Jak Sieciva «Bulbaš'-Choł» pieramahło

Budaŭnictva samaha sprečnaha architekturnaha abjekta paśla «doma Čyža» ŭ Trajeckim, prypynienaje. Bolej za toje, raspačataja pravierka z udziełam Hieneralnaj prakuratury.

Jašče cikaviej: pravierka vyjaviła parušeńni. U «Bulbaš'-Chole» sprabavali realizavać tradycyjnuju schiemu. Schiema heta — kali zaćviardžajecca adzin varyjant, prymalny dla hramadzkaści, a paśla, užo padčas realizacyi, prajekt źmianiajecca.

Tak rekanstrujavali Kupałaŭski. Tak miełasia adbycca i ŭ Kurapatach, dzie Minkult (jak zaraz vyśvietliłasia), zaćvierdziŭ prajekt ź inšymi parametrami i inšaha pryznačeńnia. Ale zaraz vydadzieny zahad na spynieńnie rabot da pryviadzieńnia dakumentacyi ŭ adpaviednaść usim normam.

Samaje hałoŭnaje: užo navat u Minkulcie śćviardžajuć, što nazvy «Bulbaš'-Choł» «nia budzie dakładna».

Ja nie mahu zhadać, kali ŭ minuły raz dziakujučy hramadzkamu ŭdziełu ŭ Miensku ŭdavałasia spynić bujny biznes-prajekt. A tamu dośvied historyi z «Bulbaš'-Chołam» treba analizavać i, pa mahčymaści, raspaŭsiudžvać jaho na inšyja abjekty. Hladziš, moža daviadziecca i vulicu Bykava ŭ Miensku zajmieć.

1. Kampanija abarony Kurapat ad «Bulbaš'-Chołu» składałasia ź dźviuch častak: zvarotaŭ hramadzkaści ŭ kiroŭnyja orhany i padtrymki ŭ Siecivie.

Što da zvarotaŭ, tut samym zaŭvažnym byŭ toj, što kalektyŭna padpisali ŭdzielniki kruhłaha stała «Abaronim Kurapaty». Ale, mnie padajecca, kali b baraćba z «Bulbaš'-Chołam» abmiežavałasia vyklučna hetym zvarotam, ź Minkultu pryjšła b standartnaja adpiska, ab čym zajaviŭ i historyk Ihar Kuźniacoŭ. Pašyrany adkaz, raspačataja pravierka i prypynieńnie prac stalisia siurpryzam u tym liku dla admysłoŭcaŭ, jakija hetym zajmalisia (i tamu dakładna mahli pradkazvać «standartnuju» reakcyju ŭładaŭ). Zvarot spracavaŭ, «vybuchnuŭ» z-za taho, što kampanija abarony Kurapat atrymała mocnuju padtrymku ŭ Siecivie. Nie było takoha niezaležnaha medyja, jakoje b nie napisała pra hetuju dzivackuju inicyjatyvu i kožny taki artykuł sparadžaŭ usio novyja emacyjnyja chvali, tak što ŭ sacyjalnych sietkach množylisia dematyvatary, kpiny i stychijnyja inicyjatyvy na hety kont. Nie mahu vyklučać, što, paralelna z udzielnikami kruhłaha stała svaje zvaroty napisali čytačy niezaležnych sajtaŭ, tak što ŭstanovy prosta zachłynulisia ŭ papiarovych zapytach, na jakija treba było adkazvać.

Takim čynam, zvarot stvaryŭ precedent, Sieciva nie dało hety precedent praihnaravać.

Usim, chto planuje kampanii pa abaronie architekturnaj zabudovy, treba pradumvać medyjnuju padtrymku hetych kampanijaŭ i vučycca ŭ Hanny Šapućki.

2. Vidavočna, što ŭsia supolnaja moc Sieciva, usia nianaviść pakryŭdžanaj kalektyŭnaj pamiaci ničoha b nie zrabili, kali b pytańnie budaŭnictva «Bulbaš'-Chołu» było palityčnym.

Kali b zamiest skasavańnia planaŭ na budaŭnictva zabaŭlalnaha kompleksu, tut viałasia razmova pra źmieny, naprykład, u vybarčaje zakanadaŭstva. Sieciva jaki ŭžo hod viruje vakoł taho, jak u Biełarusi adbyvajucca vybary, ustanovy zakidvajucca tonami papiarovych zapytaŭ i skarhaŭ. Efekt — nulavy.

Vulica Bykava, pomnik Karatkieviču, hodnaje ušanavańnie pamiaci Łarysy Hienijuš u Zelvie — usie hetyja inicyjatyvy majuć mocny palityčny mesydž, ale patencyjał ich rašeńnia ŭ kalidorach ułady pavialičvajecca tolki tady, kali hetyja prablemy pieramiaščajucca ŭ niepalityčnuju płaščyniu.

Tym durniam, jakija kažuć, što «vulicy Bykava ŭ Miensku nie źjaviłasia z-za kampanii «Havary praŭdu», jakaja «palityzavała prablemu», chočacca ŭručnuju raspluščyć vočy, bo «Havary praŭdu» nie palityzavała prablemu, jana jaje pastaviła.

Ale dalejšaje paśpiachovaje rašeńnie prablemy, jak pakazvaje vypadak u Kurapatach — u sprobie dystancyjavać inicyjatyvu ad palityki (navat kali pracaj nad inicyjatyvaj budzie zajmacca palityčnaja kampanija).

3. Ludzi daśviedčanyja kažuć, što hałoŭnaje ŭ Biełarusi — nie stanavicca na šlachu «bujnych intaresaŭ». Vidavočna, što «Bulbaš'-Choł» byŭ nie bujnym intaresam, u adroźnieńnie, naprykład, ad planaŭ likvidacyi «Asmołaŭki» — atmasfernaha kutočka ŭ centry Miensku i devełaperskaha zasvajeńnia terytoryi bujnymi investarami.

Ale teoryja publičnaj palityki (i teoryja hrup intaresaŭ u pryvatnaści) vučyć nas, što intares — heta nie kančatkovaja dadzienaść, jahonuju vahu možna karektavać. Toj ža «dom Čyža» na peŭnych, samych pačatkovych etapach, možna było zablakavać repazycyjanavańniem abjekta ź «dziaržaŭnych», «stratehičnych» — u nišu «nachabstva pryvatnaha biznesu» (toje, što adbyłosia na tydni z admovaj dziaržavy vydatkavać 4 miljardy na zabieśpiačeńnie infrastruktury «Kałodziščaŭ»: niechta, dziakuj Bohu, rastłumačyŭ, što dziaržaŭnyja hrošy i pamknieńni pryvatnaha biznesu — roznyja rečy).

4. Nielha nie pahadzicca z tymi, chto kaža, što pryčynaj pieramohi stała toje, što vakoł abarony ad «Bulbaš'-Chołł» źjadnalisia ŭsie: tema była vielmi kansalidacyjnaj.

I navat palityčnych hrup, jakija sprabujuć «adłučyć» Ihara Kuźniacova ad kurapackaj temy, hetym razam nie było čutno. Kali b i tut pačaŭsia zvyčajny biełaruski «verchał», pieramahli b adno dziaržava i zabudoŭščyki. Toj bok zaŭsiody kansalidavany i manalitny, tamu kožny raz, kali siarod demakrataŭ ci abaroncaŭ Kurapat pačynajecca bojka, tyja, chto valać kryžy ci napadajuć na namioty (ja načavaŭ u lahiery abaroncaŭ Kurapat u 2002-m hodzie i dobra pamiataju i napady, i padpały) — nabirajuć moc.

5. Jašče adna vysnova z hetaj historyi, hetym razam — nie palittechnalahičnaja, a, chutčej, sacyjalahičnaja, palahaje ŭ vyjaŭleńni biełaruskaj miažy ciarpimaści.

Nas nie razdražniaje brend «Bulbaš'», chacia mnie składana ŭjavić sabie pialmieni «Chachoł» va Ŭkrainie, harełku «Maskal» u Maskvie i kulturna-zabaŭlalny centar «Nihier» ŭ Harlemie. Jość u mianie adčuvańnie, što ŭsie zhadanyja brendy praisnavali b roŭna stolki času, kolki harnym ukrainskim chłopcam ci pacanam ź Birulova ci harlemskaj bandzie patrebna, kab sabracca ŭ bryhadu i rušyć da ofisu vynachodnikaŭ hetych brendaŭ. «Bulbaš'» (mienavita tak, ź «jeram»!) sam pa sabie biełarusaŭ nia kryŭdzić. Jany nabyvajuć harełku z takoj nazvaj, bo hatovyja da samaironii.

Kali ž hety samy «Bulbaš'» paŭstaje na miescy masavych pachavańniaŭ tych, chto zrabiŭ usio, kab my nie stalisia «bulbašami», nacyja stanovicca na dybki.

I heta vielmi dobra.

Heta aznačaje, što nia ŭsio stračana.

Što jość nadzieja.