Pałata pradstaŭnikoŭ u pieršym čytańni pryniała papraŭki ŭ zakony ab dziejnaści hramadskich abjadnańniaŭ (HA) i palityčnych partyj. Dziaržaŭnyja ŚMI padajuć dadzienyja źmieny jak libieralizacyju i spraščeńnie zakanadaŭstva. Jakija realnyja źmieny heta pryniasie, raskazaŭ juryst i palitołah Jury Čavusaŭ.
«Naša Niva»: Ci istotna paŭpłyvajuć novyja papraŭki na ciapierašni stan rečaŭ?
Jury Čavusaŭ: Padčas padrychtoŭki zakonaprajekta ŭletku 2012 hramadskija abjadnańni i palityčnyja partyi zrabili vielizarnuju rabotu pa vyłučeńni prapanovaŭ. Adnak pryniaty zakonaprajekt daloki ad čakańniaŭ.
U im jość pazityŭnyja momanty. Pa-pieršaje, spraścili paradak stvareńnia respublikanskich hramadskich abjadnańniaŭ. Raniej dla hetaha treba było 50 čałaviek: pa 10 ad čatyroch abłaściej i 10 ad Minska. Ciapier abaviazkovuju minimalnuju kvotu prybirajuć.
Taksama ŭdakładnili paradak rehistracyi adździaleńniaŭ mižnarodnych abjadnańniaŭ, bo raniej z hetym uźnikali biurakratyčnyja prablemy. Jość i palohki dla miascovych abjadnańniaŭ.
Cikavy momant: u zakonaprajekcie prapisany miechanizm transfarmacyi HA ŭ palityčnuju partyju. Adrazu vidać, što pisali dadzienaje pałažeńnie admysłova pad «Biełuju Ruś», choć ułady ŭ vyniku nie ŭchvalili źmienu. Bo siońniašniaje zakanadaŭstva nijak nie abmiažoŭvaje takich źmienaŭ.
«NN»: Što treba źmianić dla sapraŭdnaj libieralizacyi zakanadaŭstva?
JUČ: U biełaruskich HA zastajecca try asnoŭnyja prablemy, biez vyrašeńnia jakich demakratyzacyja zakanadaŭstva niemahčymaja. Pa-pieršaje, ciažkaść rehistracyi. U nas štohod rehistrujecca kala 100 arhanizacyj, a heta vielmi mała. Dla rehistracyi HA dahetul patrebny jurydyčny adras, treba zdymać ofis, u toj čas jak biznes možna zarehistravać u kvatery.
Pa-druhoje, isnavańnie kryminalnaha pakarańnia za dziejnaść ad imia niezarehistravanaj arhanizacyi. My akazalisia ŭ kampanii Bachrejna, Uhandy, Ałžyra — u hetych krainach isnuje padobnaja adkaznaść. Navat u krainach postsavieckaj prastory za dziejnaść ad imia niezarehistravanaj arhanizacyi vam maksimum vypišuć štraf.
Pa-treciaje, finansavyja ŭmovy. Ciapier krynicami isnavańnia luboj hramadskaj arhanizacyi źjaŭlajucca achviaravańni i siabroŭskija ŭnioski. Adnak, naprykład, jurydyčnyja asoby mohuć pieraličvać hrošy tolki na mety, zaćvierdžanyja zakanadaŭstvam. Pravaabarončaja dziejnaść ci hiendarnaja roŭnaść u hety śpis nie ŭvachodziać. Sistemy dziaržaŭnaha finansavańnia HA niama, a zamiežnaja dapamoha ŭskładnienaja nieabchodnaściu jaje rehistravać.
