju dyskusiju ŭ fejsbuku vyklikaŭ ahitacyjny płakat kandydata ŭ deputaty pa Dokšyckaj vybarčaj akruzie №22 Uładzimira Małachoŭskaha.
49-hadovy indyvidualny pradprymalnik ź Viciebska nadrukavaŭ ulotki na dźviuch movach — biełaruskaj i polskaj. Tekst nastupny: «Uładzimir Małachoŭski. Palak. Katalik. Tradycyja. Siamja. Ułasnaść. Viarnuć ziamlu ŭłaśnikam!» U polskamoŭnym płakacie adznačajecca: «Viarnuć ziamlu ŭłaśnikam na momant 1939 hoda».
Taksama heta supravadžałasia nievialikimi ŭlotkami, dzie było napisana: «Nie dumaj, što kali siudy pryjdzie Rasieja, tady žyć stanie lepiej. Rasieja — heta niavypłaty zarobkaŭ i piensij. Rasieja — heta nieŭładkavanaje i nieŭparadkavanaje žyćcio. Rasieja — heta vajna! Nie chočaš vajny? Budź patryjotam. Stań Litvinam i budź im!»
Naziralniki adrazu źviarnuli ŭvahu, što być lićvinam zaklikaje palak. Aproč usiaho hetaha, ulotki ŭpryhožanyja zhadvańniem Partyi BNF, siabram jakoj źjaŭlajecca Małachoŭski, a taksama hierbam paŭstancaŭ 1863 hoda.
My vyrašyli patelefanavać Uładzimiru Małachoŭskamu, kab abhavaryć sprečnyja momanty jahonych płakataŭ, ale kanstruktyŭnaj razmovy nie vyjšła.
«Jość prahrama partyi, i ja jaje vykonvaju», — skazaŭ Uładzimir Małachoŭski.
A čamu razmova tolki pra ŭłaśnikaŭ ziamli na momant 1939 hoda, što rabić z ułaśnikami ziamli va ŭschodniaj Biełarusi, spytalisia my.
«Pačytajcie na sajcie partyi, tam usio jość», — adkazaŭ kandydat.
Vy zaklikajecie być lićvinam, ale pry hetym źjaŭlajeciesia palakam, heta nie supiarečyć adno adnamu?
«Što zrabić… Mnie tak padabajecca».
Ci viartać ziamlu polskim asadnikam, jakija faktyčna źjaŭlalisia kałanistami Zachodniaj Biełarusi ŭ mižvajenny pieryjad?
«Tut havorka, što ziamla im naležała, što značyć, addać… Z hetym paspračacca možna».
Bolš kandydat razmaŭlać nie chacieŭ, sproby pierakanać jaho, što my dajem mahčymaść danieści svaju prahramu bolšaj kolkaści vybarcaŭ, nie spracavali.
«Mnie treba prakansultavacca z kiraŭnictvam», — staŭ raźvitvacca pan Małachoŭski. Sproby dazvanicca da jaho ŭ druhi raz plonu nie dali.
U pieradvybarčaj płatformie Partyi BNF sapraŭdy jość nastupny punkt: «Pierachod da pryvatnaj ułasnaści na ziamlu pavinien ažyćciaŭlacca tryma šlachami: prodaž, viartańnie pa pajach-unioskach u kałhasy i restytucyja. Pieršačarhovaje prava na pretenziju pavinny mieć tyja, u kaho ziamlu zabrali raniej. Pry techničnaj niemažlivaści viarnuć ziamlu ŭ naturalnym vyhladzie pretendentu vypłačvajecca hrašovaja kampiensacyja. Kali pretenzii vyčarpanyja, dadzienaja dzialanka vystaŭlajecca na aŭkcyjon i pradajecca».
Uładzimir Małachoŭski vyłučajecca ad hrupoŭki tak zvanych «Litvinaŭ-krajoŭcaŭ i palakaŭ ad Partyi BNF». Aproč jaho, jość jašče Viktar Karybut-Daškievič u Pastaŭskaj akruzie №29 i Źmicier Varabiej u Ivacevickaj akruzie. Lidaram hetaj supołki źjaŭlajecca Alaksandr Stralcoŭ-Karvacki, namieśnik staršyni Partyi BNF.
Pieršym vostra na płakaty Uładzimira Małachoŭskaha adreahavaŭ dyzajnier Staś Karpaŭ: «Moža nam usiu zachodniuju Biełaruś «viarnuć»? Čakaju ŭ BNF źjaŭleńnia kandydacikaŭ typu «Ruski. Pravasłaŭny» addavać «Vitiebsk' iskonnym' vładietielam'».
«Jość u BNF niechta ad litoŭcaŭ? Kab Lidu i Mir «viarnuć»?», — praciahvaje Staś.
«Ścipły chłopiec, a treba być bolš ščyrym. «Palak. Katolik. Pan. Viarnuć ziamlu i pryhonnych ŭłasnikam!» — iranizuje polskaja pierakładčyca Małhažata Buchalik.
«U skazie pra viartańnie ziamli naščadkam jaje ŭładalnikaŭ da 1939 hoda na płakacie kandydata BNF nie baču ničoha strašnaha. U takich rečaŭ, zvyčajna, poŭna detalaŭ. I hramadzianstva pavinna być biełaruskaje, i abaviazki ŭ apracoŭcy abo kamiercyjnym vykarystańni, harantyi taho, što jana nie zaraście burjanom. Nie heta dzikaść, a toje, što niechta skraŭ ziamlu ŭ čałavieka i nie adkazaŭ za heta. Niechta išačyŭ na ziamli, źbiraŭ hadami hrošy, kab jaje vykupić, vykupiŭ, a potym jaho ź jaje vyhnali. Nu i čysta praktyčna: takich žadajučych budzie vobmal, ale heta budzie spraviadliva», — zaznačaje žurnalist Dźmitryj Hurnievič.
Restytucyja — heta forma materyjalnaha viartańnia škody ŭ vyniku niepravamocnaha akta. Ździajśniacca restytucyja moža roznymi šlachami — viartańnie nieruchomaści, ziamli, hrašovaja kampiensacyja. U toj ci inšaj formie zakony ab restytucyi pryniatyja ŭ Litvie, Polščy, Łatvii. Najbolš daloka ŭ hetym nakirunku prasunulisia čechi, a voś u toj ža Polščy praz šerah pryčyn jana tarmozicca. Pieradusim tamu, što vialikaj dolaj ułasnaści da 1945 vałodali pradstaŭniki niatytulnaj nacyi.
«Pry ciapierašniaj situacyi ŭ Biełarusi, ja dumaju, ziamlu zadarma možna było b davać lubomu čałavieku, jaki hatovy byŭ by na joj pracavać i pryniać na siabie «abaviazki ŭ apracoŭcy abo kamiercyjnym vykarystańni, harantyi taho, što jana nie zaraście burjanom. Biez zaležnaści, vałodali joj jahonyja prodki ci nie», — padsumavaŭ u fejsbuku historyk Alaksandr Paškievič.
