Andrej Hulašoŭ — fiermier sa stažam. Žyvie sa svajoj haspadarki ŭ vioscy Karoŭčyna Drybinskaha rajona piatnaccać hadoŭ. Haduje aviečak, karoŭ, kačak, razvodzić pčoł. Niadaŭna vyrašyŭ aficyjna zarehistravać fiermierskuju haspadarku.
Zarehistravacca, praŭda, nie atrymałasia. Rajonnaje kiraŭnictva było nie suprać. Ale Andreju treba było vykanać šerah patrabavańniaŭ zhodna sa standartami.
Hałoŭnaje, što jon nie moža zrabić, — pieranieści svaju haspadarku na patrebnuju adlehłaść ad doma. A heta na sotni mietraŭ.
«Jakaja ž budzie tady praca?» — zaŭvažaje žonka haspadara Łarysa. Naprykład, kali čakajucca jahniaty, to pa niekalki razoŭ na noč davodzicca chadzić u chleŭ. Ci nachodzišsia tak?
Rajonnyja načalniki vychad znajšli: paraili rehistravać haspadarku, jak jość. Što nie adpaviadaje standartam — pad ułasnuju adkaznaść. Andrej admoviŭsia ad prapanovy. «Siońnia pracuješ, a zaŭtra možaš usio stracić». Jon prapanavaŭ staršyni rajvykankama razam pajechać da kiraŭnika vobłaści na pryjom, ale nikudy toj nie pajechaŭ. Tak i zastaŭsia Andrej haspadarom pryvatnaj padsobnaj haspadarki.
Čynoŭnickija adpiski
Niejak žonka fiermiera ŭbačyła dakumientalny film pra sielskuju haspadarku. U im kazałasia, što ŭsia ziamla ŭ krainie apracoŭvajecca. Raskazała mužu. Aboje aburylisia. Tolki ŭ ich Karoŭčynie ziamli pustuje stolki, što chopić nie na adnu novuju haspadarku. Dzie-nidzie ziamla ŭžo biareźnikam zarasła. A na papiery, upeŭnienyja fiermiery, jana apracoŭvajecca.
Źviarnulisia da tahačasnaha staršyni Dziaržkantrolu Zianona Łomacia, pramaja linija ź jakim prachodziła ŭ Drybinie. Skazali, što miascovyja čynoŭniki nie sočać za ziamloj, adsutničaje štohadovaja invientaryzacyja, nie likvidavana cierazpałosica.
Łomać zahadaŭ źniać z pasady staršyniu sielsavieta. Ale Łomacia chutka samoha zamianili.A miascovyja čynoŭniki raźviazali «papiarovuju ciahaninu». Z Drybinskaha rajvykankama Hulašovym adkazali, što ź ziamloj pytańni vyrašany. Fiermier nie pavieryŭ i zapatrabavaŭ, kab pravierka pryjechała na miesca razabracca.
Z KDK pa Mahiloŭskaj vobłaści prysyłali kantralora. Ale jamu miascovyja čynoŭniki pakazali tolki tuju ziamlu, što vydavałasia ŭ karystańnie viaskoŭcam. Maŭlaŭ, u takich niesumlennych haspadaroŭ ziamlu nazad zabirajuć užo ŭ SVK.
«Pa małaznačnaści naniesienaj škody»
Z telefanavańnia da Łomacia ŭ Andreja pačalisia prablemy. Na pašu, dzie Hulašovy vypasvali svaju žyviołu razam ź viaskovaj, zabaranili haniać aviečak. Prapanavali paśvić ich za 1,5 km ad haspadarki. Na jaho prapanovu pašyryć płošču pašy za košt susiedniaj ziamli, što nie vykarystoŭvajecca, admovili. Nibyta zakon nie dazvalaje. «A voś dapuścić zarastańnie biareźnikam dazvalaje», — aburany haspadar.
Hulašovy pad sienažać damovilisia praź sielsaviet vykarystoŭvać nadzieł susiedki. U kastryčniku jaho ŭzarali — nibyta haspadynia piśmova admoviłasia ad ziamli. Sama babula kaža, što ničoha nie padpisvała, podpis na kopii dakumienta nie pryznała. Andrej napisaŭ zajavu ŭ abłasnuju prakuraturu, ale adkaz dasłali z rajvykankama: usio ŭ paradku, podpis — sapraŭdny.
Sprabavali Hulašova i sudzić. Kali budavaŭ chleŭ, zrub źbiraŭ pobač z dvarom. Čynoŭniki abvinavacili, što zachapiŭ dziaržaŭnuju ziamlu. Sudździa spravu zakryŭ — «pa małaznačnaści naniesienaj škody».
Nadzieja — na siabie
Siamja Hulašovych vyłučajecca siarod viaskoŭcaŭ pryjarytetami ŭ žyćci. Hałoŭnaje — praca, a zatym usio astatniaje. U Andreja i Łarysy troje dziaciej: Ramanu — 16 hadoŭ, Paŭłu — 13, Varvary — 7. Usie pracujuć na haspadarcy. «Pracavać treba z ranicy da viečara. Niama adpačynku, kab na Čornaje ci Biełaje mora źjeździć», — adznačaje haspadar.
Chacia syn Raman sioleta adpačyvaŭ u Italii.
Chłopca ździviła, što biełarusy ničoha nie pierajmajuć stanoŭčaha ŭ zamiežnikaŭ.U Italii na pryvatnaj haspadarcy na pieršym paviersie ludzi zajmajucca vytvorčaściu syru, naprykład, a na druhim paviersie žyvuć.
Andrej sioleta pabudavaŭ novy chleŭ. Piłaramu nabyŭ, kab draŭninu dla svaich patrebaŭ samomu apracoŭvać, — źbirajecca novuju chatu budavać. Na ŭsio heta siamja zarabiła sama — u banku kredytaŭ nie brali.
…A pra vialikuju fiermierskuju haspadarku Hulašovy bolš nie zadumvajucca. Pa słovach Andreja, pracavać na ziamli i zajmacca žyviołahadoŭlaj stanovicca ciažej, nasupierak zajavam na vysokich uzroŭniach ab padtrymcy pryvatnych haspadaroŭ. Nadzieja tolki na svaje ruki.
