Маск і Рамасвамі расказалі, як будуць скарачаць выдаткі. Вось чаму гэта можа моцна паўплываць і на Беларусь
Абраны прэзідэнт ЗША Дональд Трамп прапанаваў бізнэсоўцам Ілану Маску і Вівеку Рамасвамі ўзначаліць новы Дэпартамент эфектыўнасці ўрада. 20 лістапада яны ў праграмнай калонцы ў The Wall Street Journal расказалі, чым і як будзе займацца дэпартамент.
21.11.2024 / 16:15
Ілан Маск. Фота: Andrew Harnik / Getty Images
«Наша нацыя пабудаваная на базавай ідэі, што людзі, якіх мы выбіраем, кіруюць урадам. Цяпер Амерыка не функцыянуе так», — так пачынаецца артыкул.
А сённяшняя Амерыка функцыянуе, на думку аўтараў, так: нікім не абраныя бюракраты прадукуюць сціжму дырэктыў — дзясяткі тысяч штогод — без прамога ўдзелу людзей з выбарчым мандатам (напрыклад, прэзідэнт, кангрэсмены).
Памер сродкаў, якія, паводле ацэнак Маска і Рамасвамі, выдаткоўваюцца неапраўдана або без належнай санкцыі з боку Кангрэса, сапраўды ўражвае: 500 мільярдаў долараў штогод. Для параўнання: гадавы рэспубліканскі бюджэт Беларусі ў 2024 годзе складае няпоўныя 14 млрд долараў, прытым што насельніцтва Беларусі ўсяго ў 35 разоў меншае за амерыканскае.
«Мы скароцім выдаткі» — запэўніваюць Маск і Рамасвамі.
Дэпартамент, які ўзначаляць Маск і Рамасвамі, называецца Дэпартаментам урадавай эфектыўнасці. Англійская абрэвіятура назвы — DOGE (Department of Government Efficiency), міжволі напрошваецца асацыяцыя з dog (сабака) або doggie (сабачка), што ў нейкім сэнсе ілюструе яго місію: вынюхваць непатрэбныя дырэктывы, пасады і праекты і праганяць іх з урада.
Дэрэгуляцыя, скарачэнне персаналу і эканомія выдаткаў
DOGE абяцаюць засяродзіць на трох кірунках:
- Адмена непатрэбных дырэктыў. Будзе адмененая частка федэральных дырэктыў — да прыкладу, тыя, якія былі ўведзеныя без выразнага дазволу Кангрэса. Гэты крок скіраваны на вызваленне прыватных асоб і прадпрыемстваў ад нарматыўнага цяжару і стымуляванне эканамічнага росту.
- Менш дырэктыў — менш чыноўнікаў. DOGE мае намер скараціць федэральную працоўную сілу. Звольненым абяцаюць спрыянне ў пераходзе ў прыватны сектар, а частка будзе заахвочвацца да датэрміновага выхаду на пенсію на выгадных умовах.
- Эканомія выдаткаў. Дэпартамент зоймецца скарачэннем выдаткаў і паляпшэннем працэсу закупак. Многія кантракты будуць перагледжаныя, абяцаюць таксама выявіць розныя формы марнатраўства і ўвесці механізмы прадухілення махлярства ў будучыні.
На думку аўтараў, дзеля ўсяго гэтага не патрабуюцца змены ў заканадаўстве. Больш за тое, гэта будуць рэформы, якія палягаюць у прывядзенні рэальнага стану рэчаў у адпаведнасць законам.
Асабліва асноўнаму закону. «Нашай Палярнай зоркай для рэформаў будзе Канстытуцыя ЗША» — паэтычна заяўляюць аўтары.
Ёсць і дэдлайн
Місія DOGE разлічаная прыблізна на паўтара года. Уся работа па наладжванні эфектыўнасці працы ўрада павінна завяршыцца 4 ліпеня 2026 года. Гэта будзе своеасаблівы падарунак краіне да 250-годдзя незалежнасці — лічаць бізнэсоўцы-рэфарматары.
Да гэтага часу аўтары спадзяюцца мець такі эфектыўны ўрад, што DOGE больш не спатрэбіцца.
Пакуль цяжка сказаць, як такі курс на рэзкае скарачэнне дзяржаўных выдаткаў адаб’ецца на Беларусі. З аднаго боку, ад сілы ЗША залежыць устойлівасць сусветнага парадку — Амерыка яго стабілізуючы цэнтр, галоўная процівага Расіі і Кітаю. І здароўе амерыканскіх дзяржаўных фінансаў — зарука сілы дзяржавы. З другога боку, Беларусь была рэцыпіентам разнастайнай амерыканскай дапамогі. Амерыканцы дапамагалі ад чарнобыльскіх праграм да аграсядзіб, нават станаўленню ІТ-сектара беларускай эканомікі штуршок далі амерыканскія гранты.
Калі ЗША перастануць укладаць грошы ў развіццё іншых краін, гэта адаб’ецца і на Беларусі. А патэнцыйна менавіта сфера міжнароднай дапамогі можа падпасці пад скарачэнне першай.
Вось што Меркель напісала пра Трампа ў сваіх мемуарах
У ЗША заклікаюць панізіць гандлёвы статус Кітая да ўзроўню Беларусі
Трамп збіраецца ўвесці надзвычайнае становішча, каб дэпартаваць усіх нелегалаў з ЗША
«Сабаку не гладзіць!» Рэзідэнцыю Трампа пачалі ахоўваць сабакі-робаты