«Хутка ўсё з'ядуць». Рыбаловы скардзяцца, што ад гэтай птушкі няма паратунку
Вялікі баклан — від, які яшчэ нядаўна быў рэдкасцю, — за некалькі дзесяцігоддзяў стаў сапраўднай праблемай для прыроды і эканомікі Беларусі. Лятаючыя «браканьеры» — так празвалі іх рыбаловы.
Пацяпленне клімату паступова ўплывае на флору і фаўну Беларусі. З аднаго боку, дачнікі радуюцца таму, што вінаград і кавуны ўжо можна вырошчваць на поўнач ад Мінска, з другога боку, рыбакі б’юць трывогу — рэкі і азёры засяляюць інвазіўныя віды рыбы. Адзін з іх, амерыканскі сомік (Ameiurus nebulosus), стаў сапраўдным няшчасцем для ракі Мухавец і многіх азёр Брэсцкай вобласці.
Рыбаловы іранізуюць, што з сомікам паспяхова справяцца бакланы — лятаючыя «браканьеры», — якіх у апошнія дзесяцігоддзі істотна пабольшала на тэрыторыі Беларусі. У сацсетках паведамляюць, што бакланы сустракаюцца на Прыпяці, Сажы, Браслаўскіх азёрах. Дзяржаўныя СМІ згадваюць пра іх прысутнасць на возеры Белым у Гродзенскім раёне і на Нёмане.
Чым небяспечная гэтая птушка?
Як адзначаюць вучоныя Навукова-практычнага цэнтра па біярэсурсах НАН Беларусі, вялікі баклан (Phalacrocorax carbo) быў вядомы на тэрыторыі краіны як рэдкі залётны від аж да пачатку 1980-х гадоў. Пазней птушку можна было рэгулярна назіраць пераважна на поўдні краіны.
Паводле ацэнак спецыялістаў, эканамічны ўрон, які наносіцца бакланам рыбнай гаспадарцы, можа складаць на рыбаводных сажалках і штучна зарыбленых вадаёмах 20—50% аб’ёмаў прадукцыі, а ў некаторых выпадках, асабліва для карпавых гаспадарак, даходзіць да поўных страт рыбнага статка на асобных сажалках. Адна птушка за суткі можа з'есці 3-5 кілаграмаў рыбы.
Небяспечны баклан і для навакольнага асяроддзя
Па-першае, калоніі бакланаў могуць цалкам знішчаць мясцовыя арнітакомплексы, выцясняючы іншых птушак, што гняздуюцца побач. Іх масавая прысутнасць стварае праблемы нават для такіх жывучых відаў, такіх як шэрая чапля ці чайка.
Па-другое, гуана (птушыны памёт), які ў вялікай колькасці назапашваецца пад калоніямі бакланаў, радыкальна змяняе хімічны склад глебы. Гэта вядзе да гібелі дрэў і ўсяго расліннага покрыву. У выніку нават адносна стабільныя ландшафты — астраўкі на азёрах ці нізінныя балоты — ператвараюцца ў «мёртвыя зоны».
У рыбгасах Беларусі з вялікім бакланам змагаюцца адстрэлам, разбурэннем гнёздаў, высяканнем дрэў, гукавым і візуальным адпужваннем. Птушак палохаюць газавымі гарматамі, пудзіламі і бліскучымі прадметамі, нацягваюць над вадаёмамі леску і сеткі. Тым часам рыбакі працягваюць скардзіцца на «лятаючых браканьераў».
Каментары
Pamiataju, niekali bylo, pryliacieū adzin baklan da nas. Nie taki, nie "suchaputny", sapraūdny, marski baklan pryliacieū. A na palubie ryby bylo niazmieranna, toļki tral vybrali, i jon da jaje padsieū dy pačaū chapac` dy hlytac`, chapac` dy hlytac`...
Nahlytaūsia tak, što ūzliaciec` užo nia moh, alie ūsio jašče chapaū tuju rybu. Kruhly zrabiūsia, zob pa palubie ciahaū, bo padniac` šyju ūžo nia moh...
Tak i siadzieū za tralavaj liabiodkaj paūtydnia, pieratraūlivaū... Zasraū usio, i tady ūžo paliacieū...