Za amierykanskuju futbalistku hatova było prahałasavać bolš ludziej, čym za Trampa. Piać pryčyn surjozna stavicca da žanočaha futboła
Bolš za paŭmiljona fanataŭ, najlepšyja stadyjony i miljony jeŭra pryzavych: u Brytanii raspačaŭsia žanočy čempijanat Jeŭropy pa futbole. Toje, jak prachodzić turnir, śviedčyć, što ŭ śviecie ŭžo mała chto asprečvaje surjoznaść padychodu da žanočaha futboła. Sabrali piać śviedčańniaŭ taho, čamu jaho nie varta niedaaceńvać i vam.
08.07.2022 / 09:56
Futbalistka zbornaj Arhienciny Vanina Karea. Fota: AR
U žanočy futboł inviestujuć hihanckija hrošy
U 2019 hodzie prezident FIFA Džani Infancina paabiacaŭ na praciahu nastupnych čatyroch hadoŭ inviestyravać u žanočy futboł miljard dalaraŭ. U dadatak da hetaha, FIFA vydzialiła jašče paŭmiljarda dalaraŭ na prajekty raźvićcia žanočaha futboła ŭ pieryjad z 2019 pa 2022 hoda.
Dziakujučy ŭ tym liku i vialikim hrašovym ulivańniam, pra žanočy futboł kažuć usio čaściej i hramčej. «Za apošnija 10 hadoŭ zdaryŭsia sapraŭdny praryŭ, jakaść žanočaha futboła raście, dziakujučy surjoznym inviestycyjam na nizavym uzroŭni. My narešcie atrymali «bačnaść» na suśvietnaj arenie, dziakujučy takim rolevym madelam, jak futbalistki Miehan Rapina, Ada Chiehierbierh, Lusi Bronz i Sem Kier», — tłumačyć Rebieka Śmit, byłaja novaziełandskaja futbalistka, jakaja zmahajecca za padtrymku žanočaha futboła ŭ śviecie.
Žanočy futboł nie «nudny i drenny», jamu prosta nie chapała finansavańnia
Papularnaja pryčyna, čamu na žanočy futboł časam hladziać pahardliva — toje, što jon nibyta nie taki vidoviščny, jak mužčynski. U niekatorych vypadkach možna navat pačuć vykazvańni, što žančyny fizična mienš zdolnyja hulać u futboł, jany nie ŭmiejuć dumać taktyčna abo kreatyvić na futbolnym poli.
Ale ž, pa-pieršaje, usie hetyja stereatypy — tolki adbitak histaryčnaha mierkavańnia, što žančynam nibyta niama čaho rabić u sporcie. I pa-druhoje, žanočy futboł dziesiacihodździami atrymlivaŭ našmat mienšaje finansavańnie, čym mužčynski. Zaraz situacyja źmianiajecca, i tamu žanočy futboł raście na vačach.
Zarobki futbalistak rastuć, niahledziačy na vialikuju dyskryminacyju
Patrochu vypraŭlajecca situacyja z kaśmičnaj roźnicaj pamiž zarobkami futbalistaŭ i futbalistak, i heta — dokaz, što i apošnich pačynajuć pa-sapraŭdnamu canić.
Žanočym i mužčynskim zbornym užo płaciać adnolkavyja zarobki ŭ Anhlii, Brazilii, Aŭstralii, Narviehii, Novaj Ziełandyi i Irłandyi. Tendencyju padtrymlivajuć i mužčyny-futbalisty. Irłandski abaronca Šejmus Koŭłmen vykazaŭsia pra heta jak pra pravilny krok: «My jak hulcy rady zrabić usio mahčymaje, kab zabiaśpiečyć roŭnaje i spraviadlivaje staŭleńnie da našych futbalistak na mižnarodnym uzroŭni, i nastrojenyja dabicca hetaj mety razam».
Jašče adna ličba: na ciapierašnim čempijanacie Jeŭropy pamier pryzavoha fondu składaje 16 miljonaŭ jeŭra — u dva razy bolš, čym na minułym jeŭrapiejskim pieršynstvie.
Prync Uiljam hutaryć z trenierkami anhlijskaj žanočaj zbornaj pa futbole. Fota: AR
Ale ž da poŭnaha raŭnapraŭja daloka, i voś dokaz. Samaj vysokaapłočvalnaj futbalistkaj zaraz ličać amierykanku Karli Łojd, hadavy zarobak jakoj składaje kala 518 tysiač dalaraŭ. Paraŭnajcie heta z Kryšcijanu Ranałdu, jaki ŭ 2021 hodzie tolki za hulniu ŭ kłubie atrymlivaŭ 70 miljonaŭ dalaraŭ.
Futbalistki vykazvajucca pa hramadzski važnych pytańniach. I ich čujuć!
Vydatny prykład — Miehan Rapina, kapitan amierykanskaj žanočaj nacyjanałki pa futbole. Žančyna maje załaty miedal łondanskaj alimpijady — 2012, zołata žanočych čempijanataŭ śvietu 2015 i 2019 hadoŭ, bronzu Alimpijady — 2020, žanočy «Załaty miač» (uznaharoda lepšaj futbalistcy ad časopisa France Football) dy tytuł lepšaj futbalistki śvietu pa viersii FIFA. Ale ž chutka Miehan dadaść da svaich uznaharod jašče i Prezidencki miedal svabody — adnu z najvyšejšych uznaharod ZŠA, jakija tolki moža atrymać hramadzianskaja asoba.
Adkul takaja pašana? Rapina vykarystoŭvaje svaju viadomaść, kab šmat kazać pra važnyja temy. Jana adkrytaja leśbijanka i zmahajecca za pravy ŁHBT, padtrymlivaje idei hiendarnaha raŭnapraŭja, u tym liku ŭ futbole, i raspaviadaje pra rasizm u spartovaj industryi. Rapina — adna z tych amierykanskich futbalistak, jakija damahlisia ad Fiederacyi futboła krainy vypłaty im adnolkavych zarobkaŭ z mužčynami-futbalistami.
Časam takaja aktyŭnaść pryvodzić da paradaksalnych vynikaŭ: naprykład, praviedzienaja ŭ 2019 hodzie apytanka pakazała, što na toj momant na prezidenckich vybarach-2020 za Trampa byli hatovyja prahałasavać 41% amierykancaŭ, a za Rapina — kali b jana bałatavałasia — 42%.
Vypadak Rapina nie ŭnikalny. Naprykład, u ispanskim «Espańjole» hulaje rasijskaja futbalistka Nadzieja Karpava, jakaja ŭdzielničała ŭ mitynhach apazicyi, a zaraz publikuje ŭ svaim instahramie, dzie ŭ jaje 144 tysiačy padpisčykaŭ, antyvajennyja pasty.
Žanočyja matčy źbirajuć raniej niebyvałuju aŭdytoryju
Kali ŭ 1995 hodzie ŭ Šviecyi prachodziŭ žanočy čempijanat śvietu pa futbole, na hulni prychodziła ŭ siarednim pa 4 tysiačy čałaviek. Toj čas daŭno prajšoŭ: ciapier finały žanočaha Kubka Anhlii źbirajuć pa 40-50 tysiač fanataŭ, a ŭ 2019 hodzie na matč pamiž madrydskim «Atletyka» i «Barsiełonaj» pryjšło ažno 60 tysiač čałaviek.
I heta nie ŭsio: 6 lipienia na adkryćcio čempijanata Jeŭropy — 2022 pryjšło amal 69 tysiač čałaviek, a ŭ 2012 hodzie na finale žanočaha futbolnaha turnira łondanskaj alimpijady prysutničali ažno 80 tysiač fanataŭ.
A što ŭ Biełarusi?
Ajčynny žanočy futboł bolš traplaje ŭ naviny nie praz turnirnyja pośpiechi, a praz skandalnyja i prosta niečakanyja vypadki. Zhadajem raptoŭnuju śmierć u mai 22-hadovaj futbalistki Karaliny Ramančuk, aficyjnaja pryčyna — insult. Abo z zusim niadaŭniaha: u červieni futbalistka brestskaha «Dynama» Viktoryja Sidarčuk, jakaja ŭ svoj čas padtrymała palitźniavolenaha Ramana Pratasieviča, vystupiła na dziaržtelebačańni z raskazami pra nibyta nietavaryskich i samaŭpeŭnienych palakaŭ, ź jakimi jana paznajomiłasia padčas svajoj hulni ŭ hetaj krainie.
Što da ŭzroŭniu, to ŭ rejtynhu FIFA biełaruskaja zbornaja znachodzicca na 53 miescy. Kamanda nikoli nie vystupała na Alimpijskich hulniach, čempijanatach Jeŭropy ci śvietu.