Габелены беларускага рэкардсмена кнігі Гінэса прызналі помнікамі мастацтва

Адшукаць іх можна як у Мінску, так і ў Магілёве. 

22.05.2024 / 10:08

Габелен «Скарына» з серыі габеленаў для Опернага тэатра, створаных Аляксандрам Кішчанкам. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

У Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей унесены цэлы шэраг габеленаў народнага мастака Беларусі Аляксандра Кішчанкі. Пра гэта паведаміў тэлеграм-канал «Спадчына».

Некаторыя з твораў Кішчанкі і раней былі пад аховай дзяржавы. Гэта габелены «Музыка» ў Музычным каледжы імя Глінкі, габелен-заслона ў Оперным тэатры і найбольш вядомы «Габелен Веку», які праз свае памеры — 19 на 14 метраў, — быў унесены ў кнігу рэкордаў Гінэса як найвялікшы ў свеце.

Заслона-габелен у Вялікім тэатры Беларусі, створаная Аляксандрам Кішчанкам. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

Стан заслоны-габелена ў Вялікім тэатры Беларусі. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

Выявілася, што тэатральная заслона — толькі частка з серыі габеленаў, створаных Кішчанкам у 1970-1980-я гады для Опернага тэатра. Астатнія габелены раскіданыя па іншых установах, куды, як мяркуюць аўтары канала, яны маглі трапіць у час апошняй рэканструкцыі Опернага тэатра — савецкаму мастацтву не знайшлася месца ў лоску і бляску абноўленых інтэр'ераў.

У Беларускай акадэміі мастацтваў адшукаліся яшчэ тры габелены з гэтай серыі: «Беларусь», «Музыка», «Скарына» (першыя чатыры фота), якім цяпер прысвоены статус помнікаў мастацтва рэспубліканскага значэння (2-я катэгорыя).

Габелены «Беларусь» і «Музыка», якія сёння захоўваюцца ў Беларускай акадэміі мастацтваў. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

Яшчэ больш габеленаў з серыі адшукалася ў Магілёве: гэта «Космас», «Рэвалюцыя», «Песняры», а таксама два велізарныя габелены для фае (11,5х11,12 і 11,4х11,3 м). Але як яны выглядаюць — невядома.

Сёння яны захоўваюцца ў Палацы культуры Магілёўскай вобласці, адкуль у час рэканструкцыі да Форума рэгіёнаў Беларусі і Расіі, які праходзіў у 2018 годзе, павыкідалі ўвесь «савецкі хлам», то-бок усё дэкаратыўна-манументальнае мастацтва: столі з трохмерных элементаў, габелены, літыя металічныя перагародкі, люстры з літога шкла і наборныя драўляныя пано на сценах. Большасць проста выламалі і вывезлі на сметнік. 

Палац культуры «Хімвалакно» ў канцы 1980-х. На сцяне габелен «Мой родны край». Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

У абноўленых інтэр'ерах Палаца культуры Магілёўскай вобласці месца савецкім габеленам не знайшлося. Фота: Гугл Карты

Невядома і што стала з вялікім габеленам «Мой родны край» Славы Сакалова і Зоі Літвінавай, заслужанай мастачкі Беларусі, які ўпрыгожваў фае палаца. Сёння ўсе інтэр'еры будынка зроблены ў стылі «дорага-багата», а габелены, напэўна, пыляцца ў кладоўках.

Мінкульт прызнаў гісторыка-культурнай каштоўнасцю каталіцкі абрад «Тры каралі»

У Лепельскім раёне закансервуюць храм, які не змаглі дашчэнту знішчыць у часы СССР

Адзіную славутасць Клімавічаў фактычна знеслі ФОТА

У Беразіне адродзяць закінуты палац Патоцкіх, які ніяк не маглі прадаць

Ф. Раўбіч