«На пацыента са столі зваліўся прусак». Беларуска адпрацавала размеркаванне стаматолагам і шчыра расказвае, як гэта
Стаць стаматолагам Дар’я марыла з дзяцінства. Больш за ўсё ёй падабаўся пах, які быў у кабінеце доктара, калі яна прыходзіла лячыць зубы. Дзяўчына паступіла ў БДМУ на стаматалагічны факультэт. Дар’я расказала праекту «1906» пра сваё размеркаванне.
12.12.2022 / 14:08
Медыцынскі ўніверсітэт. Фота: БелТА
Дар’і (імя зменена) 27 гадоў. Стаць стаматолагам дзяўчына марыла з 6-ці. Ужо тады яна вельмі любіла хадзіць лячыць зубы.
На курсе дзяўчыны два гады адпрацоўкі атрымалі нават некаторыя платнікі.
«Перад апошнім курсам у нас ва ўніверсітэце быў збор. Прыходзіла жанчына з Міністэрства аховы здароўя, якая расказвала, якія ёсць для нас вакансіі.
Яна тады патлумачыла, што калі платнікі не возьмуць размеркаванне, то не знойдуць сабе працу.
У той момант некаторыя ў гэта паверылі», — расказвае дзяўчына.
«На прыём пацыента адводзілі 20 хвілін»
Адпрацоўваць размеркаванне ў сталіцы Дар’ю не пакінулі — у яе яшчэ не было мінскай прапіскі.
Год інтэрнатуры дзяўчына працавала ў Мінскай цэнтральнай раённай бальніцы ў Бараўлянах. Яшчэ два — па размеркаванні ў паліклініцы ў райцэнтры Мінскай вобласці.
«На размеркаванні я падышла да галоўнага доктара паліклінікі. Тады вельмі хацела быць стаматолагам-артапедам. Спытала ў яго, ці ёсць такая вакансія ў іх. Ён сказаў, што так, пасля інтэрнатуры магу працаваць па ёй. І я была гатовая ехаць у раён, бо ў Мінску такіх вакансій амаль што не было», — кажа яна.
Падчас праходжання інтэрнатуры ў Мінскай цэнтральнай бальніцы Дар’я разам з напарніцай магла прыняць за дзень каля 70 пацыентаў.
«Было вельмі мала часу на іх, — кажа яна. — На добрае лячэнне канала трэба дастаткова часу, а нам давалі толькі 30 хвілін. Пасля — наступны пацыент.
Яшчэ вельмі дрэнна, што гэты паток змяшаны — і дарослыя, і дзеці. Гэта было вельмі складана, асабліва калі да дзіця трэба было знайсці падыход.
Потым мы, інтэрны, прызвычаіліся. Неяк спраўляліся.
У бальніцы ў Бараўлянах у нас было нармальнае абсталяванне. І слінаадсмоктвальнікі, і матэрыялы. Чаго не скажаш пра паліклініку ў раёне».
Заробак у інтэрнатуры ў Дар’і складаў 650 рублёў.
«Вядома, мяне такія грошы зусім не задавальнялі. На іх цяжка здымаць кватэру.
Жыллё нам ніхто з кіраўніцтва ў Бараўлянах не прапаноўваў. У райцэнтры давалі інтэрнат: у адным пакоі дзяўчынкі, у іншым — хлопцы, агульны душ і прыбіральня. У такіх умовах не хацелася там жыць», — кажа дзяўчына.
Дар’я пачала адпрацоўваць размеркаванне ў раённай стаматалагічнай паліклініцы. Прыходзілася кожны дзень уставаць у 4 раніцы, каб прыехаць з Мінска на працу.
Ілюстрацыйны здымак. Фота: Яндэкс
«На прыём тут адводзілі 20 хвілін, — расказвае яна. — Супрацоўнікі там зусім не абаронены. Калі нешта адбывалася не па нашай віне, вінаватымі ўсё роўна рабілі дактароў.
У пакоі для адпачынку было шмат прусакоў. У кабінетах, дзе мы прымалі пацыентаў, яны таксама бегалі. У мяне быў выпадак, калі на пацыента са столі зваліўся прусак. Ніяк тады не змагла апраўдацца. А калі падумаць, то чаму павінна?
Наступны момант — стаматалагічнае крэсла не раскладвалася. Доктар проста ламае спіну.
Быў выпадак, калі ў маёй калегі, я гэта бачыла, на пацыента ўпала лямпа, якая свеціць у рот. Добра, што яна не пашкодзіла чалавека, хаця сама лямпа вельмі цяжкая».
«У пацыента пломба вывалілася за дзвярыма кабінета»
Дар'я кажа, што з гэтым усім яшчэ неяк можна было мірыцца, але акрамя гэтага ў паліклініцы катастрафічна не хапала якасных матэрыялаў для лячэння зубоў і належных стаматалагічных інструментаў.
Па словах дзяўчыны, калі яны заканчваліся, кіраўніцтва загадвала набываць свае ці працаваць з тым, што ёсць.
«Некаторыя стаматолагі так і рабілі, я набывала свае інструменты і матэрыялы. Увесь час не было звычайнага матэрыялу для пламбіроўкі канала, штыфтоў, добрага цэменту для пастаноўкі пломбаў.
У мяне быў пацыент, якому я паставіла тое, што было. Ён выйшаў з кабінета, і літаральна за дзвярыма пломба выпала. Яшчэ адзін выпадак: падзьмула пісталетам — і матэрыял вылецеў. Нічога не трымалася.
Быў пацыент, якому трэба было зрабіць каналы. Ён мне расказаў, што лячыўся да гэтага ў Фаніпалі, там лепшыя ўмовы, ёсць слінаадсмоктвальнікі. Я яму адказала, што калі ён мае магчымасць, то лепш паехаць туды.
Пацыент напісаў скаргу ў пракуратуру на паліклініку, а кіраўніцтва адказала, што слінаадсмоктвальнікі ў іх ёсць, паказалі насадку ад яго. Але сама сістэма падключаная не была», — дзеліцца яна.
Хутка Дар’я пачала весці платныя прыёмы. Дзяўчына кажа, што асаблівых адрозненняў ад бясплатнага абслугоўвання няма, акрамя аднаго — у платным быў фотакампазітны матэрыял (фотапалімерныя пломбы).
«Выходзіла з працы і плакала»
У райцэнтры заробак у дзяўчыны быў спачатку 650 рублёў, пасля — 850.
«Ад працы ў платным аддзяленні — 1 000 рублёў. Толькі адзін раз атрымалася 1 100.
Я размаўляла са сваімі аднакурснікамі, хацела даведацца, як у іх склалася з размеркаваннем. Былі людзі, якія патрапілі ў добрыя месцы з нармальным кіраўніцтвам, абсталяваннем. А былі і такія, як я», — расказвае яна.
Праз нейкі час Дар’я вырашыла пайсці да галоўнага доктара, каб папрасіць пераразмеркаванне. Але ён адмовіў ёй.
«Кансультавалася з юрыстам, як мне можна сысці з гэтай працы. Адзіны варыянт, які ён мне змог прапанаваць, — звальненне па артыкуле. Загадчык, галоўны доктар адмовілі мне ў звальненні па дамове бакоў.
Кіраўніцтва сказала, што ім могуць надаваць па шапцы, бо адпускаюць маладых спецыялістаў. І ўвогуле медыкаў не хапае», — расказвае яна.
У такіх умовах працы ў Дар’і пачалася дэпрэсія. Ад стрэсу яна стала пераядаць і набрала лішнюю вагу.
«Проста выходзіла з працы і плакала, — дзеліцца яна. — Было вельмі сумна ад узроўню медыцыны. Перажывала, што я не магу людзям аказаць належную дапамогу.
Пасля таго, як маё размеркаванне скончылася, хадзіла да псіхатэрапеўта».
Восенню гэтага года Дар’я з’ехала з Беларусі. Цяпер дзяўчына жыве ў Польшчы, у невялікім гарадку каля Уроцлава.
«У мяне гэта месца працы цалкам адбіла жаданне быць у беларускай медыцыне. Я не адчувала сябе доктарам, для кіраўніцтва было звыкла прынізіць свайго супрацоўніка, крычаць пры пацыентах на яго.
Калі я сыходзіла, у мяне спыталі, што б я параіла з абсталявання паставіць. Захацелі нарэшце пачуць маё меркаванне. Як мінімум — у платным аддзяленні паставіць слінаадсмоктвальнікі», — кажа яна.
Нягледзячы на такі досвед у беларускай медыцыне, Дар’я вырашыла паспрабаваць знайсці працу па спецыяльнасці ў Польшчы.
«Усё ж стаматалогія на раённай паліклініцы не заканчваецца, — кажа яна. — Вучу польскую мову для пацверджання дыплома. Развіваю свой блог, каб людзі менш лячылі зубы, а больш займаліся прафілактыкай».