U Smalanach, va ŭładańniach adnaho z samych znakamitych kniažackich rodaŭ VKŁ, Sanhuškaŭ, z kožnym pohladam i kožnym krokam usio macniej vy budziecie adčuvać podych staradaŭnich lehiend i histaryčnych realij minułych epoch.
Tam vy pabačycie:
— reštki zamku Bieły Koviel, kniaskaj rezidencyi, uźviedzienaj pa apošnim słovie inžyniernaha majsterstva XVI st., i daviedajeciesia, čamu ŭ Smalanach tak dobra «pamiatajuć» Bonu Sforcu i ź jakoj nahody hetaja fartecyja zaviecca Biełym Kovielem;
— kaścioł Najśviaciejšaj Panny Maryi, poźniebaročnuju śviatyniu, trahičny los jakoj i siońnia zastajecca pad pytańniem;
— carkvu Praabražeńnia Haspodniaha, uzor draŭlanaha dojlidstva XVIII st., što chavaje ŭ svaich sutareńniach histaryčnyja tajamnicy i architekturnyja hałavałomki;
— carkvu Śviatoha Alaksieja, uvasableńnie psieŭdaruskaha stylu siaredziny XIX st na tutejšy manier;
— mahiłu Tamaša Zana: mienavita ŭ Smalanach znajšoŭ svoj apošni spačyn znakamity fiłamat Tamaš Zan, navukoviec, paet, siabra Mickieviča, Čačota, Damiejki.
Zatym nas čakaje staražytnaja Orša, pabudavanaja jašče kniaziem Hlebam Mienskim letapisnaja Rša, što ŭpieršyniu zhadvajecca ŭ «Apovieści minułych hadoŭ» pad 1067 h. Za amal 1000 hadoŭ svajoj historyi hety horad bačyŭ šmat jakich vybitnych histaryčnych asobaŭ dy padziei, što ŭpłyvali na los nie tolki biełarusaŭ, ale i inšych narodaŭ Jeŭropy. Tak, 500 hadoŭ tamu na rečcy Krapiŭna pad Oršaj adbyłasia znakamitaja Aršanskaja bitva, słava jakoj dasiahnuła až da Rymu.
U Oršy vy pabačycie:
— Aršanskaje zamčyšča, dzie stajali ścieny mahutnaha zamka i šmat razoŭ jaho abaroncy vytrymlivali varožy nacisk;
— carkvu Śviatoj Trojcy i Kucieinski Bohajaŭlenski manastyr, dzie dziejničała znakamitaja drukarnia Śpirydona Sobala i dzie byŭ vydadzieny adzin ź pieršych biełaruskich padručnikaŭ!
— kalehium jezuitaŭ, navučalnuju ŭstanovu, što była pabudavanaja na srodki samoha Lva Sapiehi dy z karaleŭskaj kazny Žyhimonta III;
— kaścioł śviatoha Jazepa, niezvyčajny prykład baročnaj architektury, voblik jakoha mianiaŭsia praz hady, dzie jašče ŭ siaredzinie XVII st. znajšli prytułak manachi-daminikanie;
— vadziany Młyn, vielmi simpatyčny pomnik pramysłovaj architektury pačatku XX st., u jakim ciapier znachodzicca etnahrafičny muziej.
Pry kancy vandroŭki ŭ pryciemkach pierad vami paŭstanuć vieličnyja, ale zabytyja sučasnaściu architekturnyja šedeŭry stohadovaj daŭniny miastečka Vysokaje: carkva sv. Illi i siadziba Makšyckich, cehłu na budaŭnictva jakoj dastaŭlali kaliści z Łondana.
Supravadžać maršrut budzie ekskursavod i krajaznaŭca Valancina Karotkina. Padčas ekskursii płanujecca naviedvańnie muzieja Uładzimira Karatkieviča ŭ Oršy i muzyčnaje vystupleńnie znakamitaha barda, zasnavalnika festu «Aršanskaja bitva» Andreja Mielnikava.
Maršrut (~490 km): Minsk — Smalany — Orša — (Vysokaje) — Minsk.
Košt ekskursii: 290 000 rub./čał., kampanijam bolš za 3 čałavieki — źnižka.
Zapisacca na ekskursiju možna pa teł. +375-25-545-84-30 (Valeryja).
