Што трэба ведаць пра гурт Tor Band — музыкаў, якіх пакаралі жахлівымі тэрмінамі за іх хіты
Песні рагачоўскага гурта Tor Band былі народнымі хітамі ў 2020 годзе. Іх кліпы сабралі мільёны праглядаў. Аўтарытэтны музычны крытык Арцемій Троіцкі называў песні Tor Band самай яскравай з'явай у беларускай музыцы 2020-га, але чыноўнікі хацелі іншага: каб у Рагачове было ціха. Сёння музыкам агучылі прысуд — ад 7,5 да 9 гадоў зняволення.
31.10.2023 / 17:48
Гурт Tor Band і музыка Юрый Стыльскі. Фота: сацсеткі
Фатограф, гукарэжысёр і настаўнік
«Мы не быдло, стадо и трусы,
Мы живой народ, мы белорусы!»
Гэтыя радкі Tor Band сталі па-сапраўднаму народнымі.
Гурт стварылі фатограф і гукарэжысёр з рагачоўскага Дома культуры, Дзмітрый Галавач і Яўген Бурло.
40-гадовы Дзмітрый — аўтар песень, вакаліст. Вучыўся ў Магілёве, а пасля з’ехаў у Маскву. Там ён пражыў 12 гадоў і вярнуўся ў Рагачоў. Яго жонка Юлія была прэс-сакратаркай гурта.
32-гадовы Яўген — барабаншчык. Мужчына граў у гурце і працягваў працаваць у рагачоўскім Доме культуры.
Бас-гітарыстам у гурце быў 30-гадовы Андрэй Ярэмчык. Ён выкладаў гісторыю ў школе.
Як стваралі самы вядомы свой хіт
В 2020-м Tor Band запісаў адзін з найвядомейшых сваіх хітоў «Мы не народец», які вірусіўся і сярод ябацек — тыя запісвалі відэа ў тыкток на гэтую песню.
«Я прынёс песню ў красавіку — тады яшчэ не было ніякіх пратэстаў, нікога не закрывалі, усё было добра і роўна, — казаў лідар гурта Дзмітрый Галавач пра стварэнне песні ў інтэрв’ю ў 2020-м. — Па сутнасці, мы не маглі планаваць такую рэакцыю, таму што песня першапачаткова не планавалася як пратэставая. Людзі нам пішуць: «Класны пратэставы трэк!» Але ён патрыятычны, а не пратэставы. Гэта песня пра тое, што насамрэч думаюць пра сябе людзі. Фразы пра «народ» выклікалі абурэнне і ў мяне, і ў велізарнай колькасці людзей. Гэта вельмі моцна ўдарыла па самалюбстве беларускага народа».
Вядомасць здабылі таксама іншыя творы гурта: «Жыве», «Уходи», «Кто, если не ты?». У 2021—2022 гадах музыкі выпусцілі песні «Dead Мороз», «Мы станем сильней!», «Родная зямля», «Я нарадзіўся тут».
Аўтарытэтны музычны крытык Арцемій Троіцкі называў песні Tor Band самай яскравай з'явай у беларускай музыцы 2020-га.
Сем'і затрымалі, кліпы выдалілі
Пасля таго, як песні гурта зʼяўляліся ў інтэрнэце музыкам званілі рачачоўскія чыноўнікі і прасілі не пець іх.
«Яны хацелі, каб Рагачоў ні ў якіх СМІ і песнях не фігураваў. «Была адна фраза: «Мы хочам, каб у Рагачове было ціха», — казаў Дзмітрый Галавач.
Дзмітрыя Галавача, Яўгена Бурло і Андрэя Ярэмчыка затрымалі па адміністрацыйнай справе 28 кастрычніка 2022 года. Разам з імі тады затрымлівалі і жонак.
У лістападзе з афіцыйнага ютуб-канала Tor Band зніклі ўсе відэакліпы, якія музыкі размяшчалі цягам некалькіх гадоў. Агулам прагляды відэа перавысілі 5 мільёнаў разоў.
Імаверна, да канала атрымалі доступ сілавікі.
Трыма месяцамі раней гомельскі суд прызнаў «экстрэмісцкімі матэрыяламі» сацыяльныя сеткі, лагатып і некалькі песень гурта. За кожную з іх музыкантам давалі па 15 дзён адміністрацыйнага арышту.
У адным з пратаколаў, складзеных на Галавача, фігуравала песня «Родная зямля». Музыку за яе прызналі вінаватым у распаўсюджванні экстрэмісцкай інфармацыі. Тады яго ўтрымлівалі пад вартай ужо месяц.
16 студзеня 2023 года КДБ прызнаў Tor Band «экстрэмісцкім фармаваннем». У яго складзе значыліся Дзмітрый Галавач, яго жонка Юлія, Яўген Бурло і Андрэй Ярэмчык. На той момант гэта быў першы музычны калектыў, які стаў «экстрэмісцкім».
24 студзеня супраць трох удзельнікаў гурта Tor Band завялі крымінальныя справы, іх перавялі ў гомельскі СІЗА.
Закрыты суд і музыка на мыліцах
У зняволенні ў Яўгена Бурло здарыўся рэцыдыў некрозу тазабедраных суставаў і яго накіравалі ў медсанчастку следчага ізалятара.
На агучванні прысуду па крымінальнай справе музыкант быў на мыліцах, паведамляла «Радыё Свабода». Вядома, што яму патрэбна аперацыя на хрыбце. Стан яго здароўя вельмі кепскі. Ён нават не ўставаў падчас абвяшчэння прысуду. Цяпер яго правяраюць яшчэ і на анкалогію.
У верасні зняволеным музыкам выставілі абвінавачванні ў «знявазе Лукашэнкі», «дыскрэдытацыі Беларусі», а таксама «распальванні варажнечы» ды «стварэнні экстрэмісцкага фармавання».
Суд над імі пачаўся 14 верасня ў закрытым рэжыме. Пра падрабязнасці справы і сутнасць абвінавачання нічога не вядома.
Агучванне прысуду зрабілі адкрытым. На ім былі сваякі. Адна з іх у час агучвання прысуду страціла прытомнасць.
Музыкі не планавалі з'язджаць. У сваіх інтэрвʼю яны падкрэслівалі, што толькі музыкі, якія пішуць і выконваюць песні. Падчас ператрусаў у іх быў канфіскаваны музычныя інструменты. А пакаранне за хіты, якія пайшлі ў народ, аказалася наздвычай суровым.
У Беларусі працягваюцца масавыя рэпрэсіі, якіх ніводная краіна Еўропы не бачыла за апошнія 50 гадоў. Кіраўніцтва Следчага камітэта паведамляла пра 11 тысяч крымінальных спраў па «экстрэмісцкіх артыкулах» — гэта лукашэнкаўскі эўфемізм для палітычных спраў. Гэта азначае, што іх фігурантамі сталі дзясяткі тысяч людзей.
Яшчэ дзясяткі тысяч людзей прайшлі праз затрыманні, былі звольненыя з працы. Многія былі вымушаныя пакінуць краіну.
Глядзіце таксама:
«Калі мужчына спявае, ён адчувае сябе моцным». Сяржук Доўгушаў стварае новы мужчынскі хор