У Расіі сканчваюцца велізарныя запасы савецкай зброі. Магчыма, ёй давядзецца згарнуць наступальныя дзеянні
Наземны наступ Расіі выдыхаецца. Цяпер пытанне заключаецца не столькі ў тым, ці зможа Украіна выстаяць, колькі ў тым, як доўга Расія зможа падтрымліваць цяперашні тэмп аперацый.
17.07.2024 / 16:14
Разбітыя расійскія танкі. Каменка, Харкаўская вобласць. Фота Efrem Lukatsky / AP
Як піша The Economist, шырока разрэкламаваны расійскі наступ на Харкаў, які пачаўся ў маі, згасае. Поспехі Расіі на іншых участках лініі фронту, асабліва ў Данбасе, аказаліся стратэгічна нікчэмнымі і дасягнуты толькі цаной вялізных страт.
Цяпер пытанне заключаецца не столькі ў тым, ці зможа Украіна выстаяць, колькі ў тым, як доўга Расія зможа падтрымліваць цяперашні тэмп аперацый.
Ключавое пытанне не ў людзях, а ў тэхніцы
Нягледзячы на ўсе размовы аб тым, што Расія здольная папоўніць вялізныя страты танкаў, бронетранспарцёраў і артылерыі, выцягнуўшы са сховішчаў і аднавіўшы запасы яшчэ савецкай эпохі, яны не бясконцыя. Паводле ацэнак большасці разведслужбаў, за першыя два гады канфлікту Расія страціла каля 3000 танкаў і 5000 іншых браніраваных машын.
Па ацэнцы лонданскага аналітычнага цэнтра International Institute for Strategic Studies (IISS), з 1530 танкаў, адпраўленых на працягу 2023 года на фронт, амаль 85% былі зняты з захоўвання і адноўленыя (у асноўным Т-72, а таксама Т-62 і нават некалькі Т-55).
Паводле ацэнак IISS, у лютым гэтага года ў Расіі на складах магло быць каля 3200 танкаў. Але, як гавораць аналітыкі, да 70% з іх «не ссунуліся ні на цалю з пачатку вайны».
Значная частка танкаў Т-72 захоўвалася пад голым небам з пачатку 1990-х гадоў і, верагодна, знаходзіцца ў вельмі дрэнным стане. Аналітыкі IISS мяркуюць, што пры цяперашніх тэмпах расійскія танкі і БМП дасягнуць «крытычнага пункту знясілення» да другой паловы наступнага года.
Недастаткова новых танкаў
Калі казаць аб новых танках, то з пачатку канфлікту на перадавую было адпраўлена каля 175 дастаткова сучасных танкаў Т-90М. Паводле ацэнак IISS, сёлета штогадовая вытворчасць можа наблізіцца да 90.
Аднак, як сцвярджае аналітык IISS Майкл Гёрстад (Michael Gjerstad), большасць танкаў Т-90М насамрэч з'яўляюцца мадэрнізаванымі Т-90А. Па меры таго як іх колькасць скарачаецца, вытворчасць новых Т-90 у гэтым годзе можа скласці не больш за 28 адзінак.
Эксперт па расійскім ваенным патэнцыяле з вашынгтонскага Цэнтра аналізу еўрапейскай палітыкі Павел Лузін лічыць, што Расія можа вырабляць толькі 30 новых танкаў за год. Ён нагадвае: калі ў мінулым годзе ўкраінцы захапілі нібыта новы Т-90М, яны выявілі, што яго гармата была выраблена ў 1992 годзе.
На думку Лузіна, здольнасць Расіі ствараць новыя танкі і баявыя машыны пяхоты ці нават рамантаваць старыя танкі стрымліваецца складанасцю атрымання камплектуючых.
Па іроніі лёсу, Харкаў быў галоўным вытворцам вежаў для танкаў Т-72. Па словах аналітыка, колькасць работнікаў у ваенна-прамысловым комплексе таксама рэзка скарацілася — з 10 мільёнаў да 2 мільёнаў чалавек, прычым аўтаматызацыя не змянілася ні на ёту.
Недахоп артылерыйскіх ствалоў
Яшчэ адна сур'ёзная праблема — вытворчасць артылерыйскіх ствалоў. На гэты момант з дапамогай Паўночнай Карэі ў Расіі дастаткова снарадаў (верагодна, каля 3 мільёнаў).
Але зваротным бокам высокай інтэнсіўнасці агню з'яўляецца зношанасць ствалоў. На некаторых участках з інтэнсіўным супрацьстаяннем ствалы гаўбіц маюць патрэбу ў замене ўжо праз некалькі месяцаў.
Паводле слоў Лузіна, толькі два заводы маюць складаныя станкі аўстрыйскай вытворчасці (апошні быў імпартаваны ў 2017 годзе), неабходныя для вырабу ствалоў. Кожны з іх можа вырабляць толькі каля 100 штук у год, тады як неабходны тысячы.
Рашэннем праблемы стала выкарыстанне ствалоў ад старой буксіраванай артылерыі і ўстаноўка іх на самаходныя гаўбіцы. Аналітыкі лічаць, што да пачатку гэтага года было заменена каля 4800 ствалоў. Як доўга расіяне змогуць працягваць гэтую працу, залежыць ад стану тых, што засталіся (каля 7000).
«Калі нічога не зменіцца, то да канца гэтага года расійскім войскам, магчыма, давядзецца змяніць тактыку на больш абарончую, лічыць Герстад. Гэта можа стаць відавочным яшчэ да канца лета. Чакаецца, што цікавасць Пуціна да пагаднення аб часовым спыненні агню будзе расці», — піша The Economist.
Эксперты падлічылі, калі ў Расіі скончацца танкі
У Расіі патлумачылі, чаму не выкарыстоўваюць сучасны танк «Армата» ў вайне з Украінай
Расійская армія зняла з кансервацыі старыя эксперыментальныя БТРы і адправіла ва Украіну