Stryžak raskazaŭ, jak jaho vierbavali śpiecsłužby
«Jany realna ŭłaziać u mazhi».
21.07.2024 / 09:00
Andrej Stryžak. Skryn videa: TOK_talk / YouTube
U novym vypusku TOKu kiraŭnik Fondu salidarnaści BySol Andrej Stryžak pryhadaŭ niekalki sprob jaho viarboŭki śpiecsłužbami. Pieršaja była ŭ 2005 hodzie.
«Vierbavali ŭ homielskim KDB (u toj čas ja žyŭ u Rečycy). Było dva śledčyja. Adzin byŭ, jak vodzicca, drenny, druhi — dobry. Jany sprabavali niekalki hadzin z roznych bakoŭ padychodzić.
Samy hałoŭny ich dovad byŭ: «Vy budziecie rabić usio toje, što robicie zaraz. Bolš za toje, my vam možam u čymści navat dapamahčy, niejak prałabiravać vašyja intaresy, padkazać, jak pisać zajaŭki. Samaje hałoŭnaje — čas ad času z nami sustrakacca i razmaŭlać pra toje, što vy bačycie, što adbyvajecca».
Na maje zaŭvahi, što ja nie chaču supracoŭničać sa śpiecsłužbami, mnie zadavali takoje pytańnie: «Nu voś, naprykład, kali vy daviedajeciesia, što rychtujecca niejki terakt, vy ŭsio roŭna pryjdziecie i skažacie. Praŭda?». Na što ja adkazaŭ, što ŭ takim vypadku pazvaniu ŭ milicyju», — zhadvaje Stryžak padrabiaznaści razmovy z supracoŭnikami KDB.
Mužčyna pryznajecca, što razmova była ciažkaj. «Nie ciažka było admović, a ciažki byŭ uvieś praces razmovy. Jany realna ŭłaziać u mazhi i sprabujuć pracavać z tym, što tabie doraha, što tabie cikava, sprabujuć znajści, za što ciabie možna začapić».
Apošni vypadak adbyŭsia paśla vybaraŭ 2006 hoda. Pa słovach Stryžaka, jaho vyklikali ŭ vajenkamat dla ŭdakładnieńnia danych. Kali jon tudy pryjšoŭ, jaho zaviali ŭ aktavuju zału, dzie siadzieli dva čałavieki.
«Na toj čas ja byŭ dastatkova dobra navučany i adkazaŭ, što nie chaču ni ab čym razmaŭlać. Na što mnie było prapanavana: kali ja nie chaču adkazvać na ich pytańni, mahu sam u ich što-niebudź spytać. Ja pytaju: «Kali Kazulina adpuścicie?»
Jany kažuć: «Paśla vybaraŭ i adpuścim» (razmova, chutčej za ŭsio, pra parłamienckija vybary, jakija adbylisia 28 vieraśnia 2008 hoda — «NN»). Na što ja spytaŭ: «Tak što, vy da kanca śvietu?» Jany ŭ mianie pytajuć: «A što, u vas jość dadzienyja, što kaniec śvietu adbudziecca paśla vybaraŭ?» Ja skazaŭ: «Usio. Hety cyrk treba zakančvać. Ja pajšoŭ».
Stryžak zhadvaje, što papiaredziŭ svaich surazmoŭcaŭ ab tym, što raskaža pra sustreču žurnalistam. Što jon i zrabiŭ adrazu paśla vychadu. «Tady časy byli takija. Možna było siabie tak pavodzić. Zaraz by ja [adtul] nie vyjšaŭ», — zaŭvažaje mužčyna i śćviardžaje, što paśla toj sustrečy śpiecsłužby ad jaho «całkam adčapilisia i asabista nie źviartalisia». Ale pačali pracavać pa znajomych:
«U ich była takaja taktyka — zrabić vypalenaje pole vakoł mianie, abarvać sacyjalnyja suviazi, kab nie było ŭpłyvu z majho boku na niejkija pracesy».
Stryžak paŭhoda nie piŭ ałkaholu i padzialiŭsia vysnovami
Stryžak pościć fota z Hrodna, a Hierasimienia radujecca, što vybrałasia na Minskaje mora. Što?
Stryžak u dzień narodzinaŭ arhanizavaŭ dabračynny aŭkcyjon. Adzin z łotaŭ vielmi niezvyčajny