Atrymaŭ list ad Kiraŭnictva spravaŭ prezydenta ab biełaruskaj movie
Kab pašyrać užytak biełaruskaj movy, treba aficyjna pra heta prasić, dzie tolki možna, pierakanaŭsia ja.
Na maju elektronnuju poštu pryjšło paviedmaleńnie, u dadatku da jakoha lažaŭ pdf ź dziaržaŭnym hierbam i pampieznaj šapkaj «Kiraŭnictva spravaŭ Prezidenta Respubliki Biełaruś».
Nasamreč — usiaho tolki adkaz na moj dopis u knizie prapanovaŭ mienskaha fast-fuda «Lido». Navošta prezydenckaj administracyi mieć na balansie restaran chutkaha charčavańnia — zahadka.
Ale ja nie pra heta.
Kali ŭ dziaržavie dźvie dziaržaŭnyja movy, jak u Biełarusi, heta zaŭždy aznačaje, što ŭsie dopisy i ŭsia mahčymaja infarmacyja dublujecca na abiedźviuch movach.
Vaźmicie Belhiju, Kanadu ci Švajcaryju (tam uvohule čatyry movy). Abo navat Kazachstan, dzie rasiejskaja mova maje trochi nižejšy status za kazachskuju, ale dzie ŭsie šyldy, spažyvieckaja infarmacyja i hetak dalej spraŭna dublujecca na dźviuch movach.
Tak i pavinna być u Biełarusi, dzie pavodle Kanstytucyi rasiejskaja i biełaruskaja mova całkam raŭnapraŭnyja.
Ja navat nia suprać, kab vuličnyja šyldy, jakija ciapier pa-biełarusku i pa-anhielsku, taksama dublavalisia i pa-rasiejsku — ale kab za heta ŭ salonie mabilnaj suviazi mnie mahli b dać biełaruskamoŭnuju abanenckuju damovu, a ŭ restaranie mnie pa majoj prośbie mahli by dać biełaruskamoŭnaje meniu.
Ale raz normy dazvalajuć arhanizacyjam ihnaravać majo žadańnie atrymlivać biełaruskamoŭnyja pasłuhi (pra što mnie napisała i Kiraŭnictva spravaŭ Prezydenta-Respubliki-Biełaruś-i-restarana-»Lido»), treba dziejničać rynkavymi mechanizmami.
U narmalnaj rynkavaj ekanomicy popyt naradžaje prapanovu. Jość popyt na toj ci inšy tavar — budzie i jaho prapanova. Ź biełaruskaj movaj usio toje ž samaje: budzie popyt na biełaruskamoŭnaje absłuhoŭvańnie — budzie biełaruskamoŭnaje absłuhoŭvańnie.
Pad lažačy kamień vada nie ciače: kali biełaruskamoŭnyja nia buduć usłych vykazvać svajo žadańnie atrymlivać pasłuhi pa-biełarusku, nichto jaho nia vykanaje. Naadvarot, kali biełaruskamoŭnyja buduć masava pakidać aficyjnyja paviedamleńni ź vietlivaj (!) prośbaj uvieści taksama meniu na biełaruskaj movie, administracyja budzie mieć pryčynu da ich prysłuchacca.
Tak što ŭsich zaklikaju mienavita heta i rabić. Dopis u knizie prapanovaŭ — heta nie pikiet i nie akcyja hramadzkaj niepasłuchmianaści, heta vašaje zakonnaje prava jak spažyŭca. Stukajcie, i vam adamknuć.
Ciapier čytajuć
Jak žyvie Aleś Muchin, viadomy znaŭca «Što? Dzie? Kali?»15
Kamientary