Navahrudski zamak siońnia. Fota Kiryła Chilko.
Hety śpis paraŭnalna nievialiki. Pra heta paviedamiŭ načalnik upraŭleńnia pa achovie historyka-kulturnaj spadčyny Ministerstva kultury Ihar Čarniaŭski.
Ciapier u Dziaržaŭny śpis historyka-kulturnych kaštoŭnaściej Biełarusi ŭklučana 5 tys. 527 abjektaŭ spadčyny,
ź ich materyjalnych nieruchomych — 5 tys. 373, materyjalnych ruchomych — 78, niemateryjalnych prajaŭ tvorčaści čałavieka — 76. Materyjalnyja abjekty spadčyny pradstaŭleny 2 tys. 336 pomnikami archieałohii, 1 tys. 759 pomnikami architektury, 1 tys. 192 pomnikami historyi, 60 pomnikami mastactva, 11 pomnikami horadabudaŭnictva, 4 zapaviednymi miaścinami.
U paraŭnańni z susiednimi krainami Biełaruś maje adnosna nievialiki pa kolkaści pomnikaŭ śpis materyjalnych nieruchomych abjektaŭ historyka-kulturnaj spadčyny. Tak, u Rasii naličvajecca amal 121 tys. pomnikaŭ historyi i kultury, absalutnaja bolšaść jakich skancentravana na jeŭrapiejskaj častcy terytoryi krainy. U Polščy — amal 60 tys. abjektaŭ spadčyny, u Litvie — bolš za 18 tys., Azierbajdžanie — bolš za 8 tys. Bolš karotki rejestr pomnikaŭ historyi i kultury, čym u Biełarusi, tolki va Ukrainie (4 tys. 659).
Pry ŭmoŭnym raźliku ščylnaści pomnikaŭ na kvadratny kiłamietr terytoryi i pa kolkaści nasielnictva atrymlivajecca, što ŭ Biełarusi adzin pomnik prypadaje na 38 kv.km abo na 1 tys. 737 čałaviek. U inšych krainach, pavodle danych infarmacyjnaj sistemy HEREIN System (European Heritage Policies), pakazčyk nastupny: Rasija — 1 pomnik / 141 kv.km/1 tys. 212 čałaviek, Ukraina - 1 pomnik / 129 kv.km/9 tys. 102 čałavieki, Azierbajdžan — 1 pomnik / 10 kv.km/1 tys. 184 čałavieki, Polšča — 1 pomnik / 5 kv.km/641 čałaviek, Litva — 1 pomnik / 3,5 kv.km/157 čałaviek.
Havoračy pra situacyju z abjektami suśvietnaj spadčyny JUNIESKA, Ihar Čarniaŭski adznačyŭ, što Biełaruś u hetym vypadku padzialaje pieradapošniaje miesca ź Litvoj pa kolkaści abjektaŭ u asnoŭnym śpisie suśvietnaj spadčyny (pa 4 abjekty). Na apošnim miescy znachodzicca Azierbajdžan (2 abjekty). Ukraina maje 7 abjektaŭ, Polšča — 14, Rasija — 26. U suviazi z hetym jon nahadaŭ ab metazhodnaści aktyvizavać rabotu pa stvareńni i pierapracoŭcy raniej padrychtavanych daśje na novyja abjekty biełaruskaha boku z papiaredniaha śpisa JUNIESKA.
