Łukašenkaferštejery nie prajšli ŭ parłamient Litvy
Partyi, jakija zajmajuć dvuchsensoŭnuju pazicyju adnosna Rasii i režymu Łukašenki, nie adoleli minimalnaha barjera.
14.10.2024 / 13:07
Kiraŭnica sacyjał-demakrataŭ Vilija Blinkiavičucie. Fota: Mindaugas Kulbis / AP
Nivodnaja z partyj, jakaja dvuchsensoŭna stavicca da Rasii, nie prajšła ŭ Siejm Litvy.
Da takich možna adnieści Litoŭskuju narodnuju partyju eks-kandydata ŭ prezidenty Eduardasa Vajtkusa i Kaalicyju miru, jakaja ŭźnikła na asnovie Partyi pracy, na čale jakoj staić miljanier Viktar Uspaskich. Abiedźvie jany nabrali ŭsiaho pa 2% hałasoŭ.
Prachadny barjer u Litvie składaje 5% dla partyj i 7% dla kaalicyj.
Nie prajšła ŭ parłamient i Vybarčaja akcyja palakaŭ Litvy — Sajuz chryścijanskich siamiej (LLRA-KŠS). Hetaja palityčnaja siła pazicyjanavała siabie hetym razam jak «śpis nacyjanalnych mienšaściej» i była adzinaj, jakaja vykarystoŭvała ŭ pieradvybarčaj ahitacyi ŭ tym liku rasiejskuju movu.
Ale heta nie dapamahło joj zavajavać hałasy ŭ vialikich haradach, dzie skancentravanaje rasiejskamoŭnaje nasielnictva. Za LLRA-KŠS hałasavali pa-raniejšamu tolki ŭ bastyjonie polskaści — na ŭsio jašče častkova biełaruskamoŭnaj Vilenščynie. Kandydaty ad polskaha błoka pieramahli ŭ pieršym tury ŭ akruhach u Niemiančynie i Salečnikach.
Cikava, što na minułych prezidenckich vybarach, kali kandydata ad Akcyi palakaŭ nie było, tam pieramoh Eduardas Vajtkus, jaki maje reputacyju samaha prarasijskaha palityka.
Eduardas Vajtkus uznačalvaje Litoŭskuju narodnuju partyju. Fota Lrt.lt
Krytyka Jeŭrasajuza i zaklik siabravać z Rasijaj, Biełaruśsiu i Kitajem — voś byli asnoŭnyja pasłańni, ź jakimi išoŭ na tyja vybary 67-hadovy prafiesar-hiematołah Vajtkus.
Jon byŭ adziny z vaśmi kandydataŭ z takimi pohladami. «Kramloŭskija kuranty» — skazaŭ pra takuju płatformu prezident Naŭsieda.
Vynik Vajtkusa nielha było ličyć vialikim pośpiecham, ale jon nabraŭ 7,3% hałasoŭ i zaniaŭ piataje miesca.
Kiepski vynik «dvuchsensoŭnych partyj» tłumačycca tym, što hałasy pratestavaha, patencyjna ichnaha elektaratu hetym razam pieraciahnuła «Zara nad Niomanam» Remihijusa Žamajtajcisa, jakuju časta charaktaryzujuć jak papulisckuju.
Pieršy tur vybaraŭ u Litvie prajšoŭ 13 kastryčnika. Ź niaznačnym adryvam u im pieramahła levacentrysckaja Litoŭskaja sacyjał-demakratyčnaja partyja (ŁSDP), druhoje miesca zaniaŭ kiroŭny pravacentryscki Sajuz Ajčyny — Litoŭskija chryścijanskija demakraty (TS-LKD).
ŁSDP nabrała 19% hałasoŭ, Sajuz Ajčyny — 18%.
U Siejm taksama prajšli centrysty z Sajuza demakrataŭ «U imia Litvy» (9%) i Ruch libierałaŭ (8%). Ź ciažkaściu pieraadoleŭ 7-pracentny barjer Sajuz sialan i zialonych.
ŁSDP atrymlivaje pakul 20 mandataŭ, TS-LKD — 18, «Zara nad Niomanam» — 15, «U imia Litvy» — 8, Libieralny ruch — 8, a «Sialanie i Zialonyja» — 6 mandataŭ.
Kančatkova raskład siłaŭ stanie jasny paśla druhoha tura vybaraŭ u adnamandatnych akruhach, jaki adbudziecca 27 kastryčnika. U pieršym tury vyznačylisia pieramožcy tolki ŭ 8 z 71 akruh.
Za mandat 141 člena Siejma zmahalisia 14 partyj i adna kaalicyja. 71 člen Siejma abirajecca pa adnamandatnych akruhach. Kali nivodzin z kandydataŭ nie nabiraje piataj častki hałasoŭ usich vybarščykaŭ adnamandatnaj akruhi, u joj adbyvajecca druhi tur.
Siarod adnaznačnych pieramožcaŭ pieršaha tura — premjerka dziejnaha ŭrada Inhryda Šymanicie, što pieraabrałasia na Antokali ŭ Vilni, a taksama śpikierka Siejma Viktoryja Čmilicie-Nilsen ad akruhi, što achoplivaje Stary horad Vilni i Źviaryniec. Abiedźvie viadomyja jak ščyryja prychilnicy biełaruska-litoŭskaj salidarnaści i kateharyčnyja praciŭnicy režymu Łukašenki.
Viadomy svajoj kateharyčnaj pazicyjaj kansiervatar, ministr abarony Łaŭrynas Kaščunas vyjšaŭ na pieršym miescy ŭ druhi tur u vilenskaj akruzie Laščyńniki (Łaździnaj), dzie jamu supraćstaić eks-premjer Saŭlus Skviarnialis z Sajuza demakrataŭ «Dziela Litvy».
U adnamandatnych akruhach kansiervatary iduć na pieršym miescy va ŭsich staličnych akruhach, akramia dźviuch. Najmienš hałasoŭ jany sabrali ŭ najbiadniejšych Naŭininkach. Karaliniški stali adzinaj akruhaj, dzie ŭ druhi tur, praŭda, z druhoha miesca, vyjšaŭ u tym liku kandydat ad ultranacyjanalistyčnaha Nacyjanalnaha abjadnańnia Vitaŭtas Sinica.
Palitołahi čakajuć, što paśla druhoha tura kiraŭničuju bolšaść utvorać ŁSDP i «Dziela Litvy».
«My damovilisia razam z partyjaj «Dziela Litvy», jakaja vielmi paśpiachova vystupiła na vybarach, stvaryć kirujučuju bolšaść — pracavać razam, kab u nas byli dobryja vyniki», — zajaviła žurnalistam Vilija Blinkiavičucie paśla razmovy z Saŭlusam Skviarnialisam.
Adnak hetyja partyi nie miećmuć dastatkova hałasoŭ dla taho, kab utvaryć dvuchpartyjnuju kaalicyju. Urad budzie troch-, a mahčyma i čatyrochpartyjny. Šancy ŭvajści ŭ jaho majuć taksama centryscki Sajuz libierałaŭ i levy Sajuz zialonych i sialan.
Jak moža źmianicca palityka Litvy adnosna Biełarusi, kali na vybarach pieramohuć levyja ci radykały
Vybary ŭ Litvie: sacyjał-demakraty — pieršyja, kansiervatary — druhija, ale adryŭ minimalny