«Čamu biełarusy pavinny ciaśnicca?» Fiestyval PRADMOVA paklikaŭ vystupić rasijskaha kinakrytyka — i sutyknuŭsia z krytykaj
Arhanizatary sioletniaha fiestyvalu intelektualnaj knihi sutyknulisia z chvalaj abureńnia. Heta było źviazana z udziełam huru rasijskaj kinakrytyki Antona Dolina. Što adbyvajecca?
27.05.2022 / 16:05
Pieršaja i hałoŭnaja pretenzija da arhanizataraŭ tyčyłasia piersony Antona Dolina (jaho zaprasili vystupić na mierapryjemstvach u Vilni): maŭlaŭ, jaho kraina viadzie zachopnickuju kałanijalnuju vajnu suprać Ukrainy, a «biełaruskija intelektuały» ładziać ceły tvorčy viečar ź im.
Emihracyju Dolina paraŭnoŭvali z učynkam Maryny Aŭsianikavaj u efiry telebačańnia, jaki adnym macham nie moža pierakryć minułaje i pracu na dziaržprapahandu.
U abaronu hučali arhumienty nakont taho, što Dolin asudziŭ vajnu i źjechaŭ z Rasii, atrymaŭšy ŭ padarunak litaru Z na dźviery svajoj kvatery, a ŭ 2020 hodzie padtrymaŭ biełaruski pratest, pryśviaciŭšy ceły numar časopisa «Mastactva kino» padziejam u Biełarusi i našym tvorcam (Dolin tady zajmaŭ pasadu hałoŭnaha redaktara).
Ludziam było niezrazumieła, čamu zamiest Dolina nielha paklikać kahości z ukraincaŭ, jakija majuć pramoje dačynieńnie da litaratury, kab padtrymać ich u składany vajenny čas. Ci biełarusaŭ. Naprykład, u anansavanaj prahramie nie akazałasia piśmieńnikaŭ Taćciany Zamiroŭskaj i Viktara Marcinoviča.
Pierakładčyca Hanna Jankuta adznačaje, što ruskaj movy ŭ biełaruskaj kultury i tak zašmat i z hetaj nahody ŭ Fejsbuku zadajecca takim pytańniem:
«Biełarusy na biełaruskim fiestyvali nie musiać ciaśnicca, kab dać prastoru dla vykazvańnia rasijanam, jakimi b dobrymi jany ni byli. My nie možam sabie dazvolić pierajmacca nakont kultury admieny i kłapacicca pra rasijan, u nas chapaje inšych, našmat bolš pilnych dla nas prablem. Rasijskaja kultura — heta ŭvohule nie naša prablema, jana nas nie tyčycca.
I kali my navat u svaich mižsabojčykach nie budziem davać maksimalna miesca biełarusam i biełaruskaj movie (a taksama ŭkraincam i ŭkrainskaj movie, bo ŭ tym kašmary, u jakim apynułasia Ukraina, ja nie ŭjaŭlaju, jak možna nie padtrymlivać ukraincaŭ usimi mahčymymi sposabami, navat kali ty maleńkaja i ni razu nie resursnaja supolnaść), dyk jak my ŭvohule płanujem vypłyści?»
Chvala abureńnia stała nastolki hučnaj, što kamanda ŭziała tajm-aŭt u kamunikacyi, kab vyrašyć, što z hetym rabić.
Ad kamientaryjaŭ pa temie sami arhanizatary niekalki dzion admaŭlalisia, paabiacaŭšy padzialicca kančatkovaj aficyjnaj, uzvažanaj i kalektyŭnaj pazicyjaj nakont prahramy 27 maja (pry hetym na momant paŭzy ŭ kamunikacyi poŭnaja prahrama festu pierastała być dastupnaj na aficyjnym sajcie). Hetaja pazicyja musić stać adkazam na krytyku hramadskaści.
Sam Anton Dolin u karotkim kamientaryi «Našaj Nivie» adznačyŭ, što jaho papiaredzili pra niehatyŭ, jaki ŭźnik:
«Ja adkazaŭ, što mnie ŭsio roŭna. Ni ŭ jakoj inšaj formie [niehatyvu] nie dalatała. My damovilisia pakul [z arhanizatarami] prosta, što ja pryjedu. Temu svajho vystupu jašče nie viedaju, ščyra kažučy».
Kinakrytyk Anton Dolin. Fota: RFE/RF
Na momant siaredziny dnia 27 maja aficyjnych kamientaryjaŭ ad arhanizataraŭ tak i nie źjaviłasia. Jak tolki my ich atrymajem, adrazu apublikujem.
Fiestyval intelektualnaj knihi PRADMOVA startuje 4 červienia. U hetym hodzie jon musić prajści adrazu ŭ niekalkich haradach — Tbilisi, Krakavie, Varšavie, Vilni, a taksama anłajn.