Sport

«Tut siaredni futbalist atrymlivaje nie bolš za nastaŭnika». Hety hałkipier vystupaŭ za Biełaruś na Alimpijadzie, a ciapier fiejeryć u Šviecyi i viadzie ŭroki ŭ škole

Biełaruski futbalist Filip Vajciachovič, udzielnik Alimpijady-2012, užo dziesiać hadoŭ žyvie ŭ Šviecyi. Tam hałkipier zdoleŭ dabicca pośpiechu i ciapier hulaje ŭ šviedskaj vyšejšaj lizie, dzie pakazvaje niebłahija vyniki. Jon adyhraŭ usie dzieviać hulniaŭ ciapierašniaha čempijanatu ŭ asnovie (try ź ich — na nul), i ciapier kamanda biełarusa — «Viernamu» — trymajecca na 8-m miescy ŭ čempijanacie, nie majučy vialikaha finansavańnia i padtrymki.

Usie fota: archiŭ Filipa Vajciachoviča

U volny čas Vajciachovič vykładaje dzieciam u škole dakładnyja navuki, ale i pra Radzimu nie zabyvaje: vykazvaje salidarnaść z achviarami represij i słovam, i spravaj.

Pahutaryli ź Filipam pra jaho niezvyčajny šlach (mužčyna navat papracavaŭ dydžejem), roźnicu ŭ šviedskim i biełaruskim mientalitetach i padziei na Radzimie.

«Šviecyja i pasłuchmianaść — heta roznyja rečy»

«Naša Niva»: Čym ciapier žyviacie?

Filip Vajciachovič: Akramia futboła, jašče padpracoŭvaju ŭ škole. Abo pracuju jak nastaŭnik, abo zajmajusia z vučniami, jakim patrebnaja dapamoha. Kali my hulali ŭ nižejšaj lizie, ja paŭnavartasna pracavaŭ nastaŭnikam, a ciapier zajmajusia hetym mienš, bo maju mienš času.

«NN»: Vykładajecie fizkulturu?

FV: Nie, bijałohiju, chimiju, fiziku i matematyku. Pieršyja try — adzin pradmiet u šviedskich škołach, pryrodaznaŭčyja navuki.

«NN»: Jak futbalist apynuŭsia ŭ hetaj śfiery?

FV: U škole ja vučyŭsia nie nadta dobra, ale zaŭsiody cikaviŭsia navukaj. Kali źjechaŭ u Šviecyju, pačaŭ pryśviačać hetamu bolš času, asabliva bijałohii. Pačynaŭ z vyvučeńnia pravilnaha charčavańnia, zajmaŭsia hetym usio bolš i bolš. Potym staŭ padpracoŭvać u škole, bo ŭ nižejšych lihach było składana žyć na adzin zarobak spartsmiena.

I potym u škole, dzie ja pracavaŭ užo paru hadoŭ, uźnikła nieabchodnaść u novym nastaŭniku. Jany nijak nie mahli znajści čałavieka, a mianie tam užo viedali, ja prysutničaŭ na zaniatkach i viedaŭ, jak tam usio ŭładkavana. Tak što mnie prapanavali krychu padpracavać — i voś ja ŭžo treci hod «padpracoŭvaju».

«NN»: Vam nie treba dla hetaha nijakaj piedahahičnaj adukacyi?

FV: Kaniečnie, treba, ja ciapier hetym zajmajusia. Chacia možna i biez adukacyi, jak ja i pracuju ciapier, ale ŭ mianie ŭ kantrakcie paznačana, što ja zamianiaju pastajannaha nastaŭnika. Heta tolki farmuloŭka, bo ja pracuju jak zvyčajny nastaŭnik, ale mnie nie mohuć dać poŭnuju staŭku.

«NN»: Dobra ładzicie ź dziećmi?

FV: Tak, ja ž i dziciačym trenieram raniej pracavaŭ. Žyvu ŭ Šviecyi ŭžo dziesiać hadoŭ, tamu šmat dzie paśpieŭ papracavać. Dzieci — jany paŭsiul adnolkavyja.

