Pasoł Rasii patrabuje ad Biełarusi ŭšanoŭvać vajnu 1812 hoda jak ajčynnuju 185

U Rasii zasmučanyja tym, jak častka biełaruskaj intelihiencyi stavicca da Ajčynnaj vajny 1812 hoda, zajaviŭ pasoł Rasii ŭ Biełarusi Alaksandr Surykaŭ na pres-kanfierencyi 19 śniežnia.

«Niejkaja častka biełaruskaj intelihiencyi ličyć, što hetaja vajna nie była Ajčynnaj, — skazaŭ Surykaŭ.

Asablivaje zasmučeńnie ž u jaho vyklikaje «maŭčańnie biełaruskich uładaŭ». Jon adznačyŭ, što «biełaruskija ideołahi zaachvočvajuć hetaje maŭčańnie».

Kali vajnu 1812 hoda pierastajuć rasceńvać jak Ajčynnuju, zaŭvažyŭ Surykaŭ, to «mohuć źjavicca paraleli i ź Vialikaj Ajčynnaj vajnoj 1941–45 hadoŭ».

Łukašenkaŭcy naviazvajuć usprymańnie savieckaj historyi i mifaŭ jak svaich dla biełarusaŭ, ale ź mienšym entuzijazmam staviacca da dasavieckaj impierskaj Rasii.

Niadaŭniaje adznačeńnie 200-hodździafrancuzska-rasijskaj vajny 1812 hoda vyklikała praciah starych sprečak u stanie historykaŭ.

Varta adznačyć, što, nasupierak zajavie Surykava łukašenkaŭski top-ideołah Vadzim Hihin adznačyŭ jubilej artykułam «I ŭsie-taki Ajčynnaja!» na sajcie aficyjnaha ahienctva BiełTA, i hety ŭstanovačny tekst trymali na hałoŭnaj staroncy niekalki tydniaŭ.

Inšyja prarasijskija elemienty vystupili z anałahičnymi zajavami na roznych sajtach.

Biełaruski historyk Aleś Bieły nahadaŭ na heta abjektyŭnyja histaryčnyja fakty. Navat nie ličbu žycharoŭ Biełarusi, jakija vajavali na baku Napaleona, a toj fakt, što «biełaruskich hierojaŭ vajny 1812 hoda [z rasijskaha boku] niama».

Biełarusy vajavali jak u francuzskaj, tak i ŭ rasijskaj armii. Ale palityčny słoj Biełarusi, šlachta, masava padtrymaŭ Napaleona, źviazvajučy ź im spadziavańni na adnaŭleńnie Rečy Paspalitaj i Vialikaha Kniastva Litoŭskaha. U svaju čarhu, sialanie skarystali vajnu i ćmianyja viestki pra francuzskuju revalucyju dla rabavańnia panskich majontkaŭ.

Pad «Ajčynnaj» u Rasii razumiejuć usienarodnuju vajnu.

Histaryčny jarłyk «ajčynnaj» u XIX stahodździ atrymała vajna z Napaleonam, a ŭ XX-m — vajna miž nacyskaj Hiermanijaj i Savieckim Sajuzam. Pry hetym u savieckaj tradycyi jaje adździalajuć ad astatnich padziej Druhoj suśvietnaj, u tym liku pakta Mołatava-Rybientropa, zachopu Sajuzam krainaŭ Bałtyi i Biesarabii, sproby akupavać Finlandyju.

Paśla vajny 1812 hoda Rasija pašyryła svaje miežy na zachadzie i ŭzmacniła ŭpłyŭ na jeŭrapiejskuju palityku.

U Nacyjanalnym mastackim muziei idzie vystava Fabera dziu Fora, mastaka i pałkoŭnika «Vialikaj armii». Repradukcyja karciny «Na padychodzie da Połacka. 25 lipienia 1812 h.».

Siarhiej Hiezhała

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH