Блакітнае святло смартфонаў выклікае заўчаснае палавое даспяванне дзяцей — вучоныя
Працяглае ўздзеянне блакітнага святла гаджэта запускае ў арганізме выпрацоўку гармонаў, якія выклікаюць больш ранняе палавое паспяванне.
24.11.2024 / 19:04
Фота: Stephen Simpson / Getty Images
Як піша Science Alert, турэцкія навукоўцы паспрабавалі знайсці разгадку пашырэння выпадкаў ідэапатычнага заўчаснага палавога паспявання, якое ў апошнія гады назіраецца ў розных краінах свету. З'яўленне другасных палавых прыкмет у дзяўчынак да 8 гадоў і хлопчыкаў да 9 гадоў з'яўляецца актуальнай праблемай для дзіцячай эндакрыналогіі.
У большасці выпадкаў прычыну пачатку заўчаснага палавога паспявання вызначыць немагчыма. Яно можа быць выклікана шэрагам розных фактараў, сярод якіх як парушэнне работы ўнутраных сістэм і органаў, так і негатыўнае ўздзеянне вонкавых фактараў. Даследаванні турэцкіх вучоных, магчыма, вызначылі адзін з іх.
Вучоныя звярнулі ўвагу на той факт, што дзеці праводзяць значны перыяд часу за экранамі сваіх смартфонаў і планшэтаў. Блакітнае святло, якое выпраменьваецца экранамі лічбавых прылад, аказвае значны ўплыў на ўзровень мелатаніну — гармону, які рэгулюе нашы сутачныя біярытмы, уключаючы цыкл сну і няспання. Гэты эфект тлумачыцца тым, што блакітны спектр святла блізкі па характарыстыках да натуральнага дзённага асвятлення.
Акрамя рэгулявання цыркадных рытмаў, у перыяд актыўнага росту мелатанін адыгрывае істотную ролю ў рэгуляцыі гармонаў, звязаных з палавым развіццём. Яго дэфіцыт здольны парушыць гэты баланс, прыводзячы да заўчаснага выкіду палавых гармонаў. На вопытах з пацукамі турэцкія вучоныя змаглі праверыць сваю гіпотэзу.
Вынікі двух даследаванняў, апублікаваныя ў часопісах Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology і Frontiers in Endocrinology, паказалі, што непалаваспелыя самкі і самцы пацукоў, якія падвяргаліся працягламу ўздзеянню блакітнага святла ад святлодыёдных экранаў, дэманстравалі больш ранняе выспяванне, чым іх аднагодкі з кантрольнай групы.
У пацукоў назіралася зніжэнне ўзроўню мелатаніну і павышэнне рэпрадукцыйных гармонаў, такіх як эстрадыёл і лютэінізуючы гармон. Прычым, як падкрэсліваюць аўтары, чым даўжэйшым было ўздзеянне, тым раней пачыналася палавое паспяванне.
Вучоныя адзначаюць, што іх вынікі былі атрыманы пры правядзенні даследавання на пацуках, што не дае гарантый, што падобныя эфекты будуць назірацца ў людзей. Аднак яны дазваляюць выказаць здагадку, што працяглае ўздзеянне блакітнага святла можна разглядаць як фактар рызыкі больш ранняга палавога паспявання.
Брытанскія навукоўцы: Час, праведзены дзецьмі з гаджэтамі, не ўплывае на сон
Мелатанін дапаможа заснуць, але ёсць нюансы
Смартфоны ствараюць пагрозу псіхічнаму здароўю падлеткаў