Каментары да артыкула

Археолагі сцвярджаюць, што старажытны горад на Менцы ўзнік у канцы X стагоддзя

  • Жвір
    11.10.2024
    А чаму не разглядаецца варыянт з існаваньнем адразу дзьвух паселішчаў адначасова, адно на Менцы, іншае ў месцы злучэньня Нямігі й Сьвіслачы, пад нейкай сваёй, невядомай цяпер назвай. Адно зь іх спыніла існаваньне, з прычыны нейкіх абставінаў, коштам чаго іншае атрымала імпульс для разьвіцьця, а назва перакачавала, бо мясцовасьць мела вядомасьць менавіта як Менск, па назве зьнікшага горада.
  • мікс
    11.10.2024
    Жвір , Яны ж сказалі, гарадскія ўмацаванні розных часоў, на Менцы яны больш старажытныя. Але ўсё роўна ў гістарыяграфіі прынята лічыць датай заснавання горада першае ўзгадванне у летапісах.
  • Жвір
    11.10.2024
    мікс, у цяперашнім Менску сур'ёзныя дасьледваньні не праводзіліся, перспектыўныя для дасьледваньняў месцы зьнішчаны будоўляй метрапалітэна ды перазабудовай Нямігі. Таму зусім ня выключана, і нават гарантавана, што паселішча ля Нямігі й Сьвіслачы існавала значна раней за афіцыйную цяпер дату, і адначасова з Менскам, што стаяў на рацэ Менцы...
  • .
    12.10.2024
    Даследаванні праводзіліся, у тым ліку перад пабудовай станцыі метро. Час існавання городу вызначаны, пра гэта шмат інфармацыі, пачытайце. Зараз выявілі, што Менск-на-Менке старэй, чым ведалі.

    Для мяне пытанне, на чым грунтуецца версія аб пераездзе, акрамя супадзення імя з гідронімам і нестыкоўцы ў летапісе. Ці часта такія пераезды выконваліся ў той час. Якія яшчэ прыклады. (Лепель? Мядзель?)
  • ніхт
    12.10.2024
    ., Перабраліся на Свіслач, бо знайшлі лепшы водны шлях да Кіева - Свіслач, потым прамая і шыроакая Беразіна і Днепр. А было Менка, потым па мелкай рацэ Пціч па закавулкам да Прыпяці і нарэшце Днепр. Гэта мая версія.
  • .
    12.10.2024
    Месца на Пцічы бліжэй да водараздзелу, магло вырасці з зімовага лагера на пуці волакаў. Пасля прыярытэты маглі змяніцца, так.

    Маё пытанне тут не чаму пераехалі, а як быць упэўненым, што такі пераезд быў, а не проста два гарады, якія маглі нейкі час нават існаваць паралельна.
  • ніхт
    12.10.2024
    ., На Менцы было буйное паселішча масштабу ўсёй Усходняй Еўропы. Які дурань будзе будаваць новыя гарадскія ўмацаванні, калі побач ёсць гатовыя і моцныя? Засяленне славянамі Беларусі рухалася с поўдня на поўнач і такім чынам яны ішлі па Пцічы наверх. Ну і прыйшлі да Менкі. А потым знайшлі Свіслач, якая цячэ на усход, але гэты зручнейшы шлях да Кіева, чым па Пцічы і Прыпяці. Вось і перабраліся, а назва горада засталася. А можа якія варожыя плямёны сядзелі на Пцічы і Прыпяці, таму бяспечней было праз Свіслач і Беразіну на Кіеў.
  • Жвір
    12.10.2024
    ніхт, калі тэрыторыя засялялася з Поўдня, дык ці не лягічна будзе лічыць, што гэта адбывалася па Дняпры, як па самым зручным шляху, а далей ішло рассяленьне па прытоках Дняпра. У такім выпадку месца злучэньня Нямігі й Сьвіслачы было б заселена, магчыма раней, чым бераг Менкі, дасягнуць якога было складаней. Таксама ня факт, што абсалютна ўсе паселішчы мелі абарончыя збудаваньні, і ня факт, што на нямізе іх не было. Я чытаў, што на месцы былой пл. 8 Марта былі знойдзены драўляныя фрагменты аснаваньня старажытнага вала. Але дасьледваньні былі павярхоўныя, належных археалягічных дасьледваньняў не было.
  • ніхт
    12.10.2024
    Жвір, Самы просты шлях - па прамой. Шлі на поўнач па ўсё тэрыторыі Беларусі, а Пціч тады была буйная рака. А хто ішоў па Дняпры, тыя пайшлі яшчэ вышэй. То бок спачатку была водная артэрыя Менка-Пціч-Прыпяць-Днепр, але потым з якісьці прычын змянілі на Свіслач-Беразіна-Днепр. Таму і горад перанеслі. Наогул, гэта выгаднае месца, можна двумя шляхамі на Поўдзень дабрацца. І я так мяркую выкарыстоўвалі абодва напрамкі, але апошні стаў прыарытэтным.
  • Жвір
    12.10.2024
    ніхт, чаму сьпярша была Менка-Пціч-Прыпяць-Дняпро, яна была не сьпярша, а ў той самы час, калі быў і шлях Сьвіслач-Беразіна-Дняпро, і гэты, другі шлях, быў прасьцей. Да таго ж, ужо ў 8-9 (а можа й раней) стагоддзях Дняпро выкарыстоўваўся ў якасьці хайвэя з варагаў у грэкі, і мясцовасьць злучаная з Дняпром наўпрост была больш прывабнай для пасяленьняў. У зьвязку з гэтым, улічыце яшчэ, што Сьвіслач дазваляла вандроўніку дасягнуць Віліі, што рабіла яе шашою "Балтыка - Дняпро", а пасяленьне на гэтым шляху - зусім лягічнай рэччу.

    То бок, няма ніякіх пераканаўчых доказаў, што на месцы цяперашняга Менску не існавала самастойнага пасяленьня, адначасова з Менскам на Менцы, якое апынулася больш прывабным і працягнула сваю гісторыю, прыняўшы назву знікнуўшага горада...
  • ніхт
    13.10.2024
    Жвір , Ня ведаю прыкладаў, каб побач з адным паселішчам будавалі новае, да якога гадзіна пехам. І не проста паселішча, а фактычна ўмацаваную крэпасць, на пабудову якого патрабаваліся немалыя рэсурсы. Ну няма такіх прыкладаў ў гісторыі, гэта пярэчыць ўсёй логіке і здароваму сэнсу. І археолагі гэта пацьвярджаюць. Чаму не плылі на Кіеў па Свіслачы-Беразіне больш за 100 гадоў? Тут застаецца толькі здагадвацца, прычын можа быць мноства. Калі шлях Пціч-Прыпяць працаваў спраўна десяцігоддзямі, то нічога маглі і не мяняць. Такія часы былі, старыны не рушцыь, спрэс кансерватары.
  • .
    13.10.2024
    (Адкажу адразу на некалькі паведамленняў, бо з учора нешта з мадэрацыяй, каментары не праходзяць).
    Версія пра гарады як пункты распаўсюджвання славян з поўдня: Полацк ужо існаваў, а гэта на поўнач і ў басейне Балтыцы. Беразіну і Свіслач "знайсці" з Дняпра (галоўнага маршрута) куды прасцей за Пціч. Пціч зусім не "па прамой" ад Кіева.
    Для мяне лагічней выглядае горадаўтварэнне не славянамі, а вікінгамі для падтрымкі гандлёва-захопніцкіх аперацый.
    Чаму толькі два варыянты абмяркоўваюцца? Пуцей-волакаў не два, а значна болей. Свіслач не дазваляла дасягнуць Віліі - Вілейска-Мінскую водную сістэму тады яшчэ не пабудавалі :) Або размова пра волак праз Вязынку? У любым выпадку, такіх варыянтаў дзясяткі.

    "ніхт", здаецца, не разумее пытанне. Версіі, чаму пераехалі, маюць права на існаванне, у тым ліку ягоныя. Пытанне, што дакладна даказвае менавіта пераезд, а не суіснаванне або іншыя варыянты. Розніца паміж гіпотэзай і тэорыяй у навуковым сэнсе.
  • Жвір
    13.10.2024
    ., Ніхто не дасьледваў і не цікавіўся такой магчымасьцю, такім варыянтам гістарычнай біяграфіі Менску. У гісторыкаў, крок у лева, крок у права, ад адзіна "правільнай" версіі, лічыўся суіцыдам, ды й цяпер лічыцца.
    Тым ня менш версія з дзьвума паселішчамі, адно на Менцы, іншае на Сьвіслачы/Нямізе, напрошваецца сама сабою, здаровай лёгікай. Упэўнены, што калі б зрабілі вугляродны аналіз узросту знойдзеных на месцы былой пл. 8 Марта драўляных пабудоўчых парэшткаў, дык іхны ўзрост быў бы старэйшы за аналягічныя знаходкі на Менцы.
    Што да магчымага выкарыстаньня шляху з Балтыкі ў Дняпро цераз Нёман-Вільлю-Сьвіслач-Бярэзіну, дык зусім малаймаверна, што такую магчымасьць пакінулі б па-за ўвагаю ў той час. Дзьвіна таксама не злучаецца з Дняпром, але гэты шлях працаваў. Прыміце да ўвагі, што раней Сьвіслач была больш паўнаводная, як і Няміга, была паўнавартаснай ракой. Месца іх злучэньня было надзвычай зручным для пасяленьня на шляху з Балтыкі да Дняпра й вядомае ўзвышша ніяк не магло застацца па-за ўвагаю.
    У адным з музэяў я бачыў мапу з пазначанымі рачным маршрутамі тых часоў, з рэгіёна Балтыйскага мора на Поўдзень і ў Зах. Еўропу, іх было шмат.

    Спадар Ніхт цьвердзіць, што ў той час не магло быць дзьвух паселішчаў-сатэлітаў, бо такіх прэцэдэнтаў не было выяўлена. Гэта не аргумент. У нашым выпадку такія пасяленьні існавалі, і супрацоўнічалі/дапаўнялі адно аднаго.

    Дарэчы, а што з курганам, што ў менскім раёне Паўднёвы Захад, і які мы некалі, у дзяцінстве, спрабавалі раскапаць, каб знайсьці ў ім схаваныя скарбы, а мент нас пагнаў зь яго, і рыдлёўку забраў ? Ён ці не прыкладна на паўдарозе паміж месцам злучэньня Нямігі й Сьвіслачы, і "Менскам на Менцы" ? Гэта ці не доказ, што 1)раён паміж Менкай і Сьвіслаччу меў не адно паселішча, і 2)выкарыстоўваўся для пасяленьняў стала, здаўна і спрадвеку, калі ўжо людзі нават курган там пакінулі... ???
    Чаму рэгіён меў такую прывабнасьць для людзей з "цёмных часоў" ? Магчыма таму, што гэта было месца перакрыжаваньня/сустрэчы дзьвух водных шляхоў засяленьня рэгіёну й гандлю (Дняпро-Пряпяць-Пціч-Менка / Дняпро-Бярэзіна-Сьвіслач (з далейшым выхадам да Балтыйскага мора)???
  • .
    14.10.2024
    Воднасць рэк была большая не толькі там, а паўсюдна. Па працаёмістасці цягнуць ўверх на Менскае ўзвышша, а пасля ўніз - залішняя праца. А калі яго абысці... напрыклад, пад Лагойскам з Гайны ў Ілію будзе 2-3 км па багне (зараз меліяратыўныя каналы амаль змыкаюцца). А месцы, дзе пасля рабілі Бярэзінскі, Агінскі каналы... На ўзвышшы ад вытоку той жа Пцічы да вытоку Іслачы метраў трыста.
    Курганаў у Беларусі вельмі шмат. Ёсць, напрыклад шмат каля возера з характэрнай назвай Перавалачнае ў Аршанскім раёне, таксама на пуці волаку з Дняпра ў Дзвіну. І г.д.

    І ўвогуле, вы абодва так разважаеце, нібыта людзі тады ведалі геаграфію ўсёй краіны, маглі доўга выбіраць паміж варыянтамі, рабілі стратэгічныя рашэнні. Населенасць тэрыторыі была невялікай, вывучэннасць таксама. Рашэнні зусім неабавязкова прымаліся цалкам рацыянальна. У гісторыі шмат чаго адбываецца таму, што "проста так склалася".
  • Жвір
    14.10.2024
    ., Абставіны, канечне ж, маюць уплыў на рашэньні, але тое, што склалася "проста так", звычайна нядоўгатрывалае й саступае месца таму, што мае пад сабою іншую базу, чым "проста так". Хаця гэта й не адмаўляе, што пэўны час абедзьве з'явы могуць існаваць адначасова, побач...

    Што да геаграфіі, дык глыбокіх ведаў, цалкам верагодна, і не было, але шлях з Варагаў у Грэкі ў той час ужо быў добра вядомы, і ўздоўж яго сяліліся людзі, узьнікалі кантакты ўнутры рэгіёну, і рэкі адыгрывалі важную ролю ў рэгіянальным асваеньні, а вядомы яны (рэкі) былі ад часоў дааседлага існаваньня чалавека там, за што й сьведчаць курганы.

    Акром таго, з часам, абапал вядомых водных шляхоў маглі ўтварацца пасяленьні нават з мэтай толькі абароны гэтых шляхоў...

    Цьвердзіць, што сучасны Менск адбыўся ў выніку "пераносу" горада з берага Менкі на новае і пустое месца, гэта значыць дэманстраваць дужа прымітыўны падыход да гісторыі Краю. Ну, і яшчэ нежаданьне думаць, ведаць і шукаць.
  • 1000годзьдзе Фрунзэнскага Райвыканкаму
    11.10.2024
    Пабудума на месцы знаходкі музэй Фрунзэнску, большы ад бібліяэкі з цэладабовай пашпартысткай
  • Вось каб я быў прэм ер
    11.10.2024
    Даручыў ба гісторыкам разабрацца, што Менск стаіць на месцы етаражытнае Альба Лёнкі, а ваўчыца братоў-блізьнятаў са Сьвіслачы выцягла.
    А гэты анттынацыянальны прэм ер толькі дзясяты век.
  • Вось каб я быў прэм ер
    11.10.2024
    [Рэд. выдалена]
  • Сигизмунд
    11.10.2024
    "это типичные древо-земляные укрепления древнерусского города"
    И после этого кто-то будет оспаривать что белОрусы- русские со знаком качества?! Я понимаю что Андрей Войтехович желает продолжения исследований,НО надо указывать что такое Русь в те времена иначе...имеем что имеем
  • жэўжык
    12.10.2024
    Сигизмунд , дык а як іх называць? Умацаваннямі славянскага гораду?
  • экскурс
    12.10.2024
    Сигизмунд , Ну так а что поделать, если Древняя Русь, это совсем не Россия? А Средневековая Литва, это вовсе не современная Летува. В этом же ряду современная Македония, это вовсе не греческая Македония времён Александра Македонского. А в Румынии живут вовсе не римляне, а византийцы называли себя ромеями, хотя были греками.