Эканаміст Львоўскі: Насельніцтва ў Беларусі ўжо хутчэй за ўсё менш за 9 мільёнаў
Якія прычыны такога стану дэмаграфіі і што чакае краіну ў будучыні?
26.10.2024 / 16:13
У новым выпуску ток-шоу «Жыццё-маліна» эканаміст Леў Львоўскі разважаў пра дэмаграфічную праблему Беларусі.
Па яго ацэнках, на сёння ў Беларусі жыве менш за 9 мільёнаў чалавек (афіцыйная статыстыка дае 9 мільёнаў 156 тысяч чалавек на пачатак 2024 года). Гэта ён тлумачыць эміграцыяй насельніцтва за межы краіны. Беларуская статыстычная служба не можа нармальна палічыць эміграцыю з-за таго, што пры выедзе людзі не даюць нікому справаздачы пра гэта. Ацаніць памеры выезду можна толькі падчас наступнага перапісу насельніцтва.
«Гэта больш, чым 8,5 і менш, чым 9 мільёнаў», — удакладняе Львоўскі.
Пачынаючы з 2020 года ў Еўрасаюз, адпаведна інфармацыі аб колькасці ўпершыню выдадзеных дазволаў на жыхарства, выехала некалькі соцень тысяч беларусаў. Да гэтай лічбы неабходна дадаць беларусаў, якія жывуць у іншых краінах па-за межамі ЕС, у тым ліку ў Расіі.
Калі лічыць, што з 2020-га выехала 500 тысяч беларусаў, то гэта больш за 5% насельніцтва. Аднак, калі ўлічваць, што выехалі ў асноўным людзі працаздольнага ўзросту (ад 18 да 60 гадоў), то гэтыя 500 тысяч трэба адымаць ад трохі больш за 4 мільёны працаздольнага насельніцтва.
«Прапорцыя велізарная, і гэта дастаткова рэзкі адток», — заўважае Львоўскі.
Другім фактарам, які пагаршае дэмаграфічную сітуацыю ў Беларусі, з'яўляецца натуральнае змяншэнне насельніцтва з-за нізкай нараджальнасці. Львоўскі нагадвае, што звесткі па нараджальнасці за апошнія тры гады не публікуюцца. Апошняя лічба за 2019 год паказвала, што на адну жанчыну прыпадала 1,48 дзіцяці. З улікам сітуацыі ў суседніх краінах, эканаміст дапускае, што цяпер гэты паказчык можа раўняцца 1,35.
Леў Львоўскі. Скрын відэа: malina_by / YouTube
Калі бягучыя трэнды захаваюцца, прагназуе Львоўскі, то да канца гэтага стагоддзя беларусаў будзе ў два разы менш, чым сёння:
«Дэмаграфічныя мадэлі могуць прадказваць на дастаткова доўгія гарызонты. Смяротнасць змяняецца не так моцна. Нараджальнасць таксама. Мы можам сказаць, што будзе з краінай, калі бягучыя трэнды нараджальнасці, смяротнасці і эміграцыі застануцца, як цяпер. У такім выпадку наша насельніцтва зменшыцца ў два разы.
Але гэта яшчэ «не высечана ў камені», яшчэ нешта можна зрабіць. Можна пачаць нейкія нармальныя рэформы, каб нараджалася трохі больш дзяцей. Можна нешта яшчэ рабіць са смяротнасцю, асабліва з мужчынскай. Можна нешта рабіць з эміграцыяй і іміграцыяй», — выказвае сваё меркаванне эканаміст.
На погляд Львоўскага, па-рознаму можна ацэньваць сітуацыю, калі насельніцтва Беларусі зменшыцца ў два разы:
«Ёсць шмат краін, дзе насельніцтва паўтара мільёна, тры мільёны. І мы не гаворым пра іх выраджэнне. Ніхто не гаворыць пра выраджэнне літоўцаў, грузін. Ёсць краіны, дзе насельніцтва нашмат меншае. Пытанне ў тым, як мы адаптуем эканоміку за гэты час. І галоўнае — не вырадзіцца самім як беларусам не ў плане колькасці людзей, а ў плане якасці».
«Да 2020 года прывяла не толькі палітыка, але і дэмаграфія» — Церашковіч
У Беларусі недастаткова моладзі і зусім мала дзяцей. У чым прычыны?