«Vostraŭ. 2029». Litoŭcy źniali antyŭtopiju pra budučyniu adnosin ź Biełaruśsiu
Litoŭskija kinošniki źniali sieryjał «Vostraŭ. 2029» (Sala. 2029). U vaśmi sieryjach našy susiedzi pafantaziravali, što budzie, kali da Biełaruskaj AES dadać vajnu ŭ Jeŭropie i litoŭskuju hłybinku, a potym pravaryć hetuju sumieś ciaham niekalkich hadoŭ. Atrymałasia cikavaja, chacia i krychu prościeńkaja antyŭtopija na adzin viečar.
23.10.2023 / 10:49
Skryn z trejlera sieryjała
My ŭ nievialičkim horadzie. Vierahodna, niedaloka Biełaruś, bo nam časam demanstrujuć dym z trub bujnoha pradpryjemstva — miarkujučy pa kantekście, havorka musić być pra AES u Astraŭcy. Ale ž pole dziejańnia — Litva, i hieroi — litoŭcy.
Pierš za ŭsio heta muž i žonka, jakim nie pa statusie marnieć u hetaj hłuchmieni: jana — navukoŭka, jon — dastatkova razumny čałaviek, kab ładzić svajo rasśledavańnie vakoł padziej u rajonie. A rasśledavać tut jość što, bo kala AES znachodzicca sakretnaja baza rasijskich vajskoŭcaŭ, i nam namiakajuć, što tam adbyvajecca niešta drennaje.
Na dvary 2029-ty, ale mihrancki kryzis usio jašče ciahniecca, i, vidać, jeŭrapiejskija palityki schilajucca da radykalnych rašeńniaŭ nakštałt ściany na miažy ź Biełaruśsiu — zhadajcie trampaŭskuju ścianu na miažy ź Mieksikaj. Nam pakažuć litoŭskich pamiežnikaŭ, jakija spadziajucca, što kali na miažy pastaviać hetuju ścianu, to pracy ŭ ich stanie mienš. Ale ž adzin ź ich niaščyry ŭ chvalavańni za miažu, bo supracoŭničaje ź miascovymi kantrabandystami, chacia i sprabuje vyrvacca z hetkaj pracy. Mihranty ŭ sieryjale taksama źjaviacca, u tym liku i ŭ roli achviarnaha kazła.
U hetym śviecie, dzie kožny vyžyvaje jak moža, situacyja abvastrajecca jašče bolš. Pačynajecca ŭsio adnosna niavinna: u navukoŭki dochnuć kury. Jana padazraje, što reč va ŭhnajeńniach susieda-pčalara, ale i toj u razhublenaści, bo ŭ jaho pamirajuć pčoły. Stancyja čamuści pačynaje śviacicca zialonym, suviaź u rajonie prapadaje, u ziamli źjaŭlajucca treščyny, i ŭrešcie navakolle prosta zataplaje. Na stancyi zdaryłasia katastrofa, treba biehčy, ale jak heta zrabić, kali navokał vada?
Dziejańnie ŭ «Vostravie» raźvivajecca niaśpiešna, časam i zanadta pavolna. Stvaralniki sieryjała vykarystoŭvajuć minimum łakacyj: viaskovyja prastory, adzin ci niekalki starych budynkaŭ ź jaŭna savieckim minułym i damki roznaj stupieni zachavanaści — i minimum mantažu. Vynikam stała adsutnaść emacyjnych kadraŭ, jak heta byvaje ŭ filmach-katastrofach.
Skryn z trejlera sieryjała
Scenar «Vostrava» nie spryjaje razvažańniam dy analizu, hieroi ŭ im niešmatsłoŭnyja i niazdolnyja na jarkija dyjałohi. Časam čakaješ ad ich bolšaj emacyjnaści — naprykład, pierad pahrozaj źniavoleńnia. Ź inšaha boku, i takija sieryjały, biez pretenzij na vialikuju hłybiniu, taksama majuć prava na žyćcio, tym bolš što zakładzienaja ŭ scenar siužetnaja linija nasamreč aryhinalnaja — antyŭtopija na biełaruskaj miažy. Zdajecca, hetaja linija i jość toje, što robić sieryjał u cełym prydatnym dla taho, kab patracić na prahlad volny viečar, kali niama lepšaj alternatyvy. Ale ž chaciełasia b lepš razumieć matyvacyju hierojaŭ, čamu jany robiać tyja ci inšyja ŭčynki. Naprykład, navošta adna z hałoŭnych hieraiń choča źbiehčy z horada jašče da patopu?
Zajmalna i sumna, što litoŭcy vyrašyli raźmiaścić antyŭtopiju mienavita na biełaruskaj miažy, što źviazali jaje z abjektam u našaj krainie — AES u Astraŭcy — i ź mihranckim kryzisam, za jaki adkaznyja biełaruskija ŭłady. Jašče bolš sumna, što našy susiedzi dapuskajuć dumku, što ŭ 2029-m im daviadziecca adharodžvacca ad Biełarusi ścianoj i źbiahać ad rasijskich vajskoŭcaŭ ź ich sakretnymi misijami na litoŭskaj terytoryi. Chaciełasia b vieryć u inšuju budučyniu.
Na siońnia vyjšła šeść z vaśmi epizodaŭ sieryjała. Ich možna pahladzieć na sajcie litoŭskaj płatformy-vytvorcy.
Režysior Kašpierski — pra novy sieryjał, «Biełaruśfilm» jak chorar i žonak kitajskich ministraŭ