Hałoŭny ideołah Minabarony prahnuŭsia pierad rasijskim pasłom 72

«Lubyja abvinavačvańni ŭ zastupnictvie revizijanistaŭ, adrasavanyja biełaruskim uładam i ideałahičnym rabotnikam, źjaŭlajucca biespadstaŭnymi, a pryvatnaje mierkavańnie asobnych navukoŭcaŭ nie moža rasceńvacca ŭ jakaści dziaržaŭnaj pazicyi», havorycca ŭ paviedamleńni, raźmieščanym na aficyjnym sajcie Minabarony.

«U kancy listapada ŭ Biełaruskim dziaržaŭnym univiersitecie prajšła mižnarodnaja navukovaja kanfierencyja «Vajna 1812 hoda i Biełaruś». Lejtmatyŭ kanfierencyi: Ajčynnaja vajna 1812 hoda nie była dla biełarusaŭ ajčynnaj, dla nas heta — nie bolš čym franka-ruskaja vajna, h.zn. vajna čužaja, tak jak žychary biełaruskich ziamiel u siłu abstavinaŭ taho času vajavali pa abodva baki barykad», pryznajuć u paviedamleńni Minabarony.

«I ŭ hetym sensie reakcyja pasła Rasijskaj Fiederacyi ŭ Respublicy Biełaruś A.Surykava padčas pres-kanfierencyi ŭ Miensku 19 śniežnia całkam zrazumiełaja. Adnak niezrazumieła jaho zajavu ab tym, što dadzienyja pracesy adbyvajucca z maŭklivaj zhody biełaruskich uładaŭ i ideałahičnych rabotnikaŭ», — havorycca ŭ paviedamleńni Minabarony.

Maŭlaŭ, navukoŭcy sapraŭdy nie bačać padstavaŭ, kab biełarusy ličyli franka-rasijskuju vajnu Ajčynnaj, adnak ideołahi ź imi nie zhodnyja.

«Aceńvajučy zajavy niekatorych udzielnikaŭ kanfierencyi, pryśviečanaj padziejam 1812 hoda ŭ Biełarusi, u pryvatnaści, ab nieabchodnaści vyklučeńnia z aficyjnaj histaryjahrafii termina «Ajčynnaja vajna 1812 hoda», pamočnik ministra abarony pa ideałahičnaj pracy va Uzbrojenych siłach — načalnik hałoŭnaha ŭpraŭleńnia ideałahičnaj raboty Ministerstva abarony hienierał-major Alaksandr Hura abvinavačvaje: «Jany syšli z historyi ŭ ideałohiju, akazaŭšysia zusim nie hatovymi da hetaha, nie ŭličvajučy mientalnych kaštoŭnaściej biełaruskaha naroda, što niebiaśpiečna surjoznymi nastupstvami.

Bo dadzieny punkt hledžańnia spryjaje štučnamu nahniatańniu napružanaści i procistajańnia ŭ hramadstvie. Heta značyć zamiest taho, kab cemientavać hramadstva, niekatoryja navukoŭcy z Akademii navuk i Biełdziaržuniviersiteta sprabujuć jaho raskałoć, ​​zabivajuć čarhovy klin, u tym liku i ŭ etnakanfiesijnym płanie», — miarkujuć u Minabarony.

Ideołahi apielujuć nie da histaryčnych krynic i faktaŭ, nie da acenak historykaŭ, a da «palityčnaj metazhodnaści»: «Adnačasova nanosicca ŭdar pa biełaruska-rasiejskim dačynieńniam, Biełaruś sprabujuć supraćpastavić našamu hałoŭnamu stratehičnamu sajuźniku — Rasijskaj Fiederacyi. Heta ŭsiaho tolki pieršy krok na šlachu da taho, kab i Ajčynnuju vajnu 1941–1945 hadoŭ dla Biełarusi pryznać čužoj, nie bolš čym hiermana-savieckaj. A značyć, i admovicca ad kaštoŭnaści Vialikaj Pieramohi — hałoŭnaj kaštoŭnaści, jakaja lažyć u asnovie farmiravańnia patryjatyzmu, zhurtavanaści biełaruskaha hramadstva», — padkreśliŭ A.Hura.

«Ministerstva abarony Biełarusi ličyć nieabhruntavanymi abvinavačvańni ŭ dačynieńni da biełaruskich uładaŭ u zastupnictvie za revizijanistaŭ», — havorycca ŭ paviedamleńni. «Histaryčnym revizijanizmam» rasijskaja aficyjnaja prapahanda nazyvaje sproby novych niezaležnych dziaržavaŭ razhladać ułasnuju historyju z punktu hledžańnia ŭłasnaha nacyjanalnaha raźvićcia, a nie z pazicyj vyhady, pośpiechaŭ i niaŭdač Rasii.

U Rasii zasmučanyja tym, jak častka biełaruskaj intelihiencyi stavicca da Ajčynnaj vajny 1812 hoda, zajaviŭ, nahadajem, pasoł Rasii ŭ Biełarusi Alaksandr Surykaŭ na pres-kanfierencyi 19 śniežnia.

«Niejkaja častka biełaruskaj intelihiencyi ličyć, što hetaja vajna nie była Ajčynnaj, — skazaŭ Surykaŭ.

Asablivaje zasmučeńnie ž u jaho vyklikaje «maŭčańnie biełaruskich uładaŭ». Jon adznačyŭ, što «biełaruskija ideołahi zaachvočvajuć hetaje maŭčańnie».

Kali vajnu 1812 hoda pierastajuć rasceńvać jak Ajčynnuju, zaŭvažyŭ Surykaŭ, to «mohuć źjavicca paraleli i ź Vialikaj Ajčynnaj vajnoj 1941–45 hadoŭ».

Łukašenkaŭcy naviazvajuć usprymańnie savieckaj historyi i mifaŭ jak svaich dla biełarusaŭ, ale ź mienšym entuzijazmam staviacca da dasavieckaj impierskaj Rasii.

Niadaŭniaje adznačeńnie 200-hodździafrancuzska-rasijskaj vajny 1812 hoda vyklikała praciah starych sprečak u stanie historykaŭ.

Varta adznačyć, što, nasupierak zajavie Surykava łukašenkaŭski top-ideołah Vadzim Hihin adznačyŭ jubilej artykułam «I ŭsie-taki Ajčynnaja!» na sajcie aficyjnaha ahienctva BiełTA, i hety ŭstanovačny tekst trymali na hałoŭnaj staroncy niekalki tydniaŭ.

Inšyja prarasijskija elemienty vystupili z anałahičnymi zajavami na roznych sajtach.

Biełaruski historyk Aleś Bieły nahadaŭ na heta abjektyŭnyja histaryčnyja fakty. Navat nie ličbu žycharoŭ Biełarusi, jakija vajavali na baku Napaleona, a toj fakt, što «biełaruskich hierojaŭ vajny 1812 hoda [z rasijskaha boku] niama».

Biełarusy vajavali jak u francuzskaj, tak i ŭ rasijskaj armii. Ale palityčny słoj Biełarusi, šlachta, masava padtrymaŭ Napaleona, źviazvajučy ź im spadziavańni na adnaŭleńnie Rečy Paspalitaj i Vialikaha Kniastva Litoŭskaha. U svaju čarhu, sialanie skarystali vajnu i ćmianyja viestki pra francuzskuju revalucyju dla rabavańnia panskich majontkaŭ.

Pad «Ajčynnaj» u Rasii razumiejuć usienarodnuju vajnu.

Histaryčny jarłyk «ajčynnaj» u XIX stahodździ atrymała vajna z Napaleonam, a ŭ XX-m — vajna miž nacyskaj Hiermanijaj i Savieckim Sajuzam. Pry hetym u savieckaj tradycyi jaje adździalajuć ad astatnich padziej Druhoj suśvietnaj, u tym liku pakta Mołatava-Rybientropa, zachopu Sajuzam krainaŭ Bałtyi i Biesarabii, sproby akupavać Finlandyju.

Paśla vajny 1812 hoda Rasija pašyryła svaje miežy na zachadzie i ŭzmacniła ŭpłyŭ na jeŭrapiejskuju palityku.

Siarhiej Hiezhała

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH