У «Байсоле» расказалі пра апошнюю хвалю масавых затрыманняў і параілі, што рабіць людзям у зоне рызыкі
Масавыя затрыманні, якія пачаліся ў краіне 31 кастрычніка, працягваюцца дагэтуль, паведамілі выданню «Люстэрка» ў службе эвакуацыі фонду «Байсол». Паводле даных на 5 лістапада, у арганізацыю паступае інфармацыя пра тых, да каго прыйшлі. Паводле папярэдніх ацэнак фонду, пад рэйды сілавікоў ужо трапілі каля 80 чалавек.
05.11.2024 / 23:06
Фота ілюстрацыйнае
Паводле даных супрацоўніка службы эвакуацыі «Байсол» Фёдара (імя змененае), хваля затрыманняў ужо закранула каля дзесяці населеных пунктаў. У фондзе іх не пералічваюць, аднак частку з іх раней называлі праваабаронцы: Маладзечанскі і Асіповіцкі раёны, гарады Хойнікі, Смаргонь, Ваўкавыск і іншыя.
«Першыя затрыманні, пра якія нам стала вядома, прайшлі яшчэ ўвечары ў сераду, 30 кастрычніка. Але яны былі не масавыя, і чаму адбыліся, мы не ведаем, — адзначае суразмоўца. — Ужо масавыя затрыманні здарыліся 31 кастрычніка. Вельмі шмат сведчанняў, што пачаліся яны плюс-мінус у 7.30 раніцы па ўсёй краіне».
Паводле інфармацыі, якая ёсць у «Байсола», за аперацыяй стаіць КДБ, хоць удзельнічаць у ёй маглі і супрацоўнікі іншых сілавых структур. Большасць затрыманняў праходзіла паводле падобнага сцэнарыя: у дзверы чалавеку гучна стукалі, каб «у яго быў шок».
«Калі ён адчыняў, урывалася група захопу ў амуніцыі, з аўтаматамі. Правярала памяшканне на прадмет бяспекі. Потым заходзіў следчы. Паводзіны следчых груп былі розныя, дзесьці гвалту не было ці амаль не было. А дзесьці ўломваўся ГУБАЗіК і выкарыстоўваў зусім іншы падыход з вялікай колькасцю гвалту.
У любым выпадку ўсё гэта праява дзяржаўнага тэрору, — працягвае Фёдар. — Падчас размовы ў кагосьці пыталіся пра паездкі ў Еўропу, у кагосьці — пра іх актыўнасць у краіне, камусьці прад'яўлялі даволі жорсткія крымінальныя артыкулы, напрыклад, арт. 357 КК (змова ці іншыя дзеянні, учыненыя з мэтай захопу дзяржаўнай улады), арт. 361 КК (заклікі да санкцый) і арт. 342 КК (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак).
Некаторым іх не прад'яўлялі, а проста забіралі, дапытвалі і давалі «адміністратыўку» за дробнае хуліганства (арт. 19.1 КаАП). Магчыма, адразу больш жорсткі варыянт прапаноўвалі тым, на каго ў супрацоўнікаў быў нейкі кампрамат».
На пытанне, што магло б звязваць усіх гэтых людзей, у Фёдара няма адназначнага адказу. Паводле яго гіпотэзы, хваля затрыманняў — гэта вынік «вялікага расследавання сілавых службаў», якое, верагодна, пачалося ў 2021—2022 гадах. У «Байсола» ёсць інфармацыя, што людзей на допытах пытаюцца пра гэты перыяд.
«Сапраўды, сілавікі збіралі нейкую базу людзей у краіне, якія маглі б ім быць цікавыя. Як мы разумеем, яны праводзілі папярэднія допыты, на іх атрымлівалі нейкія імёны, потым спрабавалі іх звязаць у нешта адзінае. Аднак, як нам вядома, не заўсёды затрыманыя неяк аб'яднаныя паміж сабой. Напрыклад, людзі адзін аднаго не ведаюць, а ім, дапусцім, прад'яўляюць: «Не, у вас тут адзіная супольнасць», — прыводзіць прыклад суразмоўца.
На думку прадстаўніка службы эвакуацыі «Байсола», сілавікі «сабралі карцінку» і напярэдадні выбараў зладзілі хвалю затрыманняў.
«Мы чакаем, што яна не апошняя, — адзначае суразмоўца. — Магчыма, наступныя будуць на падставе тых паказанняў, якія сілавікі атрымаюць ад людзей [цяпер]».
Паводле інфармацыі Фёдара, кола затрыманых «моцна шырэйшае, чым тыя людзі, якія маглі б быць датычныя да нейкага аб'яднання».
«Сярод затрыманых былі і тыя, каму інкрымінуюць нейкую актыўнасць, і тыя, да каго прыйшлі проста за каментары, падпіскі, — коратка адказвае Фёдар. — Ёсць кейсы, калі ў полі зроку апынуліся тыя, хто раней быў на допытах, а цяпер проста ездзілі ў Еўропу па сваіх справах. Нават без івэнтаў».
Паводле інфармацыі, што паступіла ў «Байсол», з 31 кастрычніка па 5 лістапада сілавікі прыйшлі прыкладна да 80 людзей. Каля 20% з іх пасля допытаў адпусцілі. Кагосьці з «адміністратыўкай», кагосьці ў статусе сведкі.
«Паводле звестак, якія ў нас ёсць, ізалятар на Акрэсціна перапоўнены. У камерах на 3-4 чалавекі сядзяць па 16 чалавек. Пра іншыя ІЧУ не ведаю, — расказвае Фёдар і дадае: —
Хацеў бы звярнуцца да людзей, якія разумеюць, што знаходзяцца ў зоне рызыкі. Да выбараў вам лепш пажыць не дома. У ідэале нават не ў краіне. Але калі вы можаце хоць бы з'ехаць, напрыклад, на лецішча да сябра, таксама добра. У любым выпадку гэта лепш, чым нічога.
Звяртайце ўвагу на свае падпіскі ў тэлефоне, перапіскі ў чатах, у тэлеграме і гэтак далей.
І яшчэ адзін важны момант. Калі раптам вас забіраюць на допыт, галоўнае, не нагаварыце на сябе. Не кажыце, напрыклад, «так, сапраўды там быў, каюся». Сказаць «каюся», значыць, сядзець».
Вялізная хваля затрыманняў — стала зразумела, на каго гэтым разам палявалі КДБ і ГУБАЗіК
Сталі вядомыя новыя падрабязнасці затрыманняў і ператрусаў на мінулым тыдні
Чарговы хапун адбыўся ў Навагрудку
Палітычныя затрыманні ў Хойніках: прыйшлі да двух дзясяткаў людзей
Як мінімум 14 чалавек затрыманыя за палітыку ў рабочым пасёлку Ялізава
На зіму запланаваныя масавыя затрыманні, складзеныя «першы і другі спісы»