Сядзібны дом Рэйтанаў у Грушаўцы да рэстаўрацыі. Фота: belkraj.by
Сёння на тэрыторыі былога маёнтка можна ўбачыць родавы дом канца XIX стагоддзя, гаспадарчыя пабудовы і тое, што ад іх засталося, мураванку канца XVII стагоддзя, у якой апошнія дні свайго жыцця пражыў Тадэвуш Рэйтан, алею, возера, брукаванку, рэшткі парку і агароджы. Таксама, недалёка ад самой сядзібы, на ўскраіне лесу, размяшчаецца гатычная капліца-пахавальня роду Рэйтанаў.
Усе фота: Smartpress
Сядзіба доўгі час знаходзілася ў занядбаным стане. Дзякуючы ініцыятыве даследчыка Зміцера Юркевіча і арт-суполкі імя Тадэвуша Рэйтана, а таксама газеты «Культура», у Грушаўцы і ў розных населеных пунктах Беларусі з 2013 па 2018 гады праводзіліся суботнікі, летнікі, пленэры, фестывалі і тэматычныя мерапрыемствы, прысвечаныя Рэйтанам і іх Грушаўскай сядзібе.
Валанцёры замацавалі ў розных месцах сядзібнага комплексу інфармацыйныя шчыты з гісторыяй маёнтка і роду Рэйтанаў.
З 2014 года да аднаўлення маёнтка пачала далучацца і дзяржава. Сталі праводзіцца маштабныя дзяржаўныя суботнікі. Сродкі з іх выкарысталі для падрыхтоўкі праекта аднаўлення сядзібы. Праз некаторы час у маёнтку з’явілася ахова.
Потым сумеснымі намаганнямі ўдалося атрымаць грант ад Еўрасаюза на рэстаўрацыю сядзібы. Агульная яго сума складае 1 327000 еўра. З іх 140000 унёс беларускі бок. Рэстаўрацыя пачалася ў 2020-м годзе.
За апошнія 3 гады ў Грушаўцы быў часткова адноўлены сядзібны дом. Працы яшчэ шмат, але ўжо цяпер бачны вынік.
У падвалах сядзібнага дома плануецца зрабіць музейныя экспазіцыі, мастацкую галерэю і філіял мастацкай школы г. Ляхавічы, навучэнцы якой будуць прыязджаць сюды на пленэры.
Астатнія будынкі комплексу пакуль застаюцца ў аўтэнтычным стане. Толькі «Мураванку» валанцёры арт-суполкі імя Тадэвуша Рэйтана часова накрылі шыферам.
Чытайце таксама:
