«Epocha siadzieńnia doma». Kavid pieramožany, ale zvyčki, vypracavanyja im, źmianili strukturu ekanomiki
Najbolšym nastupstvam kavidu stała toje, što ludzi stali bolš siadzieć doma i pracavać z domu. I zrazumieli, što mnohaje, na što jany tracili hrošy raniej, nie vielmi im i treba.
31.10.2023 / 19:49
Fota: sacyjalnyja sietki
Paśla rezkaha rostu biespracoŭja ŭ 2020 hodzie na fonie pandemii jahony ŭzrovień va ŭsim bahatym śviecie chutka źniziŭsia da pieradpandemičnaha minimumu. Bolšaść raźvitych krain u karotkija terminy viarnuła svoj VUP da byłych pakaźnikaŭ. I ŭsio ž bolš čym praz dva hady paśla łakdaŭnaŭ u mnohich krainach, prynamsi, adna reč, jakuju prynios z saboj Covid-19, praciahvajecca: spažyvieckija zvyčki va ŭsim bahatym śviecie rašuča źmianilisia i, mahčyma, nazaŭždy. Vydańnie The Economist nazyvaje heta «epochaj samotnikaŭ».
Da kavidu dola spažyvieckich vydatkaŭ na pasłuhi niaŭchilna rasła. Pa miery taho jak hramadstva bahacieła, ludzi imknulisia da bolšaj raskošy, lepšaj achovy zdaroŭja i finansavaha płanavańnia. Zatym u 2020 hodzie vydatki na pasłuhi — ad pražyvańnia ŭ haścinicach da stryžki vałasoŭ — abvalilisia. Razam z pavieličeńniem času, jaki ludzi pravodziać doma, padskočyŭ i popyt na tavary dla domu, prykładam, na kampjutarnaje abstalavańnie i viełatrenažory.
Śfiera pasłuh pieražyvaje nie najlepšyja časy
Praz try hady dola vydatkaŭ na pasłuhi zastajecca nižejšaj za dakavidny ŭzrovień. Žychary bahatych krain za hod traciać na pasłuhi prykładna na 600 miljardaŭ dalaraŭ mienš, čym čakałasia ŭ 2019 hodzie. U pryvatnaści, ludzi mienš zacikaŭlenyja ŭ volnym časie, jaki pravodzicca pa-za domam, uklučajučy śfiery haścinnaści i adpačynku. U toj ža čas ludzi pačali bolš tracić na tavary i pradukty: meblu, ladoŭni, ježu i ałkahol.
U krainach, jakija praviali mienš času ŭ karancinie (ci, jak Biełaruś, nie mieli łakdaŭnaŭ uvohule), zvyčki pustelnikaŭ nie ŭkaranilisia. Adnak u inšych miescach usio pamianiałasia radykalna. U Japonii, naprykład, kolkaść braniavańniaŭ u restaranach skaraciłasia na 50%.
U Amierycy zaniataść u śfiery haścinnaści zastajecca nižejšaj, čym u 2019 hodzie. Šmat novych hatelaŭ i restaranaŭ, jakija adkrylisia b u 2020 i 2021 hadach, tak i nie adkrylisia. Kolkaść hatelaŭ u Brytanii (kala 10 000) nie raście z 2019 hoda.
Firmy zaŭvažajuć zruch na 600 miljardaŭ dalaraŭ. Niadaŭna kiraŭnik Darden Restaurants, jaki kiruje adnoj z najpapularniejšych sietak restaranaŭ Amieryki Olive Garden, adznačyŭ, što ŭ paraŭnańni z dakavidnym pieryjadam naviedvalnaść ich ustanoŭ składaje kala 80%. U toj ža čas vyručka Home Depot, jakaja pradaje pryłady i tavary dla ŭparadkavańnia damoŭ, vyrasła prykładna na 15% u paraŭnańni z 2019 hodam u realnym vyjaŭleńni. Bank Goldman Sachs adsočvaje kursy akcyj kampanij, jakija atrymlivajuć vyhadu, kali ludzi zastajucca doma (naprykład, firmy elektronnaj kamiercyi), i tych, jakija kvitniejuć, kali ludzi znachodziacca pa-za chataj (naprykład, avijakampanii). I navat siońnia rynak prychilna hladzić na firmy, jakija nakiravanyja na damasiedaŭ.
Ludzi stali bolš spać i častku dzion pracavać z chaty
Čamu trendy pavodzin pustelnikaŭ zachavalisia? Pieršaja mahčymaja pryčyna ŭ tym, što niekatoryja ŭraźlivyja ludzi pa-raniejšamu bajacca zarazicca kavidam ci jašče čymści. U Brytanii vykarystańnie aŭtamabilaŭ adpaviadaje dapandemičnym normam, ale ŭ toj ža čas vykarystańnie hramadskaha transpartu značna źniziłasia. Ludzi taksama, zdajecca, mienš zacikaŭlenyja ŭ asabistych pasłuhach, jakija patrabujuć blizkaha kantaktu z klijentam. Tak, u Amierycy vydatki na cyrulni i asabisty dohlad na 20% nižejšyja za dakavidnuju tendencyju, u toj čas jak vydatki na kaśmietyku, parfumieryju i srodki dla paznohciaŭ vyraśli na čverć.
Druhaja pryčyna źviazanaja z madelami pracy. Va ŭsim bahatym śviecie ludzi ciapier pracujuć kala adnaho dnia ŭ tydzień doma, zhodna z danymi King's College London. Heta źnižaje popyt na niekatoryja pasłuhi (naprykład, dastaŭku ofisnych abiedaŭ) i pavyšaje popyt na inšyja tavary, jakija vymahajuć niešta rabić samastojna. Naprykład, italjancy letaś patracili na 34% bolš na posud i chatniaje načyńnie, čym u 2019 hodzie.
Treciaja pryčyna tyčycca kaštoŭnaściaŭ. Kavid, mahčyma, zrabiŭ ludziej sapraŭdy bolš padobnymi da pustelnikaŭ ci da samotnikaŭ. Pavodle aficyjnych danych z ZŠA, u minułym hodzie ludzi tam spali štodnia na 11 chvilin bolš, čym u 2019 hodzie. Jany taksama tracili mienš na kłuby, dzie patrabujecca členstva, i inšyja hramadskija mierapryjemstvy; pry hetym bolš tracili na adzinočnyja zaniatki: naprykład, na sadoŭnictva i svojskich žyvioł. Zdajecca, što najbolšym nastupstvam kavidu stała toje, što ludzi stali bolš siadzieć doma i pracavać z domu. I zrazumieli, što mnohaje, na što jany tracili hrošy raniej, nie vielmi im i treba.
Čytajcie taksama:
Znoŭ rezka pavialičyłasia zachvaralnaść na COVID-19
Nakolki realistyčny prahnoz raźvićcia ekanomiki na nastupny hod