Try hady za kratami. Aleksijevič, Cichanoŭskaja i inšyja viadomyja ludzi źviarnulisia da Ihara i Darji Łosikaŭ
25 červienia 2023 hoda spaŭniajecca try hady, jak błohier i žurnalist «Radyjo Svaboda» Ihar Łosik za kratami. Jahonaja žonka Darja taksama ŭ źniavoleńni. Viadomyja ludzi vykazalisia pra Ihara i Darju Łosikaŭ, a taksama źviarnulisia da ich.
25.06.2023 / 10:57
Śviatłana Aleksijevič, piśmieńnica, nobeleŭskaja laŭreatka: Kachańnie pieramahaje i robić ich macniejšymi
«Ja časam čuju, što naša revalucyja paciarpieła parazu, nie pieramahła. Ale ja dumaju — mo heta i tak, revalucyja nie pieramahła — ale hieroi revalucyi jość.
Ja mahu nazvać dziasiatki imionaŭ. I adno z samych pryhožych imionaŭ, imionaŭ pryhožaha supracivu — jak by heta ni było strašna, — heta kachańnie hetych dvuch maładych ludziej, jakija šmat pieražyli. Usio ž taki kachańnie pieramahaje i robić ich macniejšymi.
Heta toje, što dapamahaje im tam vyžyć, što prymušaje nas usich dumać pra toje, jakim usio ž pryhožym byvaje čałaviek i jak šmat jon moža. I heta daje niejkuju vieru ŭ budučyniu».
Robin Vahener, deputat Bundestahu Niamieččyny: Ja chaču, kab vy viedali, što vy majecie hołas u Berlinie, u Vilni, u Varšavie
«Darahi Ihar,
Mnie niaprosta znajści pravilnyja słovy ŭ takoj sytuacyi — kali ŭvohule jość «pravilnyja» słovy ŭ takich sytuacyjach.
Pierš za ŭsio, ja chaču, kab vy viedali, što my bačym vas, navat kali vy za ścienami.
Ja chaču, kab vy viedali, što my čujem vas, navat kali vy nia možacie ciapier pramaŭlać da nas. Ja chaču, kab vy viedali, što vy majecie hołas u Berlinie, u Vilni, u Varšavie i ŭ mnohich inšych miescach śvietu. My na vašym baku i praciahniem zmahacca za vaša vyzvaleńnie, pakul vy znoŭ nia budziecie na voli. Ja b chacieŭ skončyć słovami biełarusa, jaki, jak i vy, byŭ źniavoleny bieź viny. Jon napisaŭ heta paśla svajho vyzvaleńnia ŭ 2015 hodzie:
«My ŭsio roŭna budziem iści napierad, trymajučy za ruki ŭsich tych, chto išoŭ pa hetym šlachu da nas. Bo tolki ŭ hetym žyćcio, i sens, i praŭda».
Z samymi ciopłymi zyčeńniami,
Robin Vahener».
Alaksandar Łukašuk, były kiraŭnik Biełaruskaj słužby «Radyjo Svaboda» (1990—2023): Chacieŭ by vas zapytać pra mastactva zastavacca saboj
«Darahi Ihar, niadaŭna pračytaŭ, što vas nazyvajuć hienijem biełaruskich sacyjalnych sietak. Kali pahladzieć, sapraŭdy, vašy rekordy zastalisia niepieraŭzydzienymi, i vy praciahvajecie stavić novyja. U vas samy vialiki turemny termin u historyi žurnalistaŭ «Radyjo Svaboda» — najvialikšy ŭ historyi biełaruskaj žurnalistyki.
Tak hladziać na vas i aceńvajuć vorahi «Svabody». Ale pry sustrečy ja chacieŭ by vas zapytać nie pra mastactva vieści aŭdytoryju za saboju, a pra mastactva saboj zastavacca. Hledziačy na abstaviny ci nie hledziačy na ich.
My viedajem pra vaša adčajnaje zmahańnie. Vy haładavali, paranili siabie, vam nakłali 10 švoŭ niadaŭna, vam admaŭlali ŭ spatkańniach, niama pierapiski. Daša ŭ turmie. U vas niama advakata. Vy hledzicie na birku z dataj vyzvaleńnia — dźvie tysiačy tryccać niejki hod. Ci žyviacie vy, niahledziačy na jaje?
Vam zaraz pahražaje pieravod u krytuju turmu. Na čym trymajecca viera ŭ svabodu, hledziačy na turmu ci nie hledziačy na jaje? Vaš adkaz vielmi važny dla mianie, dla vašych siabroŭ u Biełarusi i tut, u Vašynhtonie.
Naša sustreča abaviazkova adbudziecca, niahledziačy ni na što, bo my hladzim na vas».
Režyser Alaksiej Pałujan: I mnie chočacca skazać vam: «Dziakuj, što nie pabajalisia»
«Darahi Ihar,
Nia viedaju, ci atrymaŭ ty maju paštoŭku, jakuju ja pisaŭ tabie paŭtara hoda tamu. Vidać, nie. Bo, chutčej za ŭsio, tabie nie dachodziać listy.
My nikoli nia bačylisia z taboj raniej, ale nas šmat što źviazvaje. My z taboj ziemlaki — my abodva naradzilisia ŭ Baranavičach, navat žyli ŭ adnym mikrarajonie Paŭnočnym, tolki na susiednich vulicach — ja na Žukava, a ty na Nakaniečnikava.
Viedaješ, mahčyma, my niejak bačylisia padčas našaha dziacinstva — mahčyma, my hulali razam u futboł abo śviatkavali Kupalle ŭ našym rajonie.
Try hady tamu ciabie aryštavali. Šmat źmianiłasia za hetyja try hady ŭ Baranavičach. Našy siabry źjechali, paźbiahajučy pieraśledu. Niekatoryja našyja siabry siadziać za kratami. A niekatoryja ź ich źjechali na vajnu — dapamahać ukrainskamu narodu zmahacca suprać rasiejskaha imperyjalizmu.
«Ci isnuje horad, kali tam amal nie zastałosia žyvych ludziej?» — zapytaješ ty. Tak, ja z taboj zhodny — badaj, nie. Zamiest horadu ciapier jość tolki dekaracyi. Ale ja vieru, što pakul isnujuć ludzi, jakija mohuć natchniać i davać nadzieju, u naš horad mahčyma viarnuć žyćcio.
Darahaja Daša,
My taksama z taboj nieznajomyja. Ale tvaja śmiełaść i biasstrašnaść pierad systemaj, jakaja choča, kab žonki palitviaźniaŭ zmoŭkli, natchniała šmat ludziej.
Vy nie pavinny być za kratami. Bo dla mianie i dla miljonaŭ biełarusaŭ vy — prykład novaha pakaleńnia biełarusaŭ, jakoha nie spynić, nie zatknuć i tym bolš nie pieramahčy.
Siońnia źviartajusia da vas praz hetaje videa i vielmi spadziajusia, što vy ŭžo bačycie hetaje videa zdarovyja, siedziačy razam z vašaj siamjoj u Baranavičach i, viadoma ž, trymajučy vašuju cudoŭnuju Paŭlinku na rukach.
I mnie chočacca skazać vam: «Dziakuj, što nie pabajalisia». Abdymaju vas,
Vaš ziamlak Alaksiej».
Džejmi Fłaj, prezydent «Radyjo Svabodnaja Eŭropa» / «Radyjo Svaboda»: Tvaja mužnaść pad ahromnistym ciskam praciahvaje natchniać nas usich
«Darahi Ihar,
Tvaja mužnaść pad ahromnistym ciskam praciahvaje natchniać nas usich na «Radyjo Svabodnaja Eŭropa» / «Radyjo Svaboda». Tvaje kalehi na «Svabodzie» praciahvajuć svaju pracu, niahledziačy na vykliki, i jany dasiahajuć aŭdytoryi ŭ Biełarusi, jakaja prahnie praŭdy jak supraćvahi toj prapahandzie, jakuju jana atrymoŭvaje ad režymu Łukašenki.
Jakimi b zmročnymi nie padavalisia rečy, historyja znoŭ i znoŭ pakazvaje nam, što svaboda ŭrešcie pieramoža pryhniot. Ja ŭpeŭnieny, što tak budzie dla Biełarusi, i ja ŭpeŭnieny, što tak budzie dla ciabie.
Darju i Paŭlinu padtrymlivajuć. Ja viedaju, što niemahčymaść kamunikavać ź imi balučaja, ale ja taksama viedaju, što vy ŭrešcie ŭźjadnajeciesia.
My praciahvajem pracavać z usimi, z kim mahčyma — z uradami, z arhanizacyjami i ź siabrami volnaj Biełarusi — kab dabicca tvajho vyzvaleńnia. My nie pakiniem nadziei, i ja spadziajusia, što ty taksama nie pakinieš nadziei. My trymajem ciabie, Darju i Paŭlinu ŭ našych dumkach i malitvach».
Śviatłana Cichanoŭskaja, liderka demakratyčnych siłaŭ: Heta rvie serca i mnie, i tysiačam biełarusaŭ
«Darahi Ihar,
Ja razumieju, što ŭ ciapierašnich umovach pytacca, jak majeśsia, nia maje sensu. Dy i dziažurnaje «trymajsia» vykliča ŭ ciabie tolki razdražnieńnie. Varta pryznać: hetyja złačyncy skrali ŭ ciabie try hady žyćcia — niespraviadliva, niezakonna, absalutna biessaromna.
Try hady takija važnyja dla baćki. Ty nie pačuŭ pieršych słovaŭ Paŭlinki, nia bačyŭ, jak jana zavodzić pieršych u svaim žyćci siabroŭ, jak jana stanovicca samastojnaj.
Heta rvie serca i mnie, i tysiačam biełarusaŭ. Adnak my nie zdajomsia. I nie zdadzimsia, pakul ty nie abdymieš Dašu i Paŭlinku. Pavier, my prykładajem maksymum namahańniaŭ dla taho, kab hety dzień nadyšoŭ. My znojdziem toje, što spracuje.
Ihar, ja razumieju, što časam apuskajucca ruki i niama siłaŭ trymacca. Ale ty važny. Tvaja niastomnaja praca była i zastajecca vielmi važnaj dla tvaich kalehaŭ z «Radyjo Svaboda». Tvoj pohlad na žyćcio i stojkaść natchniajuć mnohich. I toje, ź jakoj ciepłynioj i kłopatam ty hladziš na Dašu, nikoha nia moža pakinuć abyjakavym. Nu, a ad tvajho humaru, viedaju, uśmichalisia navat tyja, chto vyrašyŭ razłučyć ciabie z rodnymi.
Pavier, kali zdajecca, što ŭsio stračana, adkryvajucca novyja mahčymaści. I hetyja mahčymaści my vykarystoŭvajem i budziem vykarystoŭvać pa poŭnaj — da pieramohi, da taho samaha momantu, kali siemji, u tym liku i maja ŭłasnaja, uźjadnajucca i my ŭsie zmožam ščaśliva i svabodna hadavać našych dziaciej i kachać našych kachanych — doma, u našaj krainie.
Maci dvaich dzietak Śviatłana».
Kryminalny pieraśled Ihara i Darji Łosikaŭ
Na žurnalista «Radyjo Svaboda» i błohiera Ihara Łosika ŭ 2020 hodzie zaviali kryminalnyja spravy pavodle č. 1 art. 342 Kryminalnaha kodeksu («Padrychtoŭka da parušeńnia hramadzkaha paradku») i č. 2 art. 293 («Padrychtoŭka da ŭdziełu ŭ masavych biesparadkach»).
Łosika zatrymali 25 červienia 2020 hodu paśla pieratrusu doma ŭ Baranavičach. Na jahony telehram-kanał «Biełaruś hołovnoho mozha» ŭ toj momant byli padpisanyja 167 tysiač čałaviek.
Ihar Łosik aktyŭna aśviatlaŭ padziei vybaraŭ prezydenta Biełarusi. Pravaabaroncy pryznali jaho palitviaźniem.
15 śniežnia 2020 hodu, paśla vystaŭleńnia druhoha abvinavačańnia, Ihar Łosik abviaściŭ haładoŭku pratestu i trymaŭ jaje da 25 studzienia 2021 hodu.
11 sakavika 2021 hodu Łosiku vystavili novaje abvinavačańnie. Na znak pratestu Ihar paškodziŭ sabie zapiaście na vačach u advakata i śledčaha, a taksama abviaściŭ suchuju haładoŭku. Za heta Łosika źmiaścili ŭ karcar śledčaj turmy Žodzina. Tam jon prabyŭ piać dzion, čatyry ź jakich trymaŭ suchuju haładoŭku.
- 14 śniežnia 2021 hodu ŭ budynku SIZA-3 u Homieli sudździa Mikałaj Dola prysudziŭ Iharu Łosiku 15 hadoŭ źniavoleńnia. Jaho pryznali vinavatym pavodle dvuch artykułaŭ Kryminalnaha kodeksu — «Raspalvańnie sacyjalnaj varažniečy i niepryjazi ŭ adnosinach da pradstaŭnikoŭ ułady i pravaachoŭnych orhanaŭ, učynienaje hrupaj asobaŭ» (č. 3 art. 130) i «Arhanizacyja masavych biesparadkaŭ, jakija supravadžalisia pahromami, padpałami, źniščeńniem majomaści i ŭzbrojenym supracivam pradstaŭnikam ułady» (č. 1 art. 293).
- Žonku Ihara Łosika Darju pakarali 2 hadami źniavoleńnia ŭ kalonii ahulnaha režymu (pavodle art. 361-4 Kryminalnaha kodeksu — «Sadziejničańnie ekstremisckaj dziejnaści») za interviju pra muža, u jakim jana, pavodle abvinavačańnia, «pazycyjanavała siabie jak žonka palitviaźnia». Prysud Darji Łosik vynies 19 studzienia 2023 hodu sudździa Bieraściejskaha abłasnoha sudu Mikałaj Hryharovič.
Čytajcie taksama:
Naziralnaja kamisija nie znajšła nijakich parušeńniaŭ u kałonii, dzie ŭtrymlivali Viktara Babaryku
Na šyi i rukach — šnary. Bolš za 3 miesiacy niama listoŭ ad Ihara Łosika