 Mahiloŭskaja ratuša |
Ratušu zrujnavali saviety ŭ 1957 hodzie. Zaraz symbal haradzkoj volnaści i eŭrapiejskaj prynaležnaści horadu na Dniapry budzie adnoŭleny. Za cyrymonijaj z udziełam A. Łukašenki naziraŭ adzin z čytačoŭ našaha sajtu. Jon dasłaŭ nam svoj repartaž pra heta.
Toje, čaho tak uparta damahałasia mahiloŭskaja apazycyja ad samaha pačatku niezaležnaści našaj krainy, narešcie adbyłosia. Pačatak adnaŭleńnia ratušy siońnia ŭračysta adznačyŭ Alaksandar Łukašenka.
Spačatku było jaje barbarskaje źniščeńnie ŭ 1957‑m. Potym, ad pačatku 1990‑ch, adnaŭleńnie ratušy stała adnym z asnoŭnych patrabavańniaŭ miascovych pradstaŭnikoŭ apazycyi BNF da haradzkich uładaŭ. Namier adbudavać ratušu byŭ aficyjna ahučany mahiloŭskaj administracyjaj u 2005‑ym («NN» pisała pra heta), adnak sprava zamarudziłasia praz adnačasovaje budaŭnictva ŭ horadzie vijaduku nad byłoj Vilenskaj vulicaj. Ci byŭ hety namier vynikam aktyŭnaści miascovych hramadzkich aktyvistaŭ (zbory podpisaŭ za adnaŭleńnie ratušy sparadyčna vialisia ŭ horadzie až da minułaha hodu) skazać ciažka. U lubym vypadku, važna, što voś užo niekalki tydniaŭ na miescy staroj ratušy rastuć čyrvonyja ścieny. Pieršy pavierch užo byŭ zavieršany, kali dajšła čarha da… ŭračystaha zakładańnia kapsuły z pasłańniem naščadkam u padmurak.
Piatnica, 23 listapada. A pałovie adzinaccataj natoŭpiki studentaŭ pavoli padpaŭzajuć da miesca mierapryjemstva. Maroznaje, vilhotnaje pavietra. Hałalod. Hrupam studentaŭ, pryviedzienych siudy vykładčykami, razdajuć — nie, nie haračuju harbatu — ściažki. Adnym dziaržaŭnyja, druhim haradzkija. Adnačasova na druhim kancy płoščy blakujuć paru dziasiatkaŭ mašyn z šarykami — viasielnyja kartežy. Im pryjdziecca tut adstajać da kanca. A kali kaniec? I kali pačatak? Heta sakretnaja infarmacyja — adhukajucca na lubyja pytańni na hety kštałt ludzi z ačapleńnia. Praz hadzinu narešcie prachodzić pahałoska pa natoŭpie — čakać jašče hadzinu. Bližej da dvanaccataj pajaŭlajucca «chutkija dapamohi» — dźvie studentki zhubili prytomnaść. Astatnija stajać. Viasielnyja kartežy taksama stajać. Čas ad času bibikajuć.
12.20. Natoŭp ažyŭlajecca — bačnyja pieršyja mašyny kartežu. I chutka ŭžo z čornaha «miersedesu» vychodzić kiraŭnik dziaržavy, z uśmieškaj kivajučy ŭ abodva baki natoŭpu. I cišynia. Aŭtaru hetych radkoŭ daviałosia stajać u takoj ža ŭračystaj vitalnaj hramadzie hodzie ŭ 95‑ym. Kali kiraŭnik dziaržavy vyjšaŭ sa svajoj mašyny tady, natoŭp uzarvaŭsia krykami.
Tradycyjnaja dziaŭčynka z kvietkami, pocisk ruk niejkim ludziam, padobnym na hanarovych budaŭnikoŭ, i prezydent źnikaje ŭ natoŭpie. Što tam adbyvajecca dalej, možna zrazumieć pa ledź čutnym marmytańni z dynamikaŭ, nu albo z «Panaramy». Tekst kapsuły naščadkam začytvaje dyktar — «Dorohije potomki…» «A čamu pa‑rasiejsku? — čujecca śmiašok u natoŭpie — Paškadavali b naščadkaŭ, moža jany rasiejskuju razumieć nia buduć».
Mierapryjemstva jak by skončyłasia, ale pa pavodzinach prezydenta bačna, što jamu čahości brakuje. Niejkaj upeŭnienaści, što jaho tut uspryniali adekvatna, napeŭna — usio ž taki pryhniataje hetaja cišynia paŭžyvoha z chaładečy natoŭpu. A. Łukašenka padychodzić da pieršaha lepšaha studenta, zahavorvaje ź im. Adychodzić.
«Chaj by jon da mianie padyšoŭ — kaža studentka pobač i azirajecca na svajho vykładčyka. — ja b u jaho pra lhoty spytała. Možna, Alaksandar Piatrovič?» «Aha, ja tabie spytaju — śmiajecca čałaviek u akularach — I mianie z pracy zvolniać, i rektara». Dziaŭčyna taksama śmiajecca.
Pryhladajučysia da tvaraŭ, prezydent tym časam abvodzić pozirkam ludziej. Vybiraje kahości, padychodzić znoŭ. Čorny «miersedes» torhajecca za im, spyniajecca, potym adjaždžaje jašče dalej, da kanca natoŭpu. Prezydent adryvajecca ad achviary svajoj cikaŭnaści i pierachodzić darohu — tam u hramadzie jon vybraŭ sabie maładoha chłopca z čyrvona‑zialonym ściažkom, kab pahavaryć. Ciapier razmova doŭhaja, na niekalki chvilin. U maładziona niezadavoleny tvar, jon niejak rezka žestykuluje.
«Pra što pytaŭsia?» — pierapytvajuć adno adnaho studenty, razbrydajučysia pa damoch. «Ci chodzim my ŭ teatar». «Pra lhoty skazaŭ». Spytaŭ‑taki chtości.