«NN»: Jak jany sami ŭsprymajuć vykładčyka ź Biełarusi?

FV: Jany, mnie zdajecca, asabliva pra heta nie dumajuć, moža, heta mianie bolš chvalujuć pytańni nacyjanalnaści. Dzieciam, napeŭna, ŭsio roŭna, adkul ty, kali ty nastaŭnik, jany buduć ciabie pavažać.

«NN»: Słuchajucca vas?

FV: Šviecyja i pasłuchmianaść — heta roznyja rečy, chutčej, jany demanstrujuć pavahu i pryniaćcie.

Ale vielmi niazvykła čuć pra pasłuchmianaść u dačynieńni da šviedskich dziaciej. Heta ŭ Biełarusi nastaŭnika ličać niečym niedasiahalnym, kimści, chto staić vyšej za ciabie, tut ža da ludziej staviacca bolš adkryta.

«NN»: Nakolki viedaju, u šviedskich spartovych škołach jašče i nie padtrymlivajecca ideja čakać ad dziciaci spartovych vynikaŭ. Sutykalisia z takim?

FV: Tak, a navošta patrebny vynik? Heta ž dzicia, jamu treba palapšać svaje jakaści, raźvivacca.

Dziela čaho patrabavać ad dziciaci vynik, kab stać takim, jak ja? Ad nas patrabavali vyniki ŭ dziciačym futbole, i ciapier ja vielmi adroźnivajusia ad šviedskich spartsmienaŭ pa mientalitecie. Navošta stavić siabie ŭ ramki? Niachaj dzieci atrymlivajuć zadavalnieńnie, pakul jany jašče dzieci, i trenirujucca.

Sotni šviedskich futbalistaŭ ciapier hulajuć u jeŭrapiejskich kłubach, u dobrych čempijanatach i kamandach. A ŭ krainach SND ad dziaciej patrabujuć vyniki, i kolki biełarusaŭ ci ruskich hrajuć u Jeŭropie? Našmat mienš.

«NN»: Toje, što našy futbalisty nie hrajuć u Jeŭropie, pytańnie nie tolki mientalitetu, ale i jakaści padrychtoŭki, chiba nie?

FV: Tak. Chacia, liču, u Biełarusi ciapier nie samaja drennaja infrastruktura dla raźvićcia ŭ futbole, u moj čas takoha nie było. Tak što dla padrychtoŭki jość mahčymaści, i ja b, napeŭna, bolš źviazaŭ adsutnaść pośpiechu našych hulcoŭ ź ich mientalitetam i z patrabavańniami da čałavieka, z pastajannymi «treba» i «davaj».

My ź dziacinstva niejkija zacisnutyja, i ja takim i zastaŭsia, a tut ludzi staviacca da futboła zusim pa-inšamu.

Jany ŭsprymajuć futboł jak hulniu, krynicu zadavalnieńnia, a dla nas futboł — heta praca, nam treba zmahacca. Z hetaj ža sieryi i sustreča z Łukašenkam pierad adpraŭkaj na Alimpijadu — maŭlaŭ, napierad, treba pamirać za Radzimu! A navošta pamirać, kali treba prosta hulać?

«NN»: Trochi dziŭna čuć pra zacisnutaść ad čałavieka, jaki pracuje dydžejem.

FV: Ja byŭ dydžejem, ale ž praz svaju zaniataść užo paru hadoŭ hetym nie zajmajusia, i hod užo nie pišu muzyku. Ale i maja cikaŭnaść da pracy dydžejem, i pieršyja sproby ŭ hetym kirunku — usio heta zdaryłasia, užo kali ja pierabraŭsia ŭ Šviecyju. Što da setaŭ, to ich ja ŭ asnoŭnym hraŭ u Biełarusi, bo tam było bolš znajomych, praź jakich možna było damovicca pra mahčymaść vystupić.

«NN»: Dla vas heta zaŭsiody było chobi?

FV: Tak. Niedzie ŭ 2017—2018 hodzie pačaŭ pisać ułasnuju muzyku, i tady paŭstała pytańnie: abo ja budu hetym zajmacca ŭvieś pracoŭny dzień i raźvivacca, abo heta i dalej budzie majo chobi. Druhi varyjant byŭ užo nie nadta cikavym, tamu vyrašyŭ pakul što pastavić muzyku na paŭzu.

Nie moh stracić pracu ŭ škole, bo jana mnie prynosiła dadatkovy prybytak, muzyka ž na toj čas ničoha mnie nie prynosiła.

Kab pačać na joj zarablać, treba było b zasieści ŭ studyi na paŭhoda-hod, i toje nie fakt, što ŭ ciabie niešta atrymałasia b.

Zasieści ŭ studyi na hod biez hrošaj,kali tabie 30—31 hod, — heta ŭžo nie nadta prosta.

Adna sprava, kali ty školnik ci student i tabie dapamahajuć baćki. Ale ŭ mianie jość žonka, nam treba za niešta žyć i niejak apłačvać kvateru, i hrošy prosta tak nie prychodziać.

«Ludziej represujuć ni za što, ale heta robicca častkaj tvajho štodzionnaha žyćcia»

«NN»: Daŭno byli ŭ Biełarusi apošni raz?

FV: U 2019 hodzie, pierad usim žacham, što zdaryŭsia ŭ 2020-m. Paśla pačatku pratestaŭ ja nie ryzykavaŭ jechać u Biełaruś.

«NN»: Situacyja ŭ Biełarusi vas adpuskaje?

FV: Časam — tak, a časam adčuvaju rasčaravańnie i hnieŭ. Viadoma, što ničoha pazityŭnaha nie adčuvaju.

«NN»: Vy ž pačali vykazvacca suprać hvałtu praktyčna ź pieršych dzion pratestu, navat zapisali z adnakłubnikami rolik u padtrymku biełarusaŭ.

FV: Tak, paprasiŭ ich paprysutničać. Spytaŭ, ci žadajuć jany padtrymać biełarusaŭ, i ŭsie lohka pahadzilisia, paśla hulni my i zapisali toje videa. Ničoha niezvyčajnaha, prosta chaciełasia zrabić niešta dla ludziej i vykazać svajo mierkavańnie nakont situacyi ŭ Biełarusi.

«NN»: Vy i ciapier sprabujecie niejak dapamahać Biełarusi, naprykład, dapamahli apłacić reabilitacyju byłomu palitviaźniu i futbalistu Raścisłavu Šavielu. Čym vas zakranuła hetaja historyja?

FV: Kali jość mahčymaść — treba sprabavać dapamahčy, tym bolš, kali tabie ciapier našmat praściej, čym jamu. Kali čałavieku ad hetaha choć trochi stanie lahčej — cudoŭna. Nie mahu skazać, što rablu niešta niezvyčajnaje, jość šmat ludziej, jakija prynosiać bolš karyści. Ale, kali razumieju, što mahu niečym dapamahčy, starajusia heta zrabić, chacia ŭsio achapić niemahčyma.

«NN»: A stomlenaści ŭ vas niama?

FV: Jość, ale heta narmalna, čałaviek adaptujecca da ŭsiaho. Maju niekalki znajomych, jakija ciapier u Charkavie, u ich vajna i bambiožki, ale ź ciaham času jany pryvykli i da hetaha. Tak i tut: ludziej represujuć ni za što, ale heta robicca častkaj tvajho zvyčajnaha žyćcia. Heta sumna, ale, napeŭna, z hetym ničoha nielha zrabić.

«NN»: Vy niekali kazali pra toje, što pajšli b hulać u biełaruskuju zbornuju, kali b byli ŭpeŭnienyja, što zdolejecie potym biaśpiečna vyjechać ź Biełarusi. Vaša mierkavańnie zastajecca tym ža?

FV: Kali hladzieć pa technicy, ja pakul nie nadta šmat hulaŭ na najvyšejšym uzroŭni, u biełaruskaj zbornaj jość bolš vopytnyja hałkipiery i naŭrad ci ja zdoleŭ by niečym im dapamahčy. Ale ž jość i maralny bok. Jość adčuvańnie, što nie žadaju hulać za krainu, ź jakoj laciać rakiety i dzie sadžajuć na roŭnym miescy svaich hramadzian.

«NN»: A kali b vas paklikali hulać u biełaruski kłub, taksama b nie pajšli?

FV: Kaniečnie, chočacca, ale nijakija hrošy i nijaki kłub hetaha nie vartyja. Spadziajusia, što pakul u Biełarusi takoje adbyvajecca, ja tudy nie viarnusia.

«NN»: U biełaruskim futbole ažno try lihi ludziej, jakim nie pieraškadžaje toje, što vy nazvali.

FV: U ich inšyja žyćciovyja situacyi. Kali b ja ŭsio žyćcio pražyŭ u Biełarusi i nie mieŭ inšaha vybaru, moža, i mnie b heta ŭsio nie pieraškadžała. Znachodžusia ŭ adnosnaj biaśpiecy i ŭ spakojnaj krainie, mnie lahčej razvažać, čym im. Nie chaciełasia b, kab byli niejkija raskoły, bo ŭ takim vypadku nie budzie ruchu napierad.

«Toje, što adbyvajecca ŭ Biełarusi — heta niapravilna i niespraviadliva»

«NN»: Jak chłopiec z Maładziečna apynuŭsia ŭ Skandynavii?

FV: Kali mnie było niedzie 20 hadoŭ, pierajechaŭ u Šviecyju da mamy i siastry, jany ŭžo žyli tut dziesiać hadoŭ na toj čas.

«NN»: Pierajechali ŭ pošukach kłuba?

FV: Tak. Z futbołam pierajazdžać trochi lahčej, čym pa inšych matyvach, praściej atrymać pracoŭnuju vizu. Tak što vykarystoŭvaŭ futboł jak mahčymaść dla taho, kab pierabracca ŭ Šviecyju. Tym bolš što mieŭ na toj čas niejkaje imia, hraŭ za moładzievuju i junijorskuju zbornyja krainy, udzielničaŭ u Alimpijadzie. Z takim nievialičkim pasłužnym śpisam mnie pavinna było być trochi praściej — jak minimum, mnie tak zdavałasia na toj momant.

«NN»: A jak akazałasia na samoj spravie?

FV: Tolki ŭ hetym hodzie, praź dziesiać hadoŭ paśla pierajezdu, ja pačaŭ hulać tam, dzie chacieŭ z samaha pačatku. Vielmi maryŭ vystupać u vyšejšaj lizie Šviecyi, ale ničoha nie atrymlivałasia, badziaŭsia pa nižejšych lihach. Na žal, futboł u Šviecyi i ŭ Biełarusi — heta roznyja rečy, i roznyja jany ŭ tym liku i praz staŭleńnie da hetaj hulni.

Kali ja pryjechaŭ, dumaŭ, što futbalist — heta vielmi salidnaja prafiesija. U Biełarusi futbalisty dobra zarablajuć, da ich jość vialikaja ŭvaha, i ja z hetym usim, sa svaim statusam maładoha talenavitaha hałkipiera pryjechaŭ u Šviecyju i dumaŭ: «Zaraz ja vam pakažu!»

Ale na samoj spravie nie pakazaŭ ničoha. Hulaŭ u nižejšych lihach, i toje nie zaŭsiody ŭ mianie tam usio atrymoŭvałasia, ale ž biełaruskija futbalisty časta majuć pamyłkovyja dumki nakont siabie.

«NN»: Hetyja pamyłkovyja dumki, jakich tak šmat u biełaruskich futbalistaŭ, časam nie ad ich samich sychodziać?

FV: Tak, ad ich. Jany nie razumiejuć, što heta takaja ž prafiesija, jak i ŭsie astatnija, ale tut treba ŭličvać i roźnicu ŭ zarobkach. Tut siaredni futbalist vyšejšaj lihi atrymlivaje nie bolš čym umoŭny nastaŭnik, palicejski ci doktar, bo ŭsie ludzi sacyjalnych prafiesij tut vielmi dobra zarablajuć. Tamu futbalist u Šviecyi — heta zvyčajnaja prafiesija. Tak, jość kłuby, dzie hulcy zarablajuć duža šmat, ale jany — sapraŭdnyja majstry svajoj spravy.

Važna jašče ŭličvać, jakoje ŭ Šviecyi sacyjalnaje zabieśpiačeńnie. Usie viedajuć: kali ŭ ciabie niešta zdarycca, ty straciš miesca ŭ kłubie abo atrymaješ traŭmu, ty ŭsio roŭna atrymaješ prybytak ad niejkich strachavych kampanij ci prafsajuzaŭ. Tamu ničoha strašnaha, kali ty niedzie pamylišsia.

«NN»: Toje, što biełaruskija futbalisty nie majuć takoha padmurka, časam nie źviazanaje ź ich maŭčańniem pra padziei ŭ krainie?

FV: Chutčej za ŭsio, im było b ciažka niešta znajści sabie, kali jany vykažucca i straciać pracu. Dumaju, tak ciapier u luboj prafiesii, nie tolki ŭ vypadku z futbalistami, tym bolš, što našych hulcoŭ tut i nie nadta čakajuć. Nie viedaju, jak by ja siabie pavodziŭ, kali b zastaŭsia ŭ Biełarusi, represii ŭsich dastanuć, kali budzie takaja patreba.

«NN»: A čamu vy sami nie zdoleli maŭčać?

FV: Tamu što toje, što adbyvajecca ŭ Biełarusi — heta niapravilna i niespraviadliva, i ŭ sučasnym hramadstvie takoha być nie pavinna. Ludzi, jakija pradstaŭlajuć zakon, sami jaho parušajuć i sabie supiarečać. Heta nienarmalna, i jak pry hetym možna maŭčać?

Chacieŭ, kab jak maha bolš ludziej daviedalisia pra toje biezzakońnie, jakoje adbyvajecca ŭ Biełarusi.

«NN»: Mahčyma, sprabavali niejak u Šviecyi padniać temu Biełarusi?

FV: Tak, ja ŭ svaich šviedskich intervju zaŭsiody byŭ maksimalna ščyry. Za apošnija paru hadoŭ, kali ŭ našaha kłuba niešta pačało atrymlivacca, da nas było šmat uvahi ŚMI. Usie viedajuć, što ja biełarus, tamu ŭ mianie časta pytalisia pra situacyju ŭ Biełarusi, i ja staraŭsia adkazvać na hetyja pytańni tak sumlenna, jak moh.

«NN»: Nazavicie try rečy, jakija vas najbolš uražvajuć u šviedskim futbole.

FV: Pierš za ŭsio, heta zdolnaść pieraklučacca. Kali skončyŭsia matč, niezaležna ad vyniku nichto asabliva jarka nie reahuje. Prajhrali — ok, abmiarkujem hulniu za piać chvilin i pojdziem dalej. Niama nijakaha sensu žyć minułym ci budučym, treba prosta razumieć, što ty zrabiŭ dobra, a što — drenna, i pracavać dalej. U toj ža čas, kali ja hulaŭ u Biełarusi, našy treniery časta potym nahadvali tabie, kali ty drenna zhulaŭ.

Druhaja reč: futboł — heta takaja ž prafiesija, jak i ŭsie astatnija, tamu da futbalistaŭ staviacca prosta, chacia vyšejšaja liha i bolš miedyjnaja. Nie sustrakaŭ tut u futbole nikoha, chto pavodziŭ by siabie pahardliva. I treciaje — toje, što tut jość kłasnyja mahčymaści i dobraja infrastruktura, ty hulaješ na krutych jeŭrapiejskich stadyjonach — jak minimum bolšaść ź ich takija.

«NN»: Šviecyja — futbolnaja kraina?

FV: Na derbi, to-bok hulni pamiž pryncypovymi sapiernikami, tut moža pryjści 60 tysiač čałaviek, tak što, dumaju, heta davoli futbolnaja kraina. Tut jašče i dobry chakiej, ale ja nie dumaju, što futboł jamu mocna sastupaje ŭ papularnaści, chacia heta i paŭnočnaja kraina. U Šviecyi vielmi jakasnyja futbolnyja tranślacyi, dobra raźvitaja śfiera stavak. Heta industryja zabaŭ, na jakoj šmat chto zarablaje vielmi vialikija hrošy.

Treba sychodzić i z taho, što ŭ Šviecyi ŭ ludziej vielmi vysokija prybytki, tamu ŭsie mohuć dazvolić siabie pajści na futboł i patracić tam hrošy. Za košt hetaha i ŭ kłubaŭ vielmi vysokija prybytki.

«NN»: Vy žyviacie ŭ vialikim horadzie?

FV: U našym Viernamu niedzie 15 tysiač žycharoŭ, ale jon vielmi chutka raźvivajecca.

«NN»: U takim maleńkim horadzie jość kłub vyšejšaj lihi?

FV: Tak atrymałasia, u Šviecyi tak redka byvaje. Ciapier u nas prosta źjavilisia mahčymaści hulać na samym vysokim uzroŭni. I taho ŭzroŭniu zarobkaŭ, i taho vopytu, što ŭ nas jość, nie nadta chapiła b, kab vyjhrać čempijanat, ale ŭsio atrymałasia.

«NN»: To-bok heta historyja pośpiechu nakštałt biełaruskich «Krumkačoŭ»?

FV: Možna i tak skazać.

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Biełarus-pastar vyjhraŭ vialiki zabieh u Polščy. Paśla hetaj hutarki vy jaho dakładna palubicie

Biełaruskija spartoŭcy razam vystupili suprać vajny. Chto padpisaŭ zvarot?

Kamientary

U internet źlili kanfidencyjnaje daśje na najbolš vierahodnaha kiraŭnika Dziarždepa pry Trampie. Čaho čakać Biełarusi?

U internet źlili kanfidencyjnaje daśje na najbolš vierahodnaha kiraŭnika Dziarždepa pry Trampie. Čaho čakać Biełarusi?

Usie naviny →
Usie naviny

Hienierałaŭ Chrenina i Valfoviča adpravili na drovy4

Milicyjant, jaki viadzie kanał viciebskaha HUBAZiKa, vypadkova vydaŭ siabie13

Patencyjny budučy kancler Hiermanii prapanuje pastavić Rasii ŭltymatum4

Navahrudski archijepiskap zajaviŭ, što Zialenski kupiŭ mašynu Hitlera. Heta daŭno abvierhnuty fiejk13

Pracuje nie dla hrošaj, vizijanier i lotaje ŭ ekanom-kłasie, choć moža dazvolić sabie pryvatny samalot. IT-biznesmien raskazaŭ pra Dobkina8

«Łukašenka pieršym adčuje katastrofu Pucina» — Śviatłana Aleksijevič u vialikaj hutarcy TOK21

Bitkojn upieršyniu pierakročyŭ za 80 tysiač dalaraŭ1

Stała viadoma, čamu rasijskija turysty masava jeduć u Biełaruś9

Surjoznaja avaryja pad Słuckam — piaciora trapili ŭ balnicu, adzin zahinuŭ na miescy

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

U internet źlili kanfidencyjnaje daśje na najbolš vierahodnaha kiraŭnika Dziarždepa pry Trampie. Čaho čakać Biełarusi?

U internet źlili kanfidencyjnaje daśje na najbolš vierahodnaha kiraŭnika Dziarždepa pry Trampie. Čaho čakać Biełarusi?

Hałoŭnaje
Usie naviny →