Усяго патроху1

Вёску ў Белавежскай пушчы наведаў вельмі рэдкі жук. Што за ён і чым адметны?

Рэдкія віды жывых істот часам можна сустрэць проста ў сябе на парозе. Так, супрацоўнік навуковага аддзела Нацыянальнага парку «Белавежская пушча» Уладзімір Каплінскі аднойчы раніцай знайшоў у сябе дома ў Камянюках Камянецкага раёна даволі буйнога масіўнага жука, які аказаўся экзэмплярам рэдкага жука-пустэльніка (Osmoderma barnabita), пішуць на сайце Белавежскай пушчы.

У самой Белавежскай пушчы хапае месцаў, у якіх гэты від можа жыць — гэта і высокаўзроставыя дубровы, і проста старыя дубы ды ліпы ў пушчанскіх вёсках. Ён тут сустракаецца нават у старых дуплістых пладовых дрэвах. Аднак самога жука можна ўбачыць нячаста, паколькі ён вядзе вельмі затоены лад жыцця, за што і атрымаў сваю назву.

Пустэльнік — адзін з найбольшых жукоў у Еўропе. Памеры дарослага жука перавышаюць 3 см, а лічынкі — больш за 7 см. у цэлым гэта досыць рэдкі ў Еўропе прадстаўнік сямейства пласцінчатавусых жукоў, да якіх таксама адносяцца і ўсім вядомыя хрушчы, бранзоўкі і гнаевікі.

Гэты від не толькі занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь, але таксама ахоўваецца ў многіх іншых краінах Еўропы. Жукі і лічынкі жывуць у дуплах буйных лісцевых дрэў. Іхняя рэдкасць звязаная з тым, што людзі часта высякаюць старыя дуплістыя дрэвы.

Акрамя таго, гэтыя жукі досыць марудлівыя і слаба перамяшчаюцца, не вельмі аддаляючыся ад родных дрэў, хоць часам і лётаюць цёплымі вечарамі. Толькі каля 15% жукоў пакідаюць бацькоўскае дрэва, на якім яны развіваліся.

Самцы вядуць больш утоены лад жыцця, таму на адкрытым паветры можна часцей сустрэць самак. У гэтых жукоў, у адрозненне ад многіх іншых насякомых, самкі шукаюць самцоў, а не наадварот.

Самцы вылучаюць моцна пахкі ферамон для прыцягнення самак. Адным людзям яго пах нагадвае сунічны ці абрыкосавы водар, іншым — пах скуры, а некаторыя наогул лічаць яго непрыемным. Але адно можна адзначыць дакладна: нават чалавек здольны яго ўлоўліваць на адлегласці да 30 метраў. А самкі пачуюць значна далей.

Па паху шукаць пустэльнікаў навучыліся і іх ворагі, напрыклад, шчаўкун іржава-чырвоны (Elater ferrugineus). Ягоныя лічынкі сілкуюцца лічынкамі пустэльнікаў. Лічынкі жывуць у трухлявых дрэвах. Яны сілкуюцца парахнёй і грыбніцамі, якія на ёй развіваюцца. Жывым дрэвам яны не шкодзяць. Пры гэтым, абмяжоўваючы развіццё грыбоў, яны, наадварот, запавольваюць рост дупла. Дарослыя асобіны практычна не харчуюцца.

Жукоў можна сустрэць на адкрытым паветры з мая па верасень, аднак часцей за ўсё ў сярэдзіне лета.

Лічынкі развіваюцца 3-4 гады, а дарослыя жукі жывуць значна менш: самцы — усяго 2-3 тыдні, самкі да 3 месяцаў. Іх асноўная функцыя — гэта размнажэнне і рассяленне, а ў лічынак — рост і набор пажыўных запасаў для дарослай стадыі.

Белавежская пушча — асноўны еўрапейскі рэзерват жывых арганізмаў, звязаных са старымі дрэвамі і мёртвай драўнінай. У ёй знайшлі прытулак дзясяткі відаў, якія сталі рэдкімі або зніклі ў раўніннай Еўропе.

Каментары1

  • Žvir
    30.06.2024
    Cikava. Liubliu takija artykuły. I jość ža vo liudzi, jakija zajmajucca kazurkami dy ich vyvučeņniem prafesyjna, dy pryśviačajuć hetaj spravie žyćcio. Pavažaju.

20 «аналітыкам Ціханоўскай» прысудзілі гіганцкія завочныя тэрміны. Больш за ўсіх — Дабравольскаму13

20 «аналітыкам Ціханоўскай» прысудзілі гіганцкія завочныя тэрміны. Больш за ўсіх — Дабравольскаму

Усе навіны →
Усе навіны

Пяскоў: Канцэнтрацыя УСУ на мяжы з Беларуссю — праблема не толькі Мінска, але і Масквы2

«Студэнтаў-платнікаў у дзяржаўных ВНУ стане больш». Чаму ў Беларусі закрылі адразу два прыватныя ўніверсітэты? 1

Літва пастрожвае правілы працаўладкавання іншаземцаў у краіне1

Чаму заходнія жанчыны адмаўляюцца ад мужчын26

20-гадовага палітвязня Мікіту Залатарова зноў будуць судзіць1

З 1 ліпеня бальнічныя будуць афармляць па-новаму

Пасля трох гадоў зняволення выйшаў на свабоду гродзенскі блогер Вадзім Vadimati Ермашук

Пад Слуцкам учора ў адным вадаёме патанулі два браты

У сувязі з пагрозамі беларускага генерала ўжыць ядзерную зброю Навумчык даў практычныя парады мінчукам4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

20 «аналітыкам Ціханоўскай» прысудзілі гіганцкія завочныя тэрміны. Больш за ўсіх — Дабравольскаму13

20 «аналітыкам Ціханоўскай» прысудзілі гіганцкія завочныя тэрміны. Больш за ўсіх — Дабравольскаму

Галоўнае
Усе навіны →