Пад Гроднам знайшлі 200-гадовае віно. Эксперты высветлілі, ці можна яго піць
Палацава-паркавы комплекс «Вялікі Свяцк Валовічаў», што па дарозе з Гродна на Аўгустоўскі канал, пачаў прымаць гасцей у ліпені. Да сёй пары зʼяўляюцца аповеды пра незвычайныя знаходкі пры яго рэстаўрацыі.
07.12.2023 / 09:43
У невялікім адасобленым будынку вінакурні будаўнікі выпадкова натрапілі на закапаныя ў зямлю 15 закаркаваных старадаўніх бутэлек. Усе фота: Уладзімір Сіверын / АіФ
У невялікім адасобленым будынку вінакурні будаўнікі выпадкова натрапілі на закапаныя ў зямлю 15 закаркаваных старадаўніх бутэлек, піша «АіФ».
Яны мелі нетыповую для сучасных форму і расфарбоўку.
Акуратна выцягнуўшы бутэлькі з зямлі, будаўнікі ўбачылі, што прама на вачах тыя сталі мяняць сваю расфарбоўку з сінявата-чорных да карычнева-зялёных з залацістым адлівам. А вось што знаходзілася ўнутры, заставалася інтрыгай, бо ёмістасці былі шчыльна закаркаваны.
Кіраўніцтва абʼекта звярнулася па дапамогу да спецыялістаў, здольных даць адказы на пытанні, якія ўзніклі. А менавіта ва ўпраўленне Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз па Гродзенскай вобласці.
У Гродне на іх рахунку даследаванне аднаго з самых старажытных у свеце слядоў пальцаў рук, знойдзеным на плінфе Каложскай царквы і іншыя знакавыя дакрананні да гісторыі. У тым жа яблыневым садзе Свяцка яны здабывалі і даследавалі касцяныя астанкі і рэчы чырвонаармейцаў, якія загінулі ў самым пачатку гітлераўскага ўварвання.
— З задачай падобнага роду сутыкнуліся ўпершыню, — распавёў намеснік начальніка абласнога экспертнага ведамства Зміцер Грыневіч. — Спатрэбіўся комплексны падыход, веды і навыкі розных спецыялістаў, якія падышлі да справы не толькі з усёй адказнасцю, але і душой. Свяцкія знаходкі сапраўды ўнікальныя.
Бутэлькі апынуліся, аналагічныя тым, якія выпускаліся ў Англіі з 17 стагоддзі. Форма ў іх няправільная, а гэта значыць, што яны вырабляліся ўручную шкловыдзімальшчыкамі. Аб гэтым жа гаворыць і адсутнасць на іх маркіровак. Раней вінаробы папросту ляпілі на бутэлькі этыкеткі, уручную запісваючы на іх, што заліта. Шклотара тады не мела асаблівага значэння, таму на знойдзеных у Свяцку бутэльках няма ніводнага кляйма.
У ніжняй частцы знойдзеных у земляной падлозе бутэлек маюцца паглыбленні, названыя «пунтам». Ён рабіўся для спрашчэння транспарціроўкі бутэлек у гарызантальным становішчы. Наяўнасць пунта дазваляла рыльца адной бутэлькі ўпірацца ў дно другой і надзейна фіксавацца. Акрамя таго, яно служыла месцам збору асадка пры захоўванні віна.
Зрабіўшы соскобы рэчывы з паверхні бутэлек, высветлілі што пакрыццё складаецца з дыяксіду крэмнія. Гэта асноўны кампанент кварцавага пяску, які мог утварыцца пры знаходжанні бутэлек у вільготнай ці кіслай глебе.
Закаркаваны бутэлькі коркамі, а правільней сказаць — заліты воскам. Да такой высновы прыйшлі падчас хімічнага даследавання. Воск герметычна абараняе якая змяшчаецца ў бутэльцы вадкасць ад агрэсіўнага ўздзеяння навакольнага асяроддзя, што дазваляе захоўваць змесціва пасудзіны на працягу стагоддзяў.
Ну а зараз самае цікава наконт змесціва бутэлек. Натуральна, напрошваецца выснова аб тым, што ўсярэдзіне знаходзіцца віно, і гэта сапраўды так. Праўда, — не зусім віно, а тое, што ад яго засталося. Унутры знаходзіцца 650 мл напаўпразрыстай вадкасці карычневага колеру з выяўленым пахам воцатнай кіслаты — прадукта закісання, а таксама акіслення этылавага спірту. Нягледзячы на даўнасць, захаваліся ноткі ароматаўтваральных злучэнняў, характэрныя для вінаграднага віна.
На сёння ўтрыманне этылавага спірту ў ім складае 1,5% аб. Акрамя таго, выявілі рэчывы, якія ўтвараюцца пры кантакце алкагольнага напою з драўнінай. Гэта значыць, першапачаткова яно выраблялася ці захоўвалася ў драўляных ёмістасцях.
Утрыманне воцатнай кіслаты ў невялікіх колькасцях у «маладым» віне зʼяўляецца нормай, аднак з цягам часу воцатныя бактэрыі пачынаюць актыўна размнажацца і колькасць кіслаты, а таксама яе эфіраў у напоі прыкметна павялічваецца. Адбываецца так званае скісанне віна, таму старыя віны набываюць характэрны воцатны пах і густ, як у нашым выпадку.
Цікава, што разам з тарай у тыя далёкія стагоддзі яшчэ і якасць самага віна не асабліва клапаціла спажыўцоў. Людзі проста пілі яго ў вялікай колькасці. Менавіта тады і нарадзіўся выраз: «Чалавек трох бутэлек». Лічылася, калі не ўстаючы з-за стала чалавек здольны выпіць тры бутэлькі віна, гэта сапраўдны мужчына.
Ну а сёння знойдзены ў Свяцку напой хоць і зʼяўляецца звышвытрыманым, да ўжывання не прыдатны. Вызначыць яго дакладны ўзрост фактычна немагчыма. Так, існуюць мегасучасныя метады, якія дазваляюць разлічыць узрост узору, але даўнасць вызначаецца не ў гадах, а практычна ў стагоддзях. Так што ў нашым выпадку гэта не столькі дорага, колькі немэтазгодна. Але, калі адштурхоўвацца ад супастаўлення ўсёй сукупнасці вядомых і ўсталяваных даных, выходзіць, што віну каля двухсот гадоў.
Чытайце таксама:
Свяцкі палац — твор італьянскага майстра для прускага графа са старажытнага беларускага роду
Ці ў Беларусі знаходзяцца гэтыя славутасці? Тэст
У Шчорсах зноў прадаюць частку былога маёнтка Храптовічаў, ужо за бесцань